Op 18 december behoorden wij tot de groep van onverlaten die in een Nederlandse stad kerstinkopen gingen doen voordat het demissionaire kabinet van ons buurland hoogstwaarschijnlijk het besluit zou gaan nemen een ‘harde lockdown’ in te voeren. Uiteraard waren wij niet alleen. Eerlijk gezegd had ik nog nooit eerder zo’n overvolle Nijmeegse binnenstad gezien. Als meditatief intermezzo besloot ik met de kinderen de inspirerende Stevenskerk in het hartje van de Gelderse studentenstad te gaan bezichtigen.

Geen toegang

Bij het betreden van deze immense kathedraal uit de dertiende eeuw bekroop mij een sluipend voorgevoel van naderend onheil. Voor het compleet lege voorschip hadden nijvere kerkdienaars namelijk een zwarte band gespannen. ‘Als grens tussen wereldse en kerkelijke atmosferen’, vermoedde ik in eerste instantie in al mijn naïviteit. Bij nadere beschouwing echter bleken maar liefst zes gemaskerde dames en heren achter het imposante grenslint post te hebben gevat. De vrouw aan het toegangspoortje ontnam me alle hoop op een goed einde. Ze eiste op kordate, hoge toon: ‘Ku-Er-kood! Aj-Die! Astemblieft!’

Het was de eerste keer dat ik hoorde dat voor het bezoeken van een godshuis de noodzaak bestaat een code (was daar niet iets met duivels en cijfers?) en een persoonlijk document te laten zien. Ik vroeg de buitenlandssprekende dame naar de achtergronden, maar zij en de vijf andere medewerkers vonden het niet nodig verder aandacht aan ons te besteden. Wij werden heel onchristelijk genegeerd. Wel gingen enkele medewerkers demonstratief voor het toegangspoortje staan.

Terwijl wij daar zo stonden en ik volgende stappen overwoog, stroomde een viertal vrolijke babbelende vrouwen binnen. Ze hielden als ervaren tempelbezichtigers hun gsm omhoog en wapperden met plastieken kaartjes. Deze bevoorrechten werden, een in de armen gedragen schoothondje incluis, met een uitbundig ‘we-e-e-lkom’ door de opzij stappende kerkdienaars binnengelaten. Wij bleven als aan de grond genageld staan. Zonder te overdrijven kan ik de geïnteresseerde lezer zeggen dat een groot gevoel van machteloosheid zich meester van mij maakte.

Wereldlijk gezag

Hoewel ik er een heel kort ogenblik daadwerkelijk over dacht geweld te gebruiken, besloot ik dat dit toch niet zou stroken met het goede voorbeeld dat ik mijn kinderen graag wil geven. Om die reden verlieten we het Maison de Dieu onverrichter zake om ons hernieuwd in het onbezorgde gewoel op de winkelstraten te storten. Thuisgekomen liet het wereldschokkende incident mij niet met rust en besloot ik inlichtingen te zoeken op de website van de Stevenskerk: ‘…Vanaf zaterdag 6 november is het noodzakelijk dat je een coronatoegangsbewijs kunt tonen als je de Stevenskerk bezoekt. We verzoeken je vriendelijk daarover niet met ons in discussie te gaan.’

Aha, dus de schuld lag weer eens bij het wereldlijk gezag. Dat zal niet de eerste keer zijn, maar… ‘vertrouwen is goed, controle is beter’, wist reeds Vladimir Lenin. Dus surfte ik naar de de site van de Rijksoverheid: ‘Gaat u naar de kerk, moskee, synagoge of ander gebedshuis voor uw geloof of levensovertuiging? Dan is het coronatoegangsbewijs niet wettelijk verplicht vanwege de bijzondere (grondwettelijke) verhouding tussen kerk en staat.’

Verschillen van mening

Omdat ik het heel nauw neem met de levensovertuiging van anderen, besloot ik deze onchristelijke praktijken tot op de bodem toe uit te zoeken. God eist immers dat we de waarheid spreken: ‘Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid…’ (Efeziërs 4:25). En zeker niet minder belangrijk bij deze kwestie: ‘Laat de kinderkens tot Mij komen en verhindert hen niet; want derzulken is het Koninkrijk Gods.‘ (Mattheüs 19:13-15). Ik besloot het belangwekkende voorval te beschrijven en de kerk per e-mail om opheldering te vragen. Ervan uitgaande dat de protestante ambts- en taakdragers, als hoeders van de Stichting Stevenskerk Nijmegen, hun voorlichtende taak serieus nemen, wachtte ik vol vertrouwen op gefundeerde uitleg. Die kwam dan ook nog dezelfde dag binnen.

Het contactcentrum voor de Protestantse Kerk in Nederland sprak mij in persoonlijke bewoordingen aan:

‘Geachte A. Beld. Ik kan me voorstellen dat het heel vervelend was, om zo geen toegang te krijgen tot het kerkgebouw. De informatie op de website van de Stevenskerk was echter wel correct. De uitzondering die u op de website van de rijksoverheid hebt gevonden, gaat over het bezoeken van een kerk, moskee of ander gebedshuis voor het bijwonen van een viering waarbij het geloof wordt beleden. Deze momenten vallen onder de vrijheid van godsdienst, en zijn dus vrijgesteld van de verplichting een coronatoegangsbewijs te vragen. Voor een kerkdienst zou u dus wel welkom zijn geweest, hoewel die momenteel ook veelal online plaatsvinden. Als u een kerkgebouw bezoekt op een ander moment, dan gelden dezelfde regels als voor andere publieke gelegenheden met doorloop, zoals een museum. Het blijft heel vervelend, en het is zeker iets waar de meningen over verschillen, maar het is wel wat de overheid op dit moment vraagt.‘

Potdicht

Godzijdank! Ik was al bevreesd dat de kerk zich niet aan haar eigen regels hield, maar nu bleek dat het gewoon de overheid was. En gelukkig heeft die in Nederland, net als in alle andere buurlanden, eindelijk het gezonde mensenverstand laten zegevieren. De Nederlandse regering besloot namelijk onder deskundige leiding van historicus Mark Rutte en de sympathieke Zeeuwse predikantenzoon en onderwijzer Hugo de Jonge inderdaad alles op slot te gooien. Horeca, culturele locaties, dieren- en pretparken, sportzalen, zwembaden en niet-essentiële winkels zitten in ieder geval tot 14 januari potdicht. Geen gewinkel, gesport en gedonderjaag meer in de Nederlandse steden. Alleen nog de deur uit om de begeerde boosterprik te mogen zetten. Een overwinning voor wetenschap, Chinese economie en de farmaceutische industrie!

Eén religieuze kanttekening wil ik nog wel plaatsen bij de algehele jubelstemming: na meerdere ongevraagde bezoeken vrees ik dat de Jehova’s getuigen inmiddels ook weten dat iedereen tegenwoordig thuiszit.

Stevenskerk

Kerstinkopen, kerk en corona in Nederland