Na bijna zes maanden leek er eindelijk een meerderheid gevonden aan de Nederlandstalige kant van de Brusselse regeringsvorming. N-VA zou toetreden tot de Vlaamse meerderheid, samen met Groen, Vooruit en Open Vld. Maar het was te mooi om waar te zijn.

Open Vld had voor een oplossing gezorgd door een voorstel te formuleren dat de andere partijen niet konden weigeren: de Brusselse blauwen wilden geen ministerpost meer. In ruil vroegen ze het voorzitterschap van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, het ondervoorzitterschap van het Brussels parlement (een goed betaalde prestigieuze post), nog wat postjes in de administratie en het oprichten van een regeringscommissariaat.

Iedereen tevreden, leek het. Deze constructie was welgekomen, maar verdiende geen schoonheidsprijs, zeker niet met het creëren van een extra regeringscommissaris waarvan de bevoegdheden op het eerste gezicht overbodig zijn. Hij of zij zal moeten toekijken op de begroting waarvoor al een minister bevoegd is….

Kaartenhuisje wankelt

Maar het fragiele kaartenhuisje van formatrice Elke Van den Brandt (Groen) begon al meteen te wankelen onder vijandig Franstalig vuur. Zaterdag zei Ahmed Laaouej, de almachtige voorzitter van de Brusselse PS, in een interview met zakenkrant L’Echo dat voor hem de aanwezigheid van N-VA in een gewestelijke regering ondenkbaar is. Want zo zou Bart De Wever (N-VA) onrechtstreeks betrokken worden bij het Brusselse regeringswerk en dat gaat tegen de belangen van de bevolking in.

Hij vreest dat N-VA Brussel zou kunnen blokkeren en het gewest middelen zou kunnen afnemen door de federale toelagen voor bouwheer Beliris te verminderen. Merkwaardig genoeg heeft hij het ook over de mogelijke beperking van de werkloosheidsvergoeding in de tijd, een federale bevoegdheid, en over de zes Brusselse politiezones die hij — in tegenstelling tot N-VA en alle andere Nederlandstalige partijen — niet wil fusioneren. Daarmee zegt hij eigenlijk ook dat er in Brussel geen structurele hervormingen moeten komen.

Institutionele atoombom

De uitval van Laaouej is niet meer of minder dan een ‘institutionele atoombom’ zoals een van zijn voorgangers, Philippe Moureaux, die ooit wou gebruiken. Deze interventie is immers politiek onaanvaardbaar, zeker omdat Laaouej niet voor de eerste keer de Brusselse evenwichten in vraag stelt. Kort na de verkiezingen schoffeerde hij de Vlamingen als een kleine minderheid.

Laaouej steekt nu een gevaarlijk grens over: de communautaire Rubicon. Volgens de Brusselse regels moeten de twee gemeenschappen zelf hun meerderheid samenstellen. De Nederlandstaligen bemoeien zich niet met de Franstalige onderhandelingen en omgekeerd. Het kan goed zijn dat zijn PS het niet eens is met bepaalde programmapunten van N-VA, maar dat is geen reden om tegen die partij een veto uit te spreken.

Van den Brandt zou net hetzelfde kunnen zeggen tegen de MR, want de Franstalige liberalen hebben zich tegen zowat alle belangrijke punten van het programma van Groen uitgesproken: van Good Move tot de lage-emissiezone.

Ultimatum

MR bleek al niet veel beter dan PS te zijn toen ze de Nederlandstaligen twee weken geleden een ultimatum opdrong. Als er binnen de veertien dagen geen akkoord was van hun kant, zouden de Franstalige partijen alleen gaan onderhandelen over een regeerprogramma. En eerder al had de liberaal David Leisterh, die waarschijnlijk minister-president wordt, advocaat en grondwetspecialist Marc Uytendaele laten onderzoeken of er een manier was om de regels rond de regeringsvorming te omzeilen.

Op het moment dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ongeveer failliet is, lijkt het niet verstandig de Nederlandstaligen te jennen

In de achtergrond stookt ook DéFi, de partij die graag communautaire oorlogjes voert. Het voormalige Fransdolle FDF stelt de gewaarborgde vertegenwoordiging van zeventien Nederlandstalige zetels in het Brussels parlement in vraag. Geen van die Franstalige coryfeeën lijkt te beseffen dat ze met vuur spelen. Op het moment dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ongeveer failliet is, lijkt het niet verstandig de Nederlandstaligen te jennen. Wie gaat er anders financiële noodhulp bieden?

Wie de Brusselse evenwichten en de autonomie van de gemeenschappen in vraag stelt, moet weten dat zo de hele Belgische staatsstructuur in gevaar komt. Want met dezelfde arrogantie zouden Vlaamse partijen zich luidop kunnen afvragen of het niet tijd wordt om het evenwicht binnen de federale regering niet langer te aanvaarden, maar aan te passen aan de demografische realiteit. En om de Franstalige Brusselaars maar zelf te laten zoeken naar een oplossing voor hun financiële putten.

regeringswerk

Brusselse PS steekt communautaire Rubicon over