Bij elk Europees voorzitterschap horen souvenirs. Mokken of schrijfblokken met logo voor de journalisten, relatiegeschenken voor buitenlandse politici en ambtenaren. Dat blijkt er nu eenmaal bij te horen. Maar vorige week schreef Gerolf Annemans (Vlaams Belang) een artikel in het fractie-blaadje van de ID-fractie in het Europees Parlement. Daar stond een mysterieus zinnetje in. De federale regering zou designermeubelen kopen naar aanleiding van het EU-voorzitterschap.

Het bleek onder andere te gaan over een zeer fraaie eiken vergadertafel voor het Residence Palace in Brussel. Artisanaal werk van Arnold de Vinck uit Brussel. In inheemse eik. Kostprijs: net geen tienduizend euro, zei De Vinck. (De tafel is te zien op zijn instagram-account). Bedoeling zou zijn dat die tafel daar ook na het voorzitterschap blijft staan.

Navraag bij het kabinet van premier De Croo (Open Vld) bracht geen uitsluitsel. En ook van het kabinet van de minister van Buitenlandse Zaken, Hadja Lahbib (MR), kwam geen reactie.

Renovatie sanitair

Al is er voor die stilte misschien een politieke reden. Blijkbaar stelde Kamerlid Ellen Samyn (Vlaams Belang) een schriftelijke vraag over de volgens haar vele dure uitgaven van de minister. Daarbij zou het gaan over relatiegeschenken zoals bloemen, pralines en bier, maar ook de kosten voor een nieuwe huisstijl, allerhande design, meubelen…

Een en ander is wel te vinden in het Bulletin de Aanbestedingen in het Belgisch Staatsblad. Daar staat een lijst van gunningen tussen oktober en januari. Allicht volgen er nog kennisgevingen.

De recentste – op 19 januari van dit jaar – ging over de renovatie van het sanitair voor het Belgische voorzitterschap door het Brusselse Gewest. Een renovatie waarbij de uitrusting, accessoires en meubelen vervangen werden en de plafonds en verlichting gerenoveerd. Een onderhandelde opdracht zonder voorafgaande publicatie, en dus geen openbare aanbesteding. Dat laatste hebben alle kennisgevingen van gunningen gemeen. Soms omdat het bedrag waarover het gaat heel laag is.

Geen aanbesteding

Vaak gaat het om promotiekosten. Bijvoorbeeld het ontwerp van een logo en promotiemateriaal. Opgedeeld in zes loten uit een ruimere overeenkomst ‘dans le cadre de la Présidence belge du Conseil de l’Union Européenne’. Het gaat dan over parapluhouders, gevelvlaggen, vlaggetjes om op tafel te zetten, vlaggen met standaard en ‘bâches’ om over nadarhekken te hangen. Telkens dus zonder openbare aanbesteding, maar als onderhandelde opdracht zonder voorafgaande publicatie.

Idem voor papierwaren, audiovisuele diensten, fresco’s of muurschilderingen, decoratieve verpakkingen, diensten in de Ghelamco-arena, de Opera en de Handelsbeurs en het Van der Valk Hotel in Gent. Uiteraard ook catering en zelfs een gunning voor koekjes in blikken dozen met logo. Zelfs Fedasil gaf geld uit voor ondersteuning van haar internationale cel. En ook de Brusselse dienst voor urbanisme en patrimonium gunde een opdracht in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap.

Kunstinstallatie als lichtend voorbeeld?

Enkel in het Frans

De markantste lijkt de realisatie en constructie vanaf 4 januari van kunstwerken of kunstinstallaties in het Justus Lipsiusgebouw.

Individuele ministers zoals Tinne Van der Straeten (Groen) lieten zich ook niet onbetuigd. Van der Straeten gunde een opdracht via de FOD Economie voor de organisatie van een informele top Energie. De minister voor Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) gunde via de FOD Sociale Zekerheid een onderzoek over ‘toegang tot sociale zekerheid van werknemers en zelfstandigen’. Staatssecretaris Alexia Bertrand (Open Vld) gunde een opdracht voor de organisatie van een informele raad over consumentenrechten.

Allemaal hebben deze gunningen twee dingen gemeen. Ze werden onderhands toegekend en de kennisgeving verscheen enkel in het Frans.

Geen sponsoring

Het EU-voorzitterschap zal 50 miljoen euro kosten. Merkwaardig is dat België breekt met een Europese traditie: de sponsoring van het voorzitterschap door grote bedrijven die niet eens uit eigen land moeten komen. Oostenrijk had het Duitse Audi als sponsor. Roemenië het Amerikaanse Coca-Cola. Malta en Estland ontvingen geld van Microsoft. De Nederlanders waren wel chauvinistisch: ze lieten zich sponsoren door Heineken.

Dat roept uiteraard vragen op over mogelijke belangenvermenging. Daarom kwam de Europese Raad al in 2021 met richtlijnen over sponsoring. De federale regering stelde daarom een vier pagina’s tellend document op over de voorwaarden waaraan sponsordeals moeten voldoen. België verbiedt sponsorakkoorden met wapenproducenten, tabaksbedrijven en ‘conflict minerals’. Dat laatste gaat van diamanten tot ertsen.

De lezer vraagt zich natuurlijk of hoe het met het mislukte feest in Mechelen zat dat de Vlaamse regering organiseerde ter ere van het Belgische EU-voorzitterschap. Ook daar geen openbare aanbesteding en zelfs geen publicatie van de gunning…

Residence Palace

Federale regering bestelde designermeubelen en koekjes voor EU-voorzitterschap