Publieke figuren die onder een vergrootglas staan door hun ambt of krasse uitspraken doen. Doorbraak-redacteur Tara scheurt hen figuurlijk de kleren van het lijf en gaat terug naar de kern van de mens. Terugkerende vragen over liefde, geluk en teleurstellingen. Wie zijn ze en wat drijft hen?

Deze keer is Fouad Gandoul aan de beurt. Hij is politicoloog van opleiding, houdt zich bezig met lokale en geopolitieke thema’s en is al jaren fiscaal expert bij de vakbond ACV. Door zijn toenemende interesse in het arbeidsrecht schoolde hij zich bij tot rechter in sociale zaken en zetelt nu in de arbeidsrechtbank te Hasselt. Fouad vindt heil in religie, zoekt toevlucht in filosofie en poëzie. ‘Middeleeuwse lyrische teksten hebben een diepere betekenis dan de hedendaagse.’ ‘Ik wil met u in bed,’ aldus de politicoloog.

Wat was je laatste impulsaankoop?

‘Een smartwatch. Op Instagram verscheen telkens dezelfde reclame van een horloge, uit curiositeit keek ik naar de prijs en besliste dat ik het voor honderd euro niet kon laten liggen. Na drie weken wachten kwam het uiteindelijk aan maar ik ga het wellicht aan mijn zoon geven. Eigenlijk doe ik niet aan impulsaankopen, maar ik snap Instagram gewoonweg niet.

(Toont eigen profiel) Kijk, zelf plaats ik er video’s en foto’s maar ik zie alleen maar reclame van producten verschijnen of profielen die ik niet volg. Ik ben nu aan het scrollen op mijn profiel en zie een snackbar verschijnen. Jamais de ma vie dat ik naar een fastfoodketen ga, aangezien ik daar vies van ben. Die “wall” is dus zeer verwarrend.’

Wie is je favoriete filosoof?

‘Ik heb verschillende favoriete filosofen. De eerste en voornaamste is Socrates. In een Atheens tribunaal werd met een nipte meerderheid beslist dat de filosoof verbannen of ter dood veroordeeld moest worden vanwege zijn, toen nog radicale ideeën. De filosoof koos voor de dood. Hij dronk een gifbeker leeg maar bleef letterlijk tot aan zijn dood discussiëren en in dialoog gaan met zijn studenten. Socrates is voor de democratie, wat Jezus is voor christenen. Hij is niet de meest democratische, maar volgens mij wel de meest fundamentele denker aller tijden.

Hij illustreert mooi hoe een democratie ‘zijn eigen kiemen van verval draagt’, en doet dat aan de hand van demagogie. Volgens Socrates houdt een democratie alleen maar stand door een grote groep mensen die in bezit zijn van een “conscience politique” en een zekere scholingsgraad. Logica en gezond verstand van het volk, spelen hierbij dus een cruciale rol.

Heb je er nog?

‘Daarnaast heb ik een voorkeur voor John Locke en Alexis de Tocqueville. Voor mij legde de Tocqueville in de 19de eeuw de grondslag voor ons huidige politieke landschap. Hij was een Franse politieke filosoof. De Tocqueville staat bekend voor zijn werken over democratie, het verval van democratie en sociale gelijkheid als genetische principe van democratie. Locke heb ik dan weer gekozen voor zijn standpunt over vrijheid. Volgens hem was iedereen vrij om te geloven in eender wat en zich te kleden naar believen, zolang er wederzijds respect is tussen burgers.’

Eigenschappen

Wat zijn je drie slechte eigenschappen?

‘Ik ben een levensgenieter en kook graag. Op dat vlak ben ik een Bourgondiër. In mijn ogen is dat negatief aangezien het deel uitmaakt van de zeven hoofdzonden. Mijn tweede negatieve eigenschap is dat ik obsessief kan zijn. Als ik iets te weten wil komen, wil ik dat op het moment zelf weten. Niet morgen of de dag erna, ik wil dat nu meteen.

