Vandaag, 18 september, is International Equal Pay day. Een dag waarop de Verenigde Naties aandacht willen vestigen op gelijke loonbetaling (voor gelijkwaardig werk) tussen de verschillende geslachten. (Waarbij ‘equal pay’ kan gedefinieerd worden als het verschil in bruto uurloon tussen werkende mannen en vrouwen.)

‘Who cares’, zeker gezien de huidige omstandigheden, hoor ik u al denken. Wel, anno 2020 verdienen vrouwen nog steeds 65 cent/euro minder voor gelijkwaardig werk dan mannen. In België vallen de cijfers nog mee. Vrouwen verdienen namelijk 6% minder dan mannen. Daarmee doet ons land het beter dan andere Europese landen zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Gendergelijkheid?

In dit artikel leg ik de correlatie tussen gendergelijkheid en S.T.E.M. (science, technology, engineering en mathematics) uit. Ondanks het gegeven dat S.T.E.M een bekend concept in het Nederlandstalige onderwijs is en er al een charter bestaat, moet er nog meer aandacht voor komen, ook op de arbeidsmarkt.

Een klein verschil in loon tussen mannen en vrouwen betekent echter niet dat er gendergelijkheid is. Vrouwen participeren bijvoorbeeld minder op de arbeidsmarkt dan mannen (70% vs 80%). Daarnaast zijn er minder vrouwen hoogopgeleid dan mannen (kijk naar de correlatie tussen hoger onderwijs en hoger salaris) én uiteraard: vrouwen werken minder dan mannen omdat zij tot op vandaag nog steeds beschouwd worden als de main carers. Een focus op louter het loonverschil zou dus kortzichtig zijn.

Vier grote oorzaken voor het loonverschil in de EU

Eerst en vooral doen vrouwen aan extra onbetaald werk. Dit kan zich vertalen in klusjes thuis, zorgen voor kinderen en zorgen voor ouderen. Daarnaast nemen vrouwen, vaker dan mannen, carrière-pauzes om voor anderen te zorgen. Hierbij hebben de overheid en de privésector een groot aandeel. Zij beslissen namelijk over ouderschaps-, zwangerschaps- en adoptieverlof.

Ten derde, is er anno 2020 nog steeds het ‘glazen plafond’, dat verwijst naar het feit dat vrouwen niet kunnen opklimmen tot de top van een onderneming. (Minder dan 6,9% van de topbedrijven hebben vrouwen als CEO.) Tot slot is er in sommige gevallen sprake van discriminatie; waar vrouwen minder betaald worden puur omdat ze vrouw zijn.

Stereotypes breken

Om ongelijkheden op de arbeidsmarkt op vlak van geslacht aan te pakken, moeten we gender- en jobstereotypes doorbreken. Enkel op die manier kunnen we gender-gebaseerde keuzes counteren. Deze maken tot op vandaag intrinsiek deel uit van cultuur en traditie en worden gevormd bij kinderen, op basis waarvan zij als adolescenten jobkeuzes maken.

Vrouwen in STEM-sectoren verdienen meer dan vrouwen in niet-STEM-sectoren én het salarisverschil met mannen is lager in de STEM-sectoren. Hoewel ca. 50% van vrouwen in STEM-richtingen zit, zijn zij oververtegenwoordigd in de medische sfeer en architectuur, terwijl industriële wetenschappen en technologie gerelateerde richtingen vooral mannelijke richtingen zijn.

Die 50% kan misschien zeer optimistisch klinken, maar door het stijgende belang van technologie en digitale innovatie moet de aanwezigheid van vrouwen ook in die richtingen omhoog.

Mobiliseer!

Daarom roep ik op om aandacht te blijven geven aan gendergelijkheid in het onderwijs én op de arbeidsmarkt. Hierbij moeten we leerkrachten en (semi-)publieke sectoren zoals de VDAB blijven mobiliseren. Op zowel publiek- en privéniveau moet er betere carrièrebegeleiding komen wanneer men de arbeidsmarkt betreedt en wanneer men zich in een vroeg stadium van onderwijs bevindt.

Hierbij heeft de overheid een grote verantwoordelijkheid gezien zij enerzijds de gender-biased verloven moet revalueren en anderzijds de STEM- en diversiteitstereotypes moet doorbreken.

De privésector heeft dan weer de opdracht om een flexibele werkomgeving voor eender welk geslacht te creëren door het makkelijker en aangenamer te maken om terug te keren naar de werkplaats na een lange periode van familie-gerelateerd verlof. Bovendien is het aan bedrijven om toe te geven dat het genderprobleem bestaat. Gendergelijkheid begint onderaan en weerspiegelt zich aan de top. Het moet makkelijker worden voor vrouwen om door te groeien naar leidinggevende functies.

Positief signaal

De promotie van STEM-carrières en -disciplines moet een prioriteit worden bij beleidsmakers daar zij in grote vraag zijn (en goed betalen, ergo belangrijk zijn voor onze economie). De impact van de digitale economie en de manier waarop mannen en vrouwen beslissen om hiervan deel uit te maken, is niet te onderschatten.

Promotie van gender-loongelijkheid zendt een positief signaal uit over de democratie van onze arbeidsmarkt. Bovendien zorgt gendergelijkheid ervoor dat we het beste talent aantrekken, ongeacht geslacht.

S.T.E.M.

International Equal Pay Day