De nieuwsaanbevelingen van browser FireFox onder het motto ‘Entdecke die Storys, die am meisten zum Nachdenken anregen’ vestigden recentelijk geheel vrijblijvend mijn aandacht op een zeer bijzonder artikel. In de Duitse krant Tagesspiegel kwamen op 9 december uitgebreid homo’s, lesbo’s en transgenders uit het Oekraïense leger aan het woord. Uiteraard verstopt achter de politiek correcte code, waarvan ik vóór het schrijven van dit artikel steevast de letters door elkaar haalde.

Het dagblad valt meteen met de deur in huis: ‘Deze tekst is geschreven door Yevgeny Lesnoi namens de Alliance Queer Emergency Ukraine. Het verschijnt voor het eerst in enigszins verkorte vorm in de Tagesspiegel. Verschillende organisaties uit de Duitse LGBTIQ+-gemeenschap hebben zich verenigd in de Alliantie Queer Emergency Ukraine om homoseksuele mensen in Oekraïne die in nood verkeren of op de vlucht zijn te ondersteunen.”

Fransman voor ondervraging

Het artikel begint met een portret van Viktor Pilipenko – bijnaam ‘de Fransman’ – die al in 2016 uit de kast is gekomen als eerste homoseksuele militair in de voormalige Sovjet-republiek. ‘Op 22 februari 2022 keerde Viktor terug naar het leger omdat hij, net zoals vele anderen, een grootschalige invasie verwachtte’, aldus Yevgeny Lesnoi. Dat is een interessante opmerking aangezien bijna alle Oekraïners met wie ik tot dusver heb gepraat juist zeiden dat ze tot het op het laatste moment niet geloofden in de dreigende inval.

Veel waarschijnlijker is dat Pilipenko een dag later onder de wapenen werd geroepen door de gedeeltelijke mobilisatie die Zelenski op 23 februari aankondigde. Maar vooruit, een beetje vrije interpretatie moet mogelijk zijn. Nog vrijer wordt de interpretatie dan bij de volgende uitspraak: ‘Hij ervoer slechts één keer homofobie onder zijn legerkameraden toen zijn eenheid een Russische soldaat gevangen nam. De commandant grapte dat “de Fransman” eerst zijn ondervraging moest doen – een toespeling op Viktors seksuele geaardheid.’

Lesnoi vervolgt zijn artikel: ‘Viktor werd geconfronteerd met openlijke homofobie van de Oekraïense bevolking toen zijn eenheid dorpen in de Donbas verdedigde. In een van zijn berichten schreef hij dat een bewoner hem had aangesproken op zijn homoseksualiteit en hem schaamteloos had bedreigd. Maar zijn kameraden stonden hem bij en legden snel de gedragsregels voor Oekraïense militairen uit aan de homofobe inwoner. Omdat Viktor Oekraïne en de Oekraïners – in hedendaags politiek correct Duits: ‘Ukrainer*innen’ – beschermt tegen de zogenaamde Russische wereld, beschermt hij ook zichzelf en zijn toekomst.’

‘Want de toekomst van Oekraïne is het tolerante Europa met gelijke rechten voor iedereen. Daarom ondertekende Viktor een oproep aan president Zelenski om huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht te legaliseren. Verbazingwekkend genoeg kreeg deze oproep binnen twee weken de benodigde 25.000 handtekeningen op de website van de president. Vóór de invasie zou dit nauwelijks mogelijk zijn geweest.’ Een zeer origineel soort van verbloemd ‘dankjewel’ aan Poetin uit naam van de homogemeenschap dus.

Ukranische Soldat*innen

Vervolgens komen de non-binaire – ik ben even kwijt wat daar ook weer mee wordt bedoeld – Antonina Romanova en haar/zijn/hun vriend Saschko aan het woord. Aan het paar dat voorheen werkzaam was in een theater in Kiev, wijdde journalist Tillmann Warnecke in dezelfde krant al in mei een uitgebreid portret. ‘De eerste dagen waren zwaar’, zegt Antonina. De twee waren niet voorbereid en ze waren ook niet goed uitgerust. Ze hadden de verkeerde kleren aan.

Toen kregen ze militaire training en veel hulp van vrijwilligers. ‘Vrijwilligers zijn superhelden die veel doen voor Oekraïense soldaten’, luidt het. In het Duits klonk de laatste zin als volgt: ‘Freiwillige sind Superheld*innen, die viel für ukrainische Soldat*innen tun.’ Ik hoop van harte dat het klachten regende bij de Tagesspiegel nadat het woord ‘Freiwillige’ op zo’n seksistische, oubollige, revanchistische, ja bijna nazistische manier mocht verschijnen. Daar heeft duidelijk een redacteur liggen slapen.

