Zondag 17 oktober 2021 zei Bart De Wever in De Zevende Dag: ‘Men moet ook eens duidelijk aan de mensen durven zeggen dat de stijgende energieprijzen het gevolg zijn van dogmatische keuzes (…) en dat was altijd de bedoeling van de Groenen.’ Ik ben het met hem volmondig eens. In mijn artikel van begin dit jaar: ‘Hoe groene apocalyptische angstpsychoses leiden tot wanbeleid’ schets ik reeds deze groene doctrinaire angsthazerij waar De Wever naar verwijst. Daarnaast omschrijf ik in mijn artikel: ‘De paardenbril van Groen en Ecolo’ hoe voor deze partijen het doel alle middelen heiligt. Bovendien is men er tegelijk blind en doof voor sociale en economische collaterale rampspoed.

Eén ding schijnen de Groenen niet te beseffen. Indien immers straks—onder druk van de ganse oppositie en minstens de meerderheidspartijen PS en MR—de laatste twee kerncentrales openblijven en er één of twee gesubsidieerde gascentrales moeten gebouwd worden, staan ze pejoratief schaakmat. Ofwel moet je dan de regering doen vallen, ofwel moet je én kerncentrales openhouden én CO2-vervuilende gascentrales bouwen. Tenzij je naïef bent en denkt dit te kunnen spinnen, is dit zowat hetzelfde als groene harakiri. Paul Magnette verklaarde deze week in La Libre dat de Groenen na regeringsdeelname steeds 5%-punt verliezen. Het zouden er nu wel eens meer kunnen zijn!

Angstreflex naar energieonafhankelijkheid

Ik wil het vandaag even hebben over de historische bokkesprongen rond de bouw en exploitatie van gascentrales voor de opwekking van elektriciteit. Om de elektriciteitsfactuur onder controle te houden, groeide na de oliecrisissen van de jaren zeventig de idee om naast kernenergie eigen elektriciteitsproductie via eigen grondstoffen te voorzien. Een postcrisis-angstreflex naar energieonafhankelijkheid. Vergelijkbaar met de drang/dwang naar reshoring tijdens deze coronacrisis. Zo werd beslist om subsidies te voorzien om tal van gascentrales te sluiten of om te bouwen tot kolencentrales. Er was toen ook een milieubeweging, maar deze waarschuwde ons dan nog voor een ‘global cooling’ als gevolg van industriële vervuiling die zonlichtblokkerende aerosolen produceerde. Een verschijnsel dat bekend staat als ‘global dimming’.

Klimaatverdag van Rio

In 1987 verscheen echter het vermaarde rapport ‘Our Common Future’. Dat is ook wel bekend als het ‘Brundtland Rapport’. Het rapport waarschuwde voor milieuproblemen door het broeikaseffect. Een klimaatopwarming, dus, door de uitstoot van broeikasgassen, hoofdzakelijk door de verbranding van fossiele brandstoffen. De term duurzame ontwikkeling werd in het rapport gelanceerd. Hij werd gedefinieerd als: ‘een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in het gedrang te brengen’.

Vijf jaar later kwam het klimaatverdrag van Rio 1992. Dat verplichtte industrielanden om hun emissies van broeikasgassen in 2000 tot het niveau van 1990 terug te brengen. Met andere woorden: niet te verhogen. In 1998 kwam de richtlijn van de Europese Unie om de uitstoot van grote verbrandingsinstallaties te controleren en te reduceren. Dat was de zogenaamde ‘large combustion plants directive’. Sommige kolencentrales werden omgevormd tot biomassacentrales of vervangen door gascentrales. Gascentrales stoten immers de helft minder CO2 uit dan kolencentrales. Voor de volledigheid vermeld ik nog dat met de komst van de warmtekoppelings- of STEG-centrales de daling van de CO2-uitstoot nog werd aangescherpt.

