Welke meerderheid er uiteindelijk ook uit de bus komt voor het Nederlandstalig deel van de Brusselse regering, het zou geen kwaad kunnen het eens met de Franstalige tegenhangers te hebben over een paar linguïstieke wantoestanden in het gewest.

Natuurlijk is Brussel al lang geen stad meer met een Vlaamse minderheid en een overweldigende Franssprekende meerderheid. Die illusie bestaat enkel bij politici, die niet willen toegeven dat het Frans niet meer is dan de ‘lingua franca’ van de stad die bovendien vooral bij jonge Brusselaars meer en meer wordt verdrongen door het Engels.

Multiculturele omgeving

Er zijn meer dan 180 nationaliteiten en hoeveel talen en dialecten er gesproken worden weet niemand precies. Maar in 60 procent van de gezinnen is Frans, noch Nederlands de eerste taal. Onlangs doken trouwens cijfers op van een groeiende groep die geen van de landstalen spreekt, maar ook geen Engels.

Brussel begint dus op een toren van Babel te lijken. Jonge Vlamingen voelen zich op hun gemak in die multiculturele omgeving

Brussel begint dus op een toren van Babel te lijken. Jonge Vlamingen voelen zich op hun gemak in die multiculturele omgeving. Ze kennen het verleden niet. Van de harde strijd voor het behoud van het Nederlands weten ze niets. Hoe Franskiljons er alles aan deden om het ‘Vlaams’ uit de geschiedenis van de stad en de mond van haar bewoners te wissen.

Al te vaak letten jonge Nederlandstaligen niet op als ze in het gemeentehuis een Franstalige identiteitskaart krijgen en wie spreekt over het gebrekkige respect voor de taalwetten, wordt gauw misprijzend bekeken als een provincialistische flamingant waar men ‘Keer naar uw dorp!’ tegen roept.

Eerste hulp

Maar die zelfverklaarde ruimdenkendheid krijgt snel een knauw als het er echt op aankomt. Als je als Nederlandstalige Brusselaar dringende hulp nodig hebt en je onder stress het probleem niet krijgt uitgelegd aan een eentalige agent. Laat ons toch het pijnlijke incident niet vergeten waarbij bij een interventie van een spoedeenheid van het Erasmusziekenhuis niet één ambulancier een woord Nederlands sprak of begreep.

Toen de ouders te horen kregen dat hun kindje was overleden, was er ook niemand die hun taal sprak. Zijn we trouwens het incident al vergeten van een paar weken geleden waarbij een meisje dat verkracht was geen Nederlandstalige bijstand kon krijgen in het Sint-Pieters Ziekenhuis?

Zolang ik in Brussel woon, hoor ik mensen klagen over de taaltoestanden in de ziekenhuizen. Die gebruiken altijd als uitleg dat het al moeilijk genoeg is om personeel te vinden om dan nog eens taaleisen te gaan stellen. In De Afspraak werd geopperd dat het meisje beter opgevangen zou zijn in het UZ Brussel omdat daar de garantie bestaat dat je in je eigen taal wordt opgevangen, ook al is die Nederlands.

Marc Noppen

Vreemd was dat geen van de deelnemers aan het debat zich afvroeg hoe het toch komt dat het UZ voor elkaar krijgt wat in de andere Brusselse ziekenhuizen niet lukt: meertalig zorgpersoneel vinden. Ik stelde ooit de vraag aan de CEO, Marc Noppen, die jammer genoeg niet was uitgenodigd in de televisiestudio.

Het is de onwil van de directies, die vaak zelf uit Nederlandstaligen bestaan, om een assertieve taalpolitiek te voeren

Noppen vertelde me een voor Franstaligen pijnlijke waarheid: als de directeur van een instelling zelf overtuigd is dat zijn personeel meertalig moet zijn en dat zonder enige dubbelzinnigheid duidelijk maakt, dan is de dienstverlening ook meertalig. Noppen vertelde me dat ook mensen met buitenlandse afkomst dat aanvaarden en een jaar na hun indienstneming vlot Nederlands spreken.

Onwil van directies

Het is de onwil van de directies, die vaak zelf uit Nederlandstaligen bestaan, om een assertieve taalpolitiek te voeren. Zelfs hoogopgeleide dokters zijn hardleers als het over het aanleren van talen gaat en zij passen zich niet aan aan de taalkennis van hun patiënt.

Het zal je als Nederlandstalige maar overkomen dat je dubbel geplooid van de pijn te horen krijgt dat er een probleem is met je ‘vésicule biliaire’. Dat men het blijkbaar normaal blijft vinden dat jaren Nederlandse les in Franstalige scholen zelden tot tweetaligheid leidt, is een hardnekkig overblijfsel van een bewuste franskiljonse sabotage .

De les van Noppen zou een leidraad moeten zijn voor de Vlaamse partijen, die nu eindelijk eens moeten ophouden met het riedeltje dat ze nog meer promotie zullen maken voor taallessen.

Vicegouverneur

Hetzelfde liedje zingen de regeringspartijen ook al jaren als ze de conclusie zien van het jaarlijkse rapport van vicegouverneur Jozef Ostyn. Die maakt elk jaar bekend hoe het zit met het respect van de vereiste tweetaligheid bij benoemingen in de Brusselse gemeenten en OCMW’s.

Ostyn kan de benoemingen schorsen die een duidelijke overtreding van de taalvereisten vertonen, maar het is aan de regering om zijn beslissingen te bevestigen

Dit jaar bleek eens te meer dat het achteruitgaat met de taalkennis van ambtenaren, van wie de gemeenten blijkbaar steeds minder verwachten dat ze het Nederlands machtig zijn. Ostyn kan de benoemingen schorsen die een duidelijke overtreding van de taalvereisten vertonen, maar het is aan de regering om zijn beslissingen te bevestigen.

Dat gebeurt nooit, waardoor er dus geen verbetering komt in de bevindingen van de vicegouverneur. Alleen N-VA vindt dat de regering de schorsingen van de vicegouverneur zou moeten bevestigen. Tot nu toe hebben de Vlaamse partijen in de regering altijd de andere kant uitgekeken.

Regionale onverschilligheid

N-VA, die een zetel verloor bij de verkiezingen, heeft die regionale onverschilligheid voor de taalwetten telkens aangeklaagd. Net zoals de kennis van het Nederlands in de ziekenhuizen. Op dat vlak suggereerde parlementslid Karl Vanlouwe een drastische aanpak: om eindelijk verandering te brengen, zouden er bij geconstateerde overtredingen van de taalwetten financiële sancties kunnen worden opgelegd aan de ziekenhuizen.

Misschien kunnen de Vlaamse politici in Brussel een voorbeeld nemen aan Vic Anciaux, die in 1997 ontslag nam als staatssecretaris omdat de Franstaligen het ‘Taalhoffelijkheidsakkoord’ niet naleefden dat ambtenaren een jaar de tijd gaf om de andere landstaal te leren.

Anciaux kon helaas niet rekenen op de solidariteit van zijn Vlaamse coalitiepartners. Het is enkel door dat soort principiële standvastigheid dat de taalwetten eindelijk echt gerespecteerd zullen worden in het Brussels Gewest. Tijd voor een Taalhoffelijkheidsakkoord 2.0?