Centraal geregelde perscontacten

Omdat de meesten onder hen om technische redenen geen kinderen hebben, ga ik ervan uit dat de LGBTIQ+-gemeenschap zeer welvarend en dus invloedrijk is. Niet iedere marginale minderheid kan zich tenslotte eigen theaters veroorloven, waar geen hond naartoe gaat. Daarom is het een uitstekend idee van de pr-machine van president Zelenski de genderexpansieve dingesen van het Oekraïense leger eens flink in de schijnwerpers te zetten. Want inmiddels rijst het donkerbruine vermoeden dat perscommunicatie met eender welke Oekraïner die ook maar enigszins van belang is, vooral vanuit het presidentiële Mariinskipaleis wordt gedirigeerd.

Mijn aanvraag bijvoorbeeld voor een gesprek met Ivan Fjodorov, de voormalige burgemeester van de nog steeds door de Russen bezette stad Melitopol, mocht uitsluitend via zijn assistente Irina worden georganiseerd. Fjodorov kon ik vinden op sociale media, maar hij verwees mij dus direct door naar deze Irina. De dame liet na informatie over mijn bescheiden persoon weten dat ‘Ivan Fjodorov een druk bezet man is en momenteel geen tijd heeft’. En daar heb ik begrip voor: dertig minuten in het leven van een burgemeester zonder stad zijn inderdaad te veel van het goede. Enkele vrij onbeduidende Oekraïense militairen en zelfs voormalige krijgsgevangenen lieten me eveneens door assistenten een al dan niet vriendelijke afwijzing sturen.

Nastja met de kruimeldief

Maar dat terzijde. Terug naar het artikel over LGBTIQ+ – voor wie het niet wist, de Q is de afkorting voor ‘queer questioning’ voor ‘jonge mensen die zich nog niet hebben vastgelegd’ – in het Oekraïense leger. Aan het woord komt ook Nastja, waarvan de seksuele geaardheid helaas niet wordt genoemd. Dat is natuurlijk jammer, want het functioneren van een soldaat te velde staat of valt met zijn bedpartnerkeuze. Een bekend feit, dat al meerdere historische veldslagen ten voor- of nadele deed beslissen. We moeten dus gissen of Nastja aseksueel, non-binair, panseksueel of uiteindelijk gewoon lesbisch is.

Wat we wel weten van de begeleidende foto is dat ze een geweer met een soort van kruimeldief bij zich draagt. Lesnoi schrijft over de vrijwilligster: ‘Sinds maart 2022 is Nastja volwaardig lid van de strijdkrachten van Oekraïne. Ze praat niet echt over haar persoonlijke leven met haar legerkameraden. Maar in de dagelijkse interactie neemt ook de openheid toe. Ze heeft nog niet te maken gehad met homofobie. In haar aanwezigheid durft niemand iets vervelends te zeggen. Dit kan alleen maar gezien worden als een beperkte wapenstilstand, want het zijn juist de Russen die nu de grootste vijand zijn. Zelfs de meest koppige homohaters in het Oekraïense leger hebben momenteel Nastja’s luchtverkenningsgegevens nodig.’

De homoseksuele Artur is ook zonder kruimeldief optimistisch gestemd. ‘Hij is ervan overtuigd dat het leven van LGBTIQ+-mensen in Oekraïne zal verbeteren, zodra de Russen uit Oekraïne zijn verjaagd. Homofobie zal verdwijnen, denkt hij. Misschien niet helemaal, maar er zullen tenminste geen radicale groepen meer zijn die homo’s in elkaar slaan’, aldus het artikel. De mensen in Oost-Europa kennende kan ik me nauwelijks voorstellen dat het pluggen van homo’s, lesbo’s en transgenders – zoals inmiddels bon ton in onze Westerse media, scholen, universiteiten en willekeurige overheidspamfletten – daar op grote euforie en begrip zal stoten.

Bovendien lijkt het me nogal onwaarschijnlijk dat dragqueens op naaldhakken door de bevroren modder baggeren om de HIMARS te bedienen. Daarom stel ik voor dat Zelenski snel even een wet op basis van de petitie voor huwelijk onder mensen van het gelijke geslacht door het parlement drukt en daarnaar weer terugkeert naar echt belangrijke zaken. Zorgen voor een einde van de oorlog en wederopbouw van het land, bijvoorbeeld. Ik zal zijn assistente mijn voorstel eens doorsturen.

Tagesspiegel

Zal Zelenski het homohuwelijk in Oekraïne toestaan?