Met een volledig geëscaleerde situatie haalde het Brusselse Zuidstation (nog maar eens) het nieuws. De mistoestand is nochtans niet nieuw en de climax van vandaag is het gevolg van een probleem dat jarenlang onder de mat werd geveegd. En misschien nog het meest onrustwekkende: de Brusselse politiek blijft er al bij al erg gelaten bij.

‘Criminaliteit in het Brussels gewest daalt’, lazen we ergens begin augustus vorig jaar. De recentste cijfers voor het jaar 2021 waren net verwerkt en in tabellen gegoten, keurig opgedeeld per categorie. Wie alle geregistreerde feiten optelt, kon zelfs een daling van -11 procent terugvinden.

Het segment ‘diefstal en gevallen van afpersing’ kende een lichte stijging, maar het volledige plaatje bracht pers en politiek haast in een staat van euforie. 151.131 geregistreerde feiten waren het, bijna 20.000 minder dan in 2020. Goed ook voor een aandeel van ‘amper’ 17,4 procent in het Belgisch geheel. Niet toevallig hebben we het hier over ‘geregistreerde feiten’. En zoals Mark Twain al wist: ‘Feiten zijn koppig, statistieken zijn buigzaam.’

‘Femme de la rue’

De voorbije weken was het Zuidstation niet uit het nieuws weg te slaan. Het aantal politie-interventies piekt tot nooit geziene hoogtes, de overlast is niet te harden en zowat iedereen – van reizigers tot middenstand uit de wijk – klaagt zich suf. Terwijl ze buiten het station aan het wachten waren, beleefde een gezin met kinderen enkele traumatische uren. Ze waren niet alleen getuige van verschillende vechtpartijen, ook zagen ze hoe iemand voor hun ogen werd neergestoken.

Vraag is hoeveel van al die incidenten die deze mensen te zien kregen, daadwerkelijk hun weg zullen vinden naar de statistieken? Wellicht de steekpartij, maar de rest? Er gaapt een heuse kloof tussen de vele criminele feiten die onze hoofdstad telt en het aandeel dat daadwerkelijk gemeld wordt, laat staan tot vervolging leiden. Een klimaat van straffeloosheid werkt moedeloosheid in de hand.

Grijze zone

Dan is er nog een grijze zone. Er kunnen zich onaangename situaties voordoen die strikt genomen geen strafbaar feit uitmaken, maar als onprettig en zelfs intimiderend ervaren worden. Meer dan tien jaar geleden is het al dat de reportage ‘Femme de la rue’ van Sofie Peeters verontwaardiging opriep. Geen twee meter kon ze op de grote laan tussen het Zuidstation en de Beurs afleggen, of ze werd door mannen aangesproken.

Voor alle duidelijkheid: vaak met oneerbare voorstellen, soms denigrerend, maar nooit om haar te flatteren voor een outfit of elegantie. Strafbaar gedrag? Wellicht niet. Maar leuk is anders. En die ervaring is niet in de statistieken te vinden. De reportage mag dan al een uitgesproken beeld schetsen, intussen werden al heel wat mensen (en niet enkel vrouwen) met ongemakkelijke situaties geconfronteerd. We durven er geld op verwedden dat het overdoen van de oefening vandaag tot dezelfde resultaten zal leiden.

Politieke apathie

Misschien wel het meest opmerkelijke aan deze situatie met een lange historiek is de manier waarop het politiek bestel reageert – of net niet? Het zou trouwens een bekommernis moeten zijn die het Brussels gewestniveau ruimschoots overstijgt. ‘Paris n’est pas seulement Paris, Paris est aussi la capitale de la France’, zei ooit voormalig Frans President Pompidou. De termen Parijs en Frankrijk zijn perfect inwisselbaar met Brussel en België of zelfs EU.

Wat zich doorheen de jaren ontwikkeld heeft in Brussel, is niet in een handomdraai op te lossen, maar het minste wat men zou mogen verwachten is een gevoel van dringendheid. Enkele jaren geleden omschreef oud-burgemeester van Brussel Freddy Thielemans een schietpartij nog als een ‘fait divers’. Ongeveer in die periode benadrukte minister-president Rudi Vervoort, inmiddels al tien jaar in het zadel, dat ‘Brussel géén probleem met veiligheid heeft’. En verder: ‘Brussel heeft géén veiligheidsprobleem. Ik heb dat niemand horen zeggen, en we moeten zelf ook ophouden met dat te herhalen. We exporteren als het ware een negatieve reputatie die onterecht is. Brussel is niet gevaarlijk. Bent ú bang in Brussel?’

tabellen

Brussels Zuidstation: wanneer schrijnende situaties de cijfers overtreffen