Ik kom graag terug op de begripsverheldering rond links en rechts, te beginnen in het huidige politieke speelveld in de VS. Niet alleen Ian Buruma, die ik hier recent besprak, ook andere fans van de Democratische terugkeer aan het bewind verkneukelen zich in het bestaan van fracties binnen het Republikeinse kamp die zich tegen Donald Trump keren. Zo ook Steven Defoer in De Standaard (‘van je partijgenoten moet je het hebben’, 6 aug.), die juicht: ‘Voor het eerst in minstens een eeuw roepen belangrijke stemmen in een partij op om op de kandidaat van de andere grote partij te stemmen.’

Strategie

Zonder nog maar naar de inhoud te kijken, kan je al zeker zeggen dat die Republikeinse dissidenten weinig van politieke strategie begrepen hebben. Als ze dan toch op een historische zeldzaamheid aanstuurden, dan hadden ze een alternatieve Republikeinse presidentskandidaat kunnen steunen. Dat had moeilijk geweest en veel inspanning gevergd, maar het had ideologisch van meer ernst getuigd. Deze dissidenten zijn niet alleen intellectueel lui, ze zijn gewoon lui. De Democratische Partij daarentegen staat na haar historische zwenking naar links verder dan ooit van alles waar de Republikeinen voor staan, en het is daarvoor dat deze dissidenten nu kiezen. Trump noemt hen ‘Republicans in name only’.

Foute president

Hun relatie met de werkelijkheid is inderdaad nogal troebel. In een tv-spotje geeft het Lincoln Project, één van de anti-Trumpgroepen binnen het Republikeinse kamp, volgens Defoer aan de president de schuld voor de coronacrisis, via ‘beelden van ontelbare lijkzakken, met de stem van Trump op de achtergrond die corona een verzinsel noemt. Tot de camera uitzoomt en de rijen lijkzakken de vorm krijgen van een Amerikaanse vlag, met daarbij de tekst ‘100.000 dead Americans. One wrong president’.

Dat is werkelijk een slag onder de gordel: je hoeft niet veel sympathie te hebben voor onze politieke leiders om desondanks begrip voor hun aanvankelijk gestuntel en bochtenwerk op te brengen gezien het nieuwe van de uitdaging. Bovendien lag in de VS een groot deel van de schuld aantoonbaar bij de Democraten (onder meer Congresvoorzitster Nancy Pelosi en Ney Yorks burgemeester Bill de Blasio), die om multicultuurredenen de draak staken met elke notie van afstand houden en grenzen sluiten, hoewel dat wereldwijd de eerste noodzakelijke stap naar het temmen van de coronadraak bleek te zijn. Zelfs de Facebookcensor vond de beschuldiging van Trumps alleenschuld bij het haar getrokken.

Poetin

Ook bijvoorbeeld hun bewering dat Trump een marionet van Vladimir Poetin is, is een verhaaltje van Democratische makelij: het is na gerechtelijk en parlementair onderzoek definitief onwaar gebleken ook al heeft het enkele jaren alle politieke werk gestoord. Nu zijn deze dissidenten onbeschaamd genoeg om het nog van stal te halen. Dat het bij Republikeinen gehoor vindt, komt voor een klein deel ook door het doorwerken van een oude anti-Sovjethouding in een hedendaags anti-Russisch wantrouwen, maar vooral toch door een volstrekt onnadenkende overgave aan de versie van de progressieve media.

Me too

De geschiedenis komt eerst als tragedie en herhaalt zich dan nog eens als farce. In de tijd van de Koude Oorlog sprak men van ‘me too’-rechtsen (lang vóór de vrouwenagitatie met dezelfde naam. Telkens links een nieuwe marsrichting aankondigde, kwamen zij vertellen dat ‘ook zij’ datzelfde wilden als de linksen, maar dan ordelijker en met minder gedoe.

Dat schetst een zeer fundamenteel probleem van alwie zich ‘behoudsgezind’ noemt: wát is het dat men wil behouden, antieke tradities of de nu toevallig bestaande toestanden die pas recent door links ingesteld zijn? Echter, vandaag proberen de ‘me too’-Republikeinen niet eens meer om een wat toonbaar gezicht te bewaren maar kruipen zijn vol overgave voor hun nominale vijanden.

Kleine geesten

Dat zij niets meer zijn dan nuttige idioten van die vijanden, blijkt ook uit hun uitsluitende focus op Trumps persoonlijkheid: narcistisch en zo. Een ten onrechte aan Eleonore Roosevelt toegeschreven vondst zegt dat ‘grote geesten het over ideeën hebben, middelmatige over gebeurtenissen, en kleine over personen’.

Hun kleingeestigheid reikt zelfs niet tot het politieke niveau waar een voor de hand liggende kritiek op Trump mogelijk is: zijn gebrek aan consequentie, zijn niet-uitgevoerde rechtse beloften. Aldus heeft hij nooit zijn fameuze muur aan de Mexicaanse grens gebouwd. Zelf was ik nooit een fan van die muur, maar geen enkele kiezer is fan van een president die aan zijn eigen woord ontrouw is.

Of om bij de recente actualiteit te blijven: Trump heeft nauwelijks werk gemaakt van zijn kwetter (tweet) dat hij federale troepen de orde zou doen herstellen waar Democratische burgemeesters de moorden, vernielingen en plunderingen van de BLM-Antifa-agitatoren vrije baan lieten. Daadwerkelijk aan de brave burgers veiligheid verschaffen, daarmee had hij gemakkelijk populariteit kunnen winnen, maar het bleven vooral woorden, geen daden.

Corona

Na Trumps indrukwekkende State of the Union in januari, met een triomfantelijke opsomming van ongeziene economische successen die Nancy Pelosi als een verwende puber in machteloze nijd deed ontsteken (vóór de draaiende camera’s verscheurde ze zijn tekst), is het vooral door corona sterk bergaf gegaan. En hoe slechter het gaat, of hoe meer steun hij eigenlijk nodig heeft, des te meer verlaten de ratten het zinkende schip. DS-journalist Defoer zelf maakt (weliswaar om ze door een dissident te laten weerspreken) terecht de vergelijking met ‘collaborateurs die aan het eind van de oorlog opeens in de weerstand gaan’.

Het partijenconflict in de VS geeft een nieuwe variant te zien op een oude waarheid: de Democraten zijn ‘the evil party’, de Republikeinen, met hun ‘me too’-achternagehink van hun tegenstanders, zijn ‘the stupid party’. En dat laatste geldt voor talloze gedoodverfd centrumrechtse partijen wereldwijd.

stupide party

Links, rechts en president Trump