Maar het heeft wel repercussies op mijn leven, soms houd ik me daardoor te veel bezig met futiliteiten en verlies ik de hoofdzaken uit het oog. Luiheid is mijn derde slechte eigenschap. Ik stel enorm veel zaken uit en werk goed onder druk, wat uiteraard niet goed is. Ik ben dus gulzig, ongeduldig en lui.’

En hoe zit het met je goede eigenschappen?

‘Ik heb ook de neiging de wereld te bekijken vanuit het oog van mijn opponenten, wanneer ik een standpunt moet innemen. Dat maakt me te empathisch, wat volgens mij niet echt een positieve eigenschap is. Ik stel me altijd de vraag, hoe zou ik me gedragen en hoe moet ik me tegenover die persoon positioneren?

Liefst oordeel ik niet maar als ik het doe, ben ik noch te zacht noch te hard. Ik pas mijn standpunt aan, aan niet falsifieerbare informatie. In rechtstermen wordt dat beschreven als afgetoetste informatie ofwel de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Want ik heb de waarheid niet in pacht. Ik weet het niet, en zal het nooit weten. Je hebt nooit zicht op het volledige plaatje, enkel op een deel ervan.

Ik weet dat ik nooit dé waarheid zal vinden, maar ik ga er wel naar op zoek. De zoektocht is belangrijker dan de vondst. Want als je niets zoekt is je leven echt nutteloos. Bij mij heeft die drijfveer een theologische grondslag. Want indien God voor de waarheid staat, is Hij ook de emanatie van die waarheid en is alleen Hij als zijnde een rechter bevoegd om te bepalen wat waar en onwaar is.’

Zoektocht

Heb je nog zoektochten in je leven?

‘Ik ben ook op zoek naar schoonheid. Een oude vrouw die op late leeftijd met een glimlach achter de kassa werkt- ondanks het eventueel hobbelige parcours dat ze doorstaan heeft, vind ik prachtig. Iemand die ondanks alles met een glimlach door het leven gaat, dat is schoonheid voor mij. Of het gezicht van een jong kind, want kinderen zijn nog in het bezit van een zekere onschuld die gaandeweg uit het leven verdwijnt. Mijn zoektocht naar schoonheid is niet gebonden aan erotiek. Een goede vriendin van mij heeft een type gezicht waar je uren naar kan kijken zonder verveeld te geraken. Schilderijen en lettergrepen, daar kan ik ook schoonheid in vinden.’

Wat kan jou diep raken?

‘Hoofse liefde, raakt me. Middeleeuwse lyrische teksten hebben een diepere betekenis dan de hedendaagse “ik wil met u naar bed”-liefdesverklaringen. Toen ik twaalf was schreef ik liefdesbrieven. Ik was eens verliefd op een meisje en de enige manier die ik kende om mijn liefde te uiten was via woorden dus ik schreef haar een brief. Een ander meisje was verliefd op mij en uit jaloezie toonde ze die brieven aan klasgenoten en verscheurde die voor mijn ogen. Dat moment heeft me diep geraakt. Ik vergeet dat nooit meer. Ik heb toen geleerd dat jezelf openstellen ervoor kan zorgen dat je gekwetst wordt dus ik deed sindsdien stoer mee met leeftijdsgenoten.’

Hoe ga je om met tegenslag in het leven?

‘Ik heb een redelijk incasseringsvermogen en ik ga ervan uit dat niets in het leven zonder reden gebeurt. Je gaat het ooit wel weten maar niet nu. Zelfs als er iets negatiefs gebeurt, is dat een compensatie voor dingen die je fout hebt gedaan in het leven. Zulke gebeurtenissen maken me beter, niet bitter. In het leven moet je veerkracht vinden. Iedereen heeft dat in zich maar sommige mensen beslissen om op te geven, dat is een keuze. Ik ben mensen tegengekomen zonder ledematen en toch zijn ze gelukkig, of mensen die geen kinderen konden krijgen en hebben beslist om er te adopteren. De essentie is om je neer te leggen bij zaken die je niet kan veranderen en op zoek te gaan naar oplossingen.’