Onrendabele gascentrales door voorrang propere energie

Een kleine 10 tot 15 jaar later was het alweer hommeles. Er werden geen gascentrales meer gebouwd en bestaande gascentrales werden vroegtijdig gesloten. Zo werd een hypermoderne gascentrale in Wezet (Visé) bij Luik niet gebouwd. Dit ondanks het feit dat alle vergunningen toegekend waren. Reden? Intermittentie. Dat betekent letterlijk onderbreking. Het slaat hier op het feit dat de hernieuwbare energieproductie niet constant is. Zonnepanelen hebben ‘s nachts en bij bewolkt weer daluren. Windmolens pieken dan weer bij storm of vallen uit als het windstil is. De achilleshiel van zonne- en windenergie is bijgevolg hun afhankelijkheid van de weergoden.

Energyville

Omdat de ‘propere energie’ van windmolens en zonnepanelen bij overproductie voorrang kreeg op de stroom van vervuilende gascentrales, moesten deze laatste sluiten bij overproductie van groene energie. (Dus bij veel wind en veel zon). In een normale uitbatingssituatie—wanneer constante capaciteit mag geleverd worden—zijn gascentrales rendabel (zie studie CREG). Echter, door het periodiek en veelvuldig sluiten werden gascentrales onrendabel. Sommige werden daardoor zelfs bij een eerste groot onderhoud (na 15 jaar) niet meer bedrijfsklaar gemaakt, maar vroegtijdig gesloten. Volgens een berekening van Elia zou bij ongewijzigd beleid tegen 2025 in vergelijking met 2003, 60% van de stroomproductie via gas en kolen of ongeveer 7000 Megawatt verdwenen zijn (studie Elia 2018). Begrijp je nu waarom België begin deze eeuw 15% energie uitvoerde en vandaag om en bij de 25% moet invoeren?

CapaciteitRemuneratieMechanisme of CRM

Om het gascarrousel van groene wispelturigheid geolied met zweet van de belastingbetaler draaiende te houden, komt er nu een nieuwe subsidietsunami voor CO2-uitstotende gascentrales. De subsidie heet: ‘CapaciteitRemuneratieMechanisme’ of CRM. Met het CRM schenkt minister Van der Straeten onder meer subsidies voor de bouw van nieuwe gascentrales. Deze krijgen gedurende 15 jaar—dus tot aan het eerste grote onderhoud—minimum 75.000 euro per megawatt, of zo’n 60 miljoen euro subsidies per jaar. Totaal: 900 miljoen euro per gascentrale. Daarnaast komen er ook nog subsidies voor oude gascentrales en andere initiatieven.

De eerste veiling is net voorbij. Tegen het einde van de maand krijgen we daarvan de rekening gepresenteerd. De duurste veiling volgt in 2024, na de verkiezingen. Zo zullen we de reële rekening van deze groene belastingaanslag pas echt kennen na de stembusgang van 2024. Ik voorspel echter dat de kostprijs van beide veilingen om en bij de 5 miljard euro zal kosten.

De groene hold-up van de eeuw

Sinds begin deze eeuw het spook van het dogma rond de kernuitstap in de Wetstraat verscheen, is de rekening serieus opgelopen. Bovenop de groenestroomcertificaten van 35 miljard euro komt er nog eens 5 miljard euro aan CRM-subsidies bij. Allemaal betaald met het zweet van de hardwerkende Vlaming. Laat ons vooral niet vergeten dat de kosten die Elia (hoogspanningsnetbeheerder) maakt om de groene stroom van de Noordzee over België te verspreiden (Stevin-project en Ventilus-project), de investering in stopcontacten in de Noordzee, de ‘on sea’-verbinding met Engeland (Nemo-link), de op stapel staande verbinding met Denemarken, en tot slot de extra ‘on land’-kabel tussen België en Duitsland (Allegra), deels gefinancierd worden met onze belastingcenten en deels op onze elektriciteitsfactuur terecht komt. Deze week kwam dan ook nog eens het bericht dat onze energiefactuur met 450 euro zal stijgen tegen 2030 omwille van het Europese groene project Fit for 55.

Groen en zijn dogmatische keuzes zijn een armoedegenerator die meer en meer Vlamingen onder de armoedegrens duwt. Meyrem Almaci zei vorig jaar in Zeno DM nog: ‘Met Groen aan de macht verhoogt geen enkele factuur’. Wel, Meyrem, ik ken anders geen enkele factuur die niet verhoogd werd.

STEG-centrale

Het gascarrousel van groene wispelturigheid