In de laatste rechte lijn voor de verkiezingen geven we u een samenvatting van de standpunten van de Vlaamse partijen samen rond vijf belangrijke thema’s. Vandaag: onderwijs.

Vlaams Belang: taalbad en lessen burgerschap

Ondanks het feit dat de Vlaamse overheid een kwart van haar begroting aan het onderwijs spendeert, ‘is de kwaliteit ervan al 20 jaar in vrije val’, vindt Vlaams Belang, grotendeels door de taalachterstand van de kinderen. Slechts 52 procent van de tienjarigen zou thuis Nederlands spreken.

De partij wil ’taalbadklassen’ en een vak ‘burgerschap’. Ook moet de administratieve rompslomp dalen zodat de leraren terug hun kerntaak kunnen uitvoeren: kennisoverdracht.

Op hogescholen en universiteiten stelt de partij een naar Europese normen een veel te genereus financieringssysteem vast. Niet-Europese studenten zouden geen studietoelage meer krijgen en studenten die doorstromen naar een arbeidsmarkt buiten Europa, moeten de gekregen onderwijssubsidies terugbetalen.

N-VA: blijvende focus op kwaliteit

De N-VA, die met Ben Weyts de vorige Vlaamse minister van Onderwijs leverde, noemt zichzelf ‘de enige garantie op een blijvende focus op onderwijskwaliteit in het hele Vlaamse onderwijs’. Andere partijen leggen de lat lager in naam van gelijke kansen?

De leerplichtleeftijd moet van vijf naar drie jaar

De N-VA wil dat iedereen die later instroomt in het onderwijs een taaltest aflegt en de thuistaal van leerlingen moet zwaarder doorwegen in de financiering voor scholen. De leerplichtleeftijd moet van vijf naar drie jaar.

De partij wil het beroep van leerkracht aantrekkelijker maken, ook via extralegale voordelen.

De N-VA wil de financiering van het hoger onderwijs herzien, ook voor buitenlandse studenten. Ze wil ook de studieoriëntering blijven optimaliseren, onder meer door een uitbreiding van starttoetsen om de studieduurverlenging en de ongekwalificeerde uitstroom tegen te gaan. Verder blijft N-VA een stevige voorstander van het Nederlands in het hoger onderwijs.

Vooruit: herziening schoolvakantie en schooldag

Naast een aantal ingrepen om het beroep van leerkracht aantrekkelijker te maken, wil Vooruit ook de structuren doorbreken die leerachterstand in de hand werken. Zo pleit de partij voor een herziening van de schoolvakantie en voor meer mogelijkheden om de start van de schooldag af te stemmen op de biologische klok van jongeren. De schoolplicht komt er ook vanaf drie in plaats van vanaf vijf jaar, en leerlingen moeten opnieuw meer uren Nederlands krijgen.

PVDA: onderwijs gratis

Tot zestien jaar volgt elke jongere min of meer hetzelfde traject. Onderwijs wordt nagenoeg gratis.

**CD&V: beperk ‘Smartschool‘**

Voor de christendemocraten is Onderwijs een kernthema, waarbij ze willen inzetten op een verbetering van de kwaliteit. Ze koppelen excelleren aan een brede vorming, met oog voor het mentaal welzijn van de leerling. De druk mag na de schooluren wel van de ketel: CD&V wil digitale platformen zoals Smartschool aan banden leggen.

Om de kwaliteit van het onderwijs te bevorderen moet de overdreven en contraproductieve administratieve regelneverij de schop op. Leerkrachten kunnen zo terug doen wat ze graag doen: lesgeven.

Voor CD&V blijft de vrijheid van onderwijs fundamenteel. Zij zien die wel voornamelijk op het niveau van de onderwijsnetten, niet zozeer voor de individuele scholen of ouders.

Open Vld: focus op Nederlands en wiskunde

Open Vld wil de leerplicht laten ingaan vanaf drie jaar. Basisonderwijs moet maximaal inzetten op Nederlands en wiskunde. De uitbreiding van de Vlaamse toetsen moet de lat systematisch hoger leggen. De investeringen in beroeps- en technisch onderwijs moeten omhoog. Bedrijven moeten de kans krijgen daaraan mee te werken. Levensbeschouwelijke vakken worden keuzevakken en zijn niet langer een verplicht onderdeel.

Waar Nederlands belangrijk is in het lager onderwijs, moet hoger onderwijs in het kader van de internationalisering verder verengelsen

Waar Nederlands belangrijk is in het lager onderwijs, moet hoger onderwijs in het kader van de internationalisering verder verengelsen. En om de job van leerkracht aantrekkelijker te maken, voorziet Open Vld een uitgebreid mobiliteitsbudget.

Groen: startersstatuut voor beginnende leerkrachten

Groen wil het lerarentekort aanpakken, onder meer via een startersstatuut voor beginnende leerkrachten, met werkzekerheid, minder lesuren en meer begeleiding. Elk kind moet van Groen ook volledig gratis naar school kunnen.

Concreet betekent dit: gratis schoolmateriaal voor elk kind en kostendekkende schooltoelages voor gezinnen met lage inkomens. Voor leerlingen én leerkrachten moet er na de schooluren een recht op deconnectie komen.

Voor U: afbouw administratie

Centrale eindtermen moeten de lat terug hoger leggen. Maar kleuter-, lager en secundair onderwijs kan het best gedecentraliseerd worden ingericht. Hoe dichter bij de bevolking, hoe beter. Leerplicht moet gelden van drie tot zestien jaar.

Het lerarentekort wil Voor U aanpakken door personeel vanuit de administratie terug voor de klas te zetten. Afbouw van regels en administratieve lasten zijn noodzakelijk hiervoor.

Universitair onderwijs moet betaalbaar blijven. Om het inschrijvingsgeld laag te houden, rekent Voor U op een winstdeelname van universiteiten in succesrijke spin-offs van hun onderzoek.

schooltoelages

Wat zeggen ze over onderwijs?