Is er een overeenkomst met hoe je bent en hoe dat mensen denken dat je bent?

‘(lacht) Ik zal eens een anekdote vertellen die goed bij deze vraag past. Toen ik in 2012 voor de eerste keer mocht zetelen in de arbeidsrechtbank te Hasselt, was ik pas benoemd en had nog geen badge gekregen van de rechtbank die mij toegang verleende tot het gebouw. Met die badge kon je in de lift van de rechters; de andere lift is bestemd voor advocaten en cliënten. Ik had mijn toga in mijn tas maar ging naar de andere lift aangezien ik nog geen badge had.

Ondertussen stond ik in een overvolle lift waar een vrouw me aansprak en vroeg “moet je ook vandaag voorkomen?”, en ik antwoordde ja. Ik speelde het spel mee en vroeg me af wat de dame in kwestie te zeggen had, aangezien ze in een volle lift net mij eruit pikte. Betweterig antwoordde ze “meneer in dit land moet u de wet respecteren”, en ik gaf haar uiteraard gelijk.

De vrouw stapt de rechtszaal binnen en ik ga via de achterdeur naar de raadzaal om me naar mijn stoel te begeven en maak ondertussen kennis met mijn zaken. De beroepsrechter wou me er nog even op attent maken dat ik niet mocht zetelen indien er iemand op de lijst stond die ik persoonlijk kende. Ik maakte haar duidelijk dat ik de deontologie van de magistratuur had bestudeerd en we gingen zitten waarna de aanwezigen in de zaal opstaan. Toen ik de vrouw uit de lift vanachter in de zaal spotte werd ze lijkwit. Eerst komen de advocaten aan de beurt, dan de instellingen en vakbonden.

Toen was het de beurt aan de mutualiteit en de vrouw van de lift was de opponent aangezien ze onterecht geld van de Christelijke Mutualiteit had gekregen en dit niet wou terugbetalen. De voorzitter interrogeerde haar en de dame kwam met allerlei excuses. Het vonnis was simpel: de vrouw was in fout en moest het geld uiteraard terugbetalen. Toen mijn voorzitster vroeg of wij nog een vraag wilden stellen, zei ik scherp “ja mevrouw in dit land wordt U geacht de wet te respecteren.”

Achteraf vroegen mijn collega’s waarom die mij gedurende heel de zitting bleef aankijken. Ik legde het liftincident uit, “puur racisme” vonden ze. Maar ik had eerder compassie met een vrouw die kampt met zulke vooroordelen en “de Marokkaan” uit een lift haalde om die op zijn plaats te zetten.’

Liefde

Laten we van compassie naar passie gaan. Hoe vul jij liefde in?

‘Lust en geborgenheid. Ik verlang naar mijn vrouw, want als ze er niet is heerst er altijd een gemis Maar als we bij elkaar zijn hebben we niet veel woorden nodig, we zitten op dezelfde golflengte en kunnen van stilte genieten zonder ons onbegrepen te voelen. Want ik weet dat ze er voor me is. Daarnaast maken we compromissen, ik houd van musea maar daar wordt zij niet warm van. Toch komt ze mee want ze ziet me graag gelukkig. Daarna gaan we winkelen want dat doet zij dan weer graag.. Liefde, dat is geven en nemen, zonder dat tegen je zin te doen. Je moet ook beseffen dat schoonheid vergankelijk is. Als je verliefd werd op een mooi meisje moet je bij een verrimpelde vrouw altijd dat meisje terug kunnen zien. Als je van iemand houdt blijft die persoon in je ogen prachtig, leeftijd doet daar geen afbreuk aan.’

tegenslag

Fouad Gandoul: ‘Ik heb de waarheid niet in pacht’