In ‘De klas van 2024”, de ranglijst van de meest invloedrijke politici in de EU die de Europese nieuwssite Politico jaarlijks publiceert, duikt dit jaar een wat onverwachte naam op: Tom Van Grieken. De Vlaams Belang-voorzitter zit niet eens in het Europees Parlement en is bovendien ook de enige landgenoot in de lijst. Daarin scheren ook Donald Tusk en Giorgia Meloni hoge toppen.

Wie zijn de 28 politici die de politieke toekomst van Europa volgend jaar mee vorm zullen geven? Over die vraag buigt de redactie van Politico zich jaarlijks, en helemaal bovenaan die algemene ranking eindigt dit jaar Donald Tusk, de gewezen voorzitter van de Europese Raad. Hij won vorige maand tegen de verwachtingen in de Poolse verkiezingen, maar het blijft voorlopig afwachten of hij ook daadwerkelijk de nieuwe Poolse premier zal worden.

Doeners, dromers, verstoorders

Minstens even opmerkelijk zijn evenwel de namen die opduiken in de drie nevenklassementen van Politico: de doeners, de dromers en de verstoorders (‘disruptors’). Bij de doeners voert de Italiaanse premier Meloni – amper een jaar aan de macht – de ranking aan, vóór Ursula Von der Leyen en Emmanuel Macron. Bij de verstoorders versiert Tom Van Grieken een verdienstelijke zesde plaats, en hij wordt op die ranglijst geflankeerd door flink wat schoon volk. Op één eindigt Elvira Nabiullina, de ‘bankier van Poetin’ die volgens Politico achter de schermen de Russische oorlogsmachine draaiende houdt en er behoorlijk goed in slaagt om de gevolgen van de westerse sancties binnen de perken te houden. In de top vijf van de verstoorders duiken daarnaast ook nog Carles Puigdemont, Viktor Orbán, EVP-voorzitter Manfred Weber en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock op. Stuk voor stuk politieke zwaargewichten in Europa dus.

Geen eendagsvlieg

Tom Van Grieken wordt door Politico omschreven als the breakup artist. ‘De man die er met een verkiezingsoverwinning in 2024 voor kan zorgen dat België zoals we het nu kennen kan ophouden te bestaan. Het Vlaams Belang is immers geen eendagsvlieg,’ klinkt het. ‘Van Grieken is erin geslaagd om zijn extreemrechtse, populistische partij te positioneren als immigratie-hardliners.

Als dat genoeg Belgen overtuigt om hem hun stem te geven, kan het land dat uit chaos is geboren per ongeluk weer uit elkaar vallen’ De nieuwssite is wel zo eerlijk toe te geven dat Van Grieken daarvoor dan ook N-VA zal moeten kunnen overtuigen om samen in een regering te stappen. ‘Waarmee die partij dan een decennialange belofte van het Belgische politieke establishment zou breken om niet met extreemrechts te regeren.’

Omelet

Ik zou me meer zorgen maken als ik in de categorie ‘mainstream’ zou staan.

‘Ik zou me meer zorgen maken mocht ik in de categorie mainstream belanden, als die al zou bestaan,’ reageert Van Grieken. ‘Maar alle gekheid op een stokje: je kan kan nu eenmaal geen omelet bakken zonder de schaal te breken. Ik geloof ook niet dat België in chaos uit elkaar zal vallen – dat is ook niet mijn ambitie – het zal wellicht stoemelings gebeuren. Een proces dat eigenlijk al vele jaren bezig is.’

‘Het gekke is natuurlijk dat onze plannen daarvoor zelfs door die andere nationalistische partij N-VA als totaal ongeloofwaardig worden afgedaan, terwijl ze daar in het zuiden van het land toch heel anders naar kijken. En ze zijn dus blijkbaar niet alleen, zo blijkt nu uit deze Politico-ranking.’

Meloni

Minstens even opmerkelijk is dat iemand als Giorgia Meloni, die ruim een jaar geleden door weldenkend Europa nog werd omschreven als een neofasciste en een nieuw probleemklind voor de EU, nu plots bekroond wordt als de belangrijkste ‘doener’ binnen de EU. Meloni toonde zich de voorbije maanden vaak bijzonder scherp voor ‘de bureaucraten in Brussel’, maar ze heeft een opvallend goede verstandhouding met Ursula von der Leyen, en trok met haar zelfs naar Tunesië om daar een omstreden migratiedeal af te sluiten. De vrees dat ze zich binnen de EU tot de beste vriendin van Poetin zou ontpoppen, bleek al eveneens ongegrond. Integendeel, ze stelt zich bijzonder hard op tegenover Rusland – én tegenover China – en houdt er opperbeste relaties op na met onder meer de Amerikaanse president Biden.

4Ik vind dat geen goed nieuws, zegt Tom Van Grieken. ‘Meloni is voor mij tot nu toe een teleurstelling, ze past zich iets te vlot in in de EU-strategie. Dit bewijst voor mij ook dat de EU geen democratie verdraagt, verkozen leiders lopen in de pas van een onverkozen elite. Maar goed, mochten Meloni en haar partij volgend jaar goed scoren bij de Europese verkiezingen, dan blijven ze uiteraard welkom in onze Europese fractie. Hoe groter die wordt, hoe meer politieke impact we kunnen hebben in Europa.’

Russische oorlogsmachine

Tom Van Grieken duikt op in ranglijst meest invloedrijke Europese politici