Zelfs Vladimir Poetin moest het wellicht uitproesten tijdens zijn ontbijt, toen hij de Vlaamse pers doornam en zijn oog viel op het verhaal van de drie Oekraïners zonder vast adres, die afgelopen zondag van Aalst naar Oostende spoorden om een gezellig dagje aan het strand te toeven. Ze dronken zich lazarus, waarna ze besloten nog een duik te nemen, en na een paar uur vaststelden dat ze nog maar met z’n tweeën waren. Een urenlange reddingsoperatie met meerdere boten en een helikopter leverde niets op. Logisch: de vermiste badgast had in zijn natte zwembroek al lang gewoon de trein terug genomen, richting carnavalsstad.

Een grap, ware het niet dat u en ik voor de kosten van de speciale operatie opdraaien, mede door de onvermogendheid van de drie exoten. Noteer: in België, toplocatie voor asielzoekers, lopen illegale Oekraïners rond die vermoedelijk geen zin hebben om voor kanonnenvlees te spelen, en zo in de Aalsterse underground belanden. Kan Aalst ooit de locatie vormen voor vredesonderhandelingen? Praalwagens die nog naar een thema zoeken: ziedaar.

Voor de drie deserteurs liep het dus goed af, in andere gevallen niet. Vrijwel alle verdrinkingen aan de kust deze zomer gebeurden op dezelfde plek van dezelfde badstad. Vooral jongeren van bepaalde komaf, die denken dat ze kunnen zwemmen en – straffer nog – de instructies van redders negeren. Zo worden plekken van plezier oorden des doods. Reden waarom ik als Ostendenoare met een brede bocht rond mijn geboorteplaats rijd. Ben ik de enige?

Cloaca Maxima

‘Niet naar Oostende!’ – Zo klonk het afgelopen zomer in menig Vlaamse huiskamer wanneer het over vakantie en uitstapjes ging. Het vooruitzicht van een paar uur in een hete trein – die ook wel uren kan stilstaan – met luidruchtige en baldadige ‘kutmarokkaantjes’ waar geen conducteur zich nog bij durft te vertonen, om dan murw uit te stappen en dezelfde lieverdjes tegen te komen op het fameuze ‘Marrakech Beach’, non merci.

De bergen afval zeggen ook iets over de cultuur van de strandgangers in kwestie. ’s Avonds toont de VRT, haar missie van constructieve journalistiek getrouw, beelden van gekleurde mensen die afval helpen opruimen. Ensor zou er vast een maskertafereel tegenaan gegooid hebben.

Het gaat om vergane glorie die zich niet kan herpakken, en zich uit in een zelfdestructieve cultuur van de banaliteit. West-Vlaamse koppigheid, gecombineerd met een negatieve spiraal van vriendjespolitiek.

Dan nog liever een paar uur in de file staan, om af te zwenken naar Nieuwpoort en verder. Oostende is de anus van het toch al overprikkelde Belgische uitscheidingsstelsel, de monding van een Cloaca Maxima die ergens in Brussel vertrekt. In de 19de eeuw een zomerse trefplek van de beau monde (er reed al een trein tussen Brussel en Oostende in 1838), na de invoering van het betaald verlof en de aanleg van de autostrade hoofdstad-kust een topbestemming voor de middenklasse, verwerd het tot een achterbuurt die marginaliteit aantrekt en kwaliteit schuwt. Met de slechtste tomates crevettes, de lelijkste skyline van de kust (en dat wil wat zeggen), de vuilste straten en de meeste zatlappen overdag en ’s nachts. En jawel, jammer genoeg: de meeste drenkelingen.

De Koningin der Badsteden draagt de verantwoordelijkheid voor die verloedering zelf, we moeten het niet op de spoorwegen steken. Blankenberge is ook luidruchtig, druk, er zijn ook wel eens opstootjes op het overvolle strand en er is ook een station. Maar Oostende cultiveert de lelijkheid. Niet alleen omwille van de afzichtelijke fluo-blokken van Arne Quinze, genaamd Rock Strangers, die het Zeeheldenplein blijven ontsieren, dat is maar een symptoom. Het gaat om vergane glorie die zich niet kan herpakken, en zich uit in een zelfdestructieve cultuur van de banaliteit. West-Vlaamse koppigheid, gecombineerd met een negatieve spiraal van vriendjespolitiek. Al sinds de jaren ’60 van vorige eeuw de norm.

Grijze zones

Bart Tommelein en projectontwikkelaar Bart Versluys

De krokodillentranen, omdat het iconische Thermae Palace met de koninklijke gaanderijen op instorten staat, worden geplengd door politici genre Bart Tommelein, die zelf enthousiast in zee (!) gingen met bouwpromotoren en projectontwikkelaars voor wie alleen de kassa telt. De vrijage tussen Tommelein en betonbaron Bart Versluys is algemeen bekend en is een voortzetting van het nog corruptere Vande Lanotte-tijdperk.

Oostende is de kustgemeente met het grootste aantal leefloners, het hoogste armoedecijfer en de meeste verkrotting. Nu gaat de tandem Tommelein-Versluys die verloedering bestrijden met mega-hoogbouw die de skyline verder kapot maakt.

De stad heeft dringend centen nodig. In de vorige eeuw zorgden de grijze appartementsblokken voor een ‘architecturaal rampgebied’. Lelijkheid trekt marginaliteit aan. Oostende is de kustgemeente met het grootste aantal leefloners, het hoogste armoedecijfer en de meeste verkrotting. Nu gaat de tandem Tommelein-Versluys die verloedering bestrijden met mega-hoogbouw die de skyline verder kapot maakt. Daarvoor ligt het Oosteroever-project ter studie: torens tot 42 verdiepingen hoog, waarvoor Versluys al grondwerken uitvoerde zonder vergunning, wellicht rekenend op zijn politieke vriend.

Kijk, dat gesjoemel, die liefde voor grijze zones, nog grijzer dan de welbekende garnalen, die mentaliteit van een lompenkoningin die haar diensten aanbiedt aan al wie betaalt, dat gebrek aan fierheid, integriteit en zin voor klasse vanwege middelmatige politici, dààr ligt de reden van de verloedering. Het voltallige Oostendse stadsbestuur moet misschien eens op studiereis gaan naar Duinkerke/Dunkerque, ook een stad met een verleden, een haven, en een strand genaamd Malo. Hier niks hoogbouw, wel bestudeerde publieke architectuur op mensenmaat, met een elegante wandelbrug tussen binnenstad en strandpromenade. Ook op zomerse topdagen is er een gevoel van rust en ruimte. De Zeeuwse kust is eveneens tot op vandaag gespaard van betonrot, al staat Cadzand onder druk.

Oostende is de zomerse kopie van het Brusselse hell hole, even slecht bestuurd, even lelijk en met dezelfde sociale kanker. De artiest Arno bezong deze gelijkenis, maar dat was dan ook Arno, een man met de ingewanden van een… Neen, van de doden niets dan goeds.

Thermae Palace

Moeder, niet naar Oostende!