Recent heb ik op Doorbraak een analyse gemaakt van de Noorse verkiezingen. Deze hebben in ieder geval een einde gemaakt aan het bewind van de Conservatieve EM Erna Solberg. Maar Noorwegen wordt verder bestuurd door een minderheidskabinet.

De uitslag

Vooreerst nog eens de uitslag van de Noorse verkiezingen (13-14 september) in herinnering brengen. De sociaaldemocraten (Arbeiderpariet): 48 zetels (min 1). De conservatieven (Hoyre): 36 (min 9). De centrumpartij (Senterpartiet): 22 (plus 9). De progressieven (Fremkittspartiet): 21 (min 6). De linkse socialisten (Venstreparti): 13 (plus 2). De liberalen (Venstre): 8 (sq). De communisten (Rodt): 8 ( plus 7). De christendemocraten (Kristelig Folkparti): 3 zetels (min 5). De groenen: 3 (plus 2). En de patiëntpartij: 1 zetel. Deze laatste partij pleit voor het ziekenhuis van de Noordelijke stad Alta. Ze haalt in de provincie Finnmark aardig wat stemmen.

In het verliezende kamp zitten de conservatieven met hun regeringspartner, de christendemocraten, alsook de antivreemdelingenpartij. Die steunde ook een tijd de regering Solberg. Maar ook de grootste partij van het land verliest één zetel. De arbeiderspartij staat zwaar onder druk van de linkse socialisten, de communisten en de groenen. De winst van de groenen is vrij beperkt te noemen. Maar het is de regerende centrumpartij die als grote overwinnaar uit de bus is gekomen. Deze partij staat voor de landbouw en de visserij, is tegen de EU en tegen de euro en het behoud van de olie- en gaswinningen.

Kabinet Store

De sociaaldemocratische leider Støre (61 jaar) is onmiddellijk begonnen aan de coalitiegesprekken. Maar de linkse socialisten haakten vrij snel af. Ze konden het namelijk helemaal niet vinden met de twee andere partijen aan tafel. En dan vooral met de centrumpartij.

Het minderheidskabinet van de ‘Arbeiderpartiet’ en de ‘Senterpartiet’ heeft 76 zetels in de Noorse Storting. Dat is te weinig op 169 zetels in het Parlement. Er moet dus steun worden gezocht bij de oppositie. Gezien de ideologische positie van de twee regeringspartijen en de daaruit voortvloeiende veto’s tegenover ander partijen, blijven enkel de liberalen en de christendemocraten over. Deze twee partijen halen tezamen 11 zetels. Dat brengt het kabinet Støre over de meerderheidsgrens in het Noorse Parlement.

Het is niet duidelijk wat er nu juist is afgesproken met deze twee partijen. De centrumpartij, de liberalen en de christendemocraten zaten immers ook samen in het voorgaande conservatieve kabinet Solberg.

Postenverdeling

De sociaaldemocraten krijgen met Støre de eerste minister en verder nog tien ministers (Buitenlandse Zaken, Vervoer, Handel en Industrie, Milieu en Klimaat, Onderwijs, Cultuur, Arbeid met Sociale Zaken, Energie met Olie, Visserij en Volksgezondheid ). De centrumleider Vedum (42 jaar) wordt vicepremier en minister van Financiën en Begroting.

Daarnaast krijgt deze partij ook nog zeven andere bevoegdheden (Landsverdediging, Ontwikkelingssamenwerking, Hoger Onderwijs met Onderzoek, Binnenlands Bestuur, Justitie met Veiligheid, Landbouw en Gezin ). Daardoor zijn er elf regeringsleden voor de sociaaldemocraten en acht voor de centristen.

Uitdagingen

Gezien de enorme opbrengsten voor de Noorse schatkist uit de Noorse olie- en gasvelden kent het land geen begrotings- of schuldproblemen in het kader van de openbare financiën. Ook de financiering van de pensioenen is een ongekend probleem bij de nakomelingen van de Vikings!

Bovendien zijn er de laatste jaren bijkomende velden ontdekt in de Noorse wateren. Dat is een heel andere situatie dan in Nederland of het Verenigd Koninkrijk, waar deze velden hun beste tijd hebben gehad. Bovendien zijn er mogelijkheden om de Arctische wateren te gaan ontginnen. En vergeet niet dat Noorwegen ook Spitsbergen bezit! Bij ons is men volop aan het discussiëren over kernenergie. Maar Noorwegen blijkt ook de grootste Europese bezitter te zijn van het nieuwe uranium: thorium!

Deze nieuwe Noorse regering investeert weliswaar in milieuzaken en groene energie. Noorwegen haalt een belangrijk deel van zijn elektriciteit uit hydro-energie. Maar men gaat verder met de olie- en gasexploitatie. Ook blijft deze regering bij het militaire budget, waar de regering Solberg Noorwegen in overeenstemming bracht met de NAVO-normen.

Geld

Trouwens, het zogenaamde oliefonds dat in 1990 werd opgericht heet het ‘Statens pensjonsfonds’. Dit wordt gefinancierd door de ontvangsten uit de olie- en gasvelden. In feite bestaat dit fonds uit twee delen. Namelijk: het welvaartsfonds voor de investeringen in de Noorse vervoerinfrastructuur en het eigenlijke pensioenfonds. Dit fonds wordt beheerd door de Noorse centrale bank. Voor de mensen die van cijfers houden: dit fonds heeft een waarde van 11.000 miljard NOK (1.130 miljard euro)!

Met zijn 5,4 miljoen inwoners (of het 119de land ter wereld) qua bevolking en een bbp van 444 miljard dollar (31ste plaats in de wereld) heeft Noorwegen een bijzonder hoog welvaartspeil. En dat is in zeer grote mate het gevolg van de olie en het gas.

Kortom: de volgende handelsmissie van dit land kan maar één bestemming hebben: Oslo!

sociaaldemocratien

Noorwegen heeft een nieuwe regering