De Oekraïense badplaats Skadovsk werd kort na de invasie bezet door Russische troepen. Sinds september 2022 behoort het stadje tot de door Rusland ingelijfde ‘nieuwe regio’s’. Een pas gevluchte inwoner vertelt over de veranderingen in zijn geboorteplaats. De Russen zitten er dankzij hun royale optreden vast in het zadel.

Pensioenen en kindergeld

De man uit Skadovsk vluchtte met zijn gezin enkele weken geleden naar de Europese Unie. Hij wil anoniem blijven om achtergebleven familieleden niet in gevaar te brengen. Zijn oordeel over de houding van zijn voormalige stadsgenoten is ontnuchterend: ‘In de beginmaanden waren er nog protesten tegen de bezetter. Maar nu is meer dan 90 procent van de bevolking op de hand van de Russen. De voornaamste reden daarvoor is geld. De pensioenen zijn verhoogd tot omgerekend 100 euro voor wie nog geen Russisch paspoort heeft. Voor senioren met de Russische nationaliteit is het pensioen zelfs verdubbeld.’

Ook krijgen gepensioneerden en andere hulpbehoevenden regelmatig gratis levensmiddelen en medicijnen door Russische militairen aan huis bezorgd

Hoewel in Rusland de kosten voor levensmiddelen – net als bij ons – de pan uitrijzen, is het leven in het bezette stadje aan de Zwarte Zee een communistisch paradijs. ‘Gas en elektriciteit zijn kosteloos voor alle gepensioneerden die een Russisch paspoort hebben gekregen. Wie een houtkachel heeft, krijgt gratis brandstof. Ook krijgen gepensioneerden en andere hulpbehoevenden regelmatig gratis levensmiddelen en medicijnen door Russische militairen aan huis bezorgd.’ De winkels liggen tjokvol producten tegen ongezien lage prijzen.

De bezetter denkt ook aan het wel en wee van de toekomstige generaties. Grote gezinnen krijgen per kind een maandelijkse bijdrage van omgerekend 40 tot 110 euro afhankelijk van hun loyaliteit. De maaltijden op school zijn gratis. Iets wat onder Oekraïens bestuur nooit het geval was. ‘Voor kinderen wordt er meer georganiseerd dan ooit tevoren. Er zijn voortdurend schoolreisjes naar de Kaukasus die de ouders niets kosten. Ook worden allerlei zang- en dansevenementen georganiseerd.’ Volgens de ex-inwoner doet de bezetter zijn best te laten zien dat de ‘Oekraïense fascisten alleen maar geld konden stelen uit het budget en de Russen eindelijk orde op zaken hebben gesteld’.

Plantsoenen

Dat schijnt ook te gelden voor het uiterlijk van de badplaats die – in tegenstelling tot het naburige Marioepol – nauwelijks heeft geleden onder de invasie. ‘Ik verbaasde me erover dat er ineens bijna elke dag in de plantsoenen en parken werd gewerkt. Ze gingen maar door met maaien, snoeien en onkruid wieden. Er kwam geen einde aan.’ In tegenstelling tot Rusland zelf, waar dit werk voor een habbekrats wordt gedaan door gastarbeiders, zijn in Skadovsk de inwoners zelf aan het werk. ‘Ze verdienen in de plantsoenendienst zes keer meer dan onder Oekraïens bestuur. Degenen die voor de invasie werkeloos waren of zeer slecht betaalde jobs deden, hebben nu een nieuwe baan en een royaal salaris. Deze mensen hebben de Russen in ieder geval voor zich gewonnen’, aldus de anonieme getuige.

Volgens de man is het niet alleen geld en werk dat zorgt voor steun voor de nieuwe machthebbers. ‘Er zijn veel nieuwe inwoners bijgekomen. Na de verwoesting van de Kachovkadam in juni 2023 en de daaropvolgende overstroming verloren veel mensen hun huis, auto en andere bezittingen. Dankzij de Russische propaganda zijn ze ervan overtuigd dat de ramp werd veroorzaakt door het Oekraïense leger. Die mensen vestigden zich in Skadovsk. Ze staan ook zonder extra geld aan de kant van de Russen.’

Andersdenkenden

De aanpak van andersdenkenden door de autoriteiten is opvallend. ‘Ik stond bekend als een tegenstander van de bezetting. Daarom werd ik wel een keer of acht opgehaald van huis. Het ging volgens het principe van de vriendelijke en de boze politieagent. De eerste zei me: “Ach weet u, is het niet verstandiger om hier de boel de boel te laten en gewoon te vertrekken naar het vrije Westen? Dat past toch veel beter bij u?” De ander kwam daarna als bij toeval binnen en dreigde mijn fascistische Oekraïense smoel verrot te slaan.’

‘Daarna werd ik weer alleen gelaten met de vriendelijke agent. Die smeerde me weer honing om de mond: “Ziet u wat voor mensen hier rondlopen? Ik word straks overgeplaatst en dan blijft alleen die gek hier. Dan kan ik u niet meer helpen”’, aldus de ex-inwoner. Het in de beginmaanden van 2022 als speciale gevangenis ingerichte pionierskamp ‘Slava’ bij Skadovsk herbergt geen gevangen tegenstanders van het nieuwe regime meer. De Russen trachten alle andersdenkenden te laten vertrekken.

Omaatjes

Militair gezien is een doorbraak van het Oekraïense leger in het zuiden richting Krim de meest voor de hand liggende ontwikkeling. Daarbij zou ook Skadovsk worden bevrijd. Met een dermate pro-Russische bevolking kan dat voor problemen zorgen. ‘Een deel zal ongetwijfeld naar Rusland vluchten. De achterblijvers zullen we moeten overtuigen dat onze stad onder Oekraïens bestuur beter af is. Dat zal niet meevallen. Ik weet zeker dat zodra Oekraïense tanks mijn geboortestad zullen binnenrijden twee of drie omaatjes zich voor de camera’s onder de rupsbanden zullen gooien. Met een Russische vlag in de trillende handen zullen ze de fascisten vervloeken en Poetin eeuwige trouw zweren.’

Skadovsk

Leven in het door Russen bezette Skadovsk: ‘In het begin was er nog protest, maar nu is 90 procent pro-Russisch’