De spanning neemt toe, de politieke temperatuur stijgt. Beide kandidaten, Donald Trump en Kamala Harris, treffen schuld. Maar enkel die laatste noemt haar tegenstander Adolf Hitler.

Het eindspel werd ingezet, en dat spel wordt hard gespeeld. Op woensdag hield Kamala Harris, de Democratische presidentskandidate, een korte toespraak waarin ze haar tegenstander wegzette als een ‘fascist’, een fascist die ‘ongecontroleerde macht wil’ en ‘het leger zal loslaten op zijn persoonlijke en politieke vendetta’s’.

Inflatie

Deze bijzonder harde aanval door Harris kwam na een interview met John Kelly, één van de kabinetschefs die Trump tijdens zijn vierjarige ambtstermijn versleet. Minder dan drie weken voor de verkiezing beweerde Kelly dat zijn voormalige baas zich wel eens positief uitliet over Adolf Hitler. Hitler zou ‘ook goede dingen’ hebben gedaan, en zou zich tenminste omringd hebben met competente, loyale generaals. In tegenstelling tot Kelly, zelf een oud-militair, zeg maar.

Deze beweringen worden ontkend door Team Trump, en worden niet bijgetreden door andere (oud-)medewerkers van de Republikeinse presidentskandidaat. De Amerikaanse kiezer lijkt ook maar weinig belang te hechten aan dit nieuwe salvo. Donald Trump zegt dan wel verfoeilijke dingen, maar gedroeg zich tijdens zijn eerste ambtstermijn niet als een fascist. Dat boezemt (net) voldoende vertrouwen in.

Er is een ander probleem voor de Harris-campagne. Sinds 2015 wordt Donald Trump door Democraten overladen met de meest extreme karakteriseringen: racist, antisemiet, homofoob, dictator en ja, fascist. Die inflatie leidt, net als iedere inflatie, tot devaluatie. Kamala Harris mag dan wel stellig beweren dat het deze keer écht zo is, impact heeft ze niet.

Fascist

Dat Kamala Harris maar weinig impact heeft, betekent niet dat de Amerikaan zich geen zorgen maakt. Volgens een recente peiling van ABC News denkt de helft van de bevolking (49 procent) dat Donald Trump een fascist is, waarbij ‘fascist’ gedefinieerd wordt als ‘een politieke extremist die zich gedraagt als een dictator, individuele rechten aan de kant schuift en bereid is geweld te gebruiken tegen zijn politieke tegenstanders’. Minder dan een kwart (22 procent) denkt hetzelfde over Harris.

De zwakte van dit resultaat, is haar partijgebonden aard: 87 procent van de Democraten vindt Trump een fascist; onder onafhankelijken en Republikeinen valt dit aandeel terug tot respectievelijk 46 procent en 12 procent. Volgens Team Trump is er dus niets nieuws onder de zon is, en is ‘fascist’ slechts het nieuwste modewoord voor de man die ze koste wat kost uit het Witte Huis willen houden.

Fascisme

Republikeinen vrezen in mindere mate dat Kamala Harris zich als een fascist zou gedragen, al is 41 procent ook niet weinig. ‘Fascisme’ is dan ook geen ideologie die met de Amerikaanse linkerzijde geassocieerd wordt. Dat is nochtans best vreemd, aangezien maar één president zich spiegelde aan het fascisme (van Mussolini), en dat was de Democraat Franklin D. Roosevelt (1933-1945).

Die vaststelling gaat naar de kern van het probleem, met name de herinterpretatie van wat ‘fascisme’ (niet) is. De definitie van ABC News verwijst, bijvoorbeeld, niet naar de expansie van de centrale overheid en het economisch corporatisme die de kern vormen van het fascisme. Dat is wellicht geen toeval, aangezien beide eerder aansluiten bij de moderne linkerzijde dan bij de rechterzijde.

‘Kameraad Kamala’

Er is niets mis met een agressieve campagne. Iedere presidentskandidaat heeft niet enkel het recht maar ook de verantwoordelijkheid om uit te leggen waarom hij de juiste kandidaat is én waarom zijn tegenstrever de verkeerde is. Polarisatie is oké, op voorwaarde dat beide polen aansluiten bij de realiteit.

Dat brengt ons bij een laatste punt, de favoriete bijnaam van Donald Trump voor Kamala Harris: ‘Kameraad Kamala’. De vicepresident is volgens Trump een marxist, een claim die weggelachen wordt door de kwaliteitsmedia (ook de onze) en door Harris zelf. Dat is enigszins opmerkelijk, want Harris heeft haar marxistische sympathieën nooit onder stoelen of banken gestoken.

Tijdens haar onsuccesvolle presidentscampagne van 2019, had ze het voortdurend over de centrale rol die ‘equity’ — best vertaald als ‘fairheid’ of ‘rechtvaardigheid’ — zou spelen in haar beleid. Dat klinkt positief, maar equity is, in tegenstelling tot wat u misschien denkt, geen synoniem voor gelijke rechten, noch voor gelijke kansen. Equity betekent gelijke uitkomsten, en verzekert dat we, in de woorden van Kamala Harris, ‘allemaal op dezelfde plaats eindigen’.

En die ideologie, die heeft een naam.

Team Trump

Eindspel Hitler