‘Ik hou van u / Je t’aime, tu sais’ is een liedje dat Stijn Meuris en zijn band Monza uitbrachten naar aanleiding van 175 jaar België. Koning Albert was er zo zot van, dat hij het in zijn kersttoespraak aanhaalde als een gezang dat alle Belgen dichter bij elkaar brengt. Roddeltantes beweren dat hij daarbij meer aan Delphine en haar mama dacht dan aan Paola, maar daar doen we niet aan mee. Sindsdien is het zowat het officieuze Belgische volkslied geworden, dat ook in 2013 galmde tijdens de troonsopvolging van Filip. Meuris, de man die het land verbindt en positieve emoties oproept, vooral tegen dat zure flamingantisme: de band tussen de koning en het volk wordt vandaag vooral met gitaar en micro bezegeld.

Voor vorst en vaderland

Onze artiesten hebben iets met het koningshuis, dat is bekend. Niet eens ideologisch, het moet vooral met hun marketinglogica te maken hebben, veronderstel ik, waardoor bijvoorbeeld ook Will Tura zich altijd liever tot de Belgische vrede en de monarchie bekende dan tot de Vlaamse dissidentie, zeker als daar dan nog zo’n besmette partij als het VB aan vast hangt. Dezelfde logica wordt gedeeld door de Vlaamse hoogcultuur, waar rebel Jan Fabre zich wat graag het Ridderschap in de Leopoldsorde laat opspelden, en Anne-Theresa de Keersmaecker met een baronessentitel pronkt.

Vermoedelijk staat ook Meuris op de wachtlijst voor een vorstelijk lintje, al zal de kans nu iets kleiner geworden zijn, want Stijn heeft zich op een schoolvoorstelling compleet laten gaan en begon een leerling te schofferen die een GSM bij zich had (waarmee die voor alle duidelijkheid niet aan het bellen was). Het incident gebeurde op 14 november j.l. met vijfdejaars ASO en TSO van de Provinciale School in Diepenbeek. Meuris kwam op de tiener af, kieperde de GSM door de zaal, verloor totaal zijn zelfbeheersing en begon het voltallige publiek voor crapuul uit te schelden. Waarna de zaal zich tegen hem keerde, voorstelling afgelopen. Tja. Ik hou van u, je ‘t aime, tu sais. Hoe komt het dat zo’n performer niet in staat is om een jeugdig publiek te boeien met een lezing, en dan gefrustreerd compleet uit de bol gaat?

Omdat Meuris denkt dat BV-schap, status, de zegen van de koninklijke familie en een vast zitje in de Canvas-talkshow De Afspraak, volstaan om autoriteit bij een publiek af te dwingen. Een misrekening, want zo werkt dat natuurlijk niet, en al zeker niet bij jongeren van een jaar of zestien. Een publiek boeien is een kunst. Ik heb er dit jaar zo’n 30 lezingen over mei ’68 op zitten. De reacties waren doorgaans enthousiast, een paar keer ging het moeilijker en net dan is het natuurlijk kwestie om de temperatuur te meten en het ijs te breken, zonder flauwe trucjes want ik ben geen stand-up-comedian. Allemaal klein bier echter, vergeleken met de tijd toen ik opera-initiatie gaf in middelbare scholen, soms technische afdelingen: dan leer je echt hoe je een publiek moet meekrijgen, met het ding zelf en niet met de karwats want dat heeft een omgekeerd effect.

Zanger-regent

De Ideale Wereld

De context dan. Stijn Meuris mocht van de Provincie Limburg een scholentournee geven met ‘Limburg 1914-1918. Kleine verhalen in een Groote Oorlog’. Een deal onder vrienden waar vermoedelijk wel wat politieke netwerking tussen het bronsgroen eikenhout bij te pas kwam. Ik heb die voorstelling niet gezien, maar vermoedelijk zat het daar al fout: Man-bijt-hond-achtige small talk over de aaibare Limburgers tegen de boze moffen, terwijl het echte verhaal zich natuurlijk afspeelde honderd kilometer westwaarts, waar ze met honderd duizenden verzopen in het slijk van de IJzer, de Marne en de Somme en,- vermoedelijk ook niet opgenomen in het verhaal van Meuris,- hoe Albert I de verzuchtingen van het Vlaamse kanonnenvlees negeerde omtrent taaltoestanden aan het front en burgerrechten voor de Vlamingen in België. Historica barones Sophie De Schaepdrijver heeft die verhalen naar fabeltjesland verwezen, en Stijn Meuris zal ze niet terughalen: we zijn allemaal Belgen, nietwaar, leve de historische correctie. Et pour les Flamands la même chose. Snapt dat godverdomse crapuul dat niet?!

Uiteraard heeft de dictatoriale oprisping van Meuris tot grapjes aanleiding gegeven: het leek wel het gebulder van een Franstalige officier aan de IJzerlinies; of moesten we veeleer denken aan de manier hoe sommige Belgische rockgroepen van het genre Front 242 (!) ooit hun publiek terroriseerden, met brandblussers bewerkten, enz (zie de magistrale clip van De Ideale Wereld). Is het regentaatsdiploma dat Meuris in 1986 te Hasselt behaalde, het bewijs dat we nog werk hebben aan het opleiden van leerkrachten? Ging Meuris in de showbizz omdat hij een klas met tieners gewoon niet aankon?

Laten we maar vaststellen dat Stijn gewoon niet deugt als verteller. En dat ik best wel begrijp dat de jeugd zich niet meer laat paaien met flauwe verhaaltjes waar een politiek-correcte ondertoon aan vast zit. En dat met een GSM gaan smijten en het publiek uitkafferen, kan tellen als het over oorlog en conflictbeheersing gaat. Het is overigens niet de eerste keer dat Stijn Meuris het gepeupel de les leest. Drie jaar geleden kreeg hij het in Maaseik al aan de stok met leerlingen die niet warm genoeg liepen voor zijn vertoning. In 2014 schold hij eens een vrouw op de trein uit die een huilende baby bij zich had. De Publikumsbeschimpfung die zich nu afspeelde, is overigens symptomatisch voor de nervositeit van het cultureel establishment dat zijn voeling gaandeweg verliest met de Vlaamse onderbuik.

Ja, zult u zeggen, jongeren moeten zich leren gedragen en niet met hun GSM spelen als iemand op het podium staat. Waarop ik zeg: als een performer met zoveel dienstjaren niet kan begeesteren en alleen verveling opwekt, is er wat mis met vorm en inhoud. Of met de persoon in kwestie zelf. Waarbij ik dan genereus een bloemetje toewerp naar die leerkracht geschiedenis die wél kan boeien en het pedagogisch talent heeft om zijn verhaal te brengen.

Conclusie: alles waar Stijn Meuris voor staat, is tot op de draad versleten. Het Vlaamse showbizz-podium, de BV-cultuur, het liedjesuniversum, de patriottistische praatjes, het intellectueel suprematisme dat vooral door de linkerzijde nog steeds wordt gecultiveerd, en last but not least, de Limburgse connectie die ooit samen met Steve Stevaert in het Albertkanaal is gesukkeld.

Dit laatste is erover, hoor ik u denken. OK, dan stop ik. Men moet weten wanneer het genoeg is, en het besluit van Stijn Meuris om de rest van zijn scholentoernee te annuleren, is waarschijnlijk een van de beste ideeën die hem ooit zijn overkomen.