Dmitri, codenaam ‘Argon’, is een 38-jarige militair uit Rusland. Hij sloot zich in 2014 aan bij de protesten rond de Euromajdan in Kiev waar hij gewond raakte. Na zijn herstel pakte hij als buitenlandse vrijwilliger de wapens op tegen de pro-Russische separatisten in de Donbas. Na enkele jaren verliet hij het strijdtoneel en vond een job in de burgermaatschappij.

Direct na de Russische invasie stelde de veteraan zich in dienst van de Oekraïense Strijdkrachten. Dmitri komt oorspronkelijk uit Sint-Petersburg en was betrokken bij de bevrijding van de buitenwijken van Kiev. Inmiddels bevindt hij zich aan het zuidelijk front in de regio rondom de bezette stad Cherson. Ik sprak met hem over de toestand aan de kust, oorlogsmisdaden, de Euromajdan en de verschillen tussen Russen en Oekraïners. Omdat hij als ‘huurling’ gezocht wordt door de Russische justitie, koos Dmitri ervoor anoniem te blijven.

Front

Wat kunt u zeggen over de situatie aan het front. Is het momenteel rustig?

‘Rustig? Op dit moment (20:30 lokale tijd, nvda) begint normaal gesproken de beschieting van de woonwijken met allerlei verboden munitie zoals ongeleide raketten van het systeem Uragan. Dat gaat dan de hele nacht door. Ze schieten in het wilde weg op alles. Waarschijnlijk zijn hun wapens ook niet al te precies af te stellen.’

De beschietingen komen vanuit het bezette Cherson?

‘Ja, ze schieten vanuit Cherson op Mykolajiwka. Zover reikt hun geschut. Hoort u het luchtalarm? (aanzwellend luchtalarm is te horen op de achtergrond, nvda) Het is ook mogelijk dat het alarm afgaat als reactie op raketten die over ons heen vliegen. Dat gebeurt ook een paar keer per nacht.’

Marine

Bestaat er voor het zuidelijke front nog de mogelijkheid dat de Oekraïense marine vanaf zee gaat ondersteunen?

‘Er bestaat eigenlijk zo goed als geen Oekraïense vloot. Daarom geven onze vrienden in het Westen antischeepsraketten. Op het moment zijn er nog niet genoeg en is er overleg over levering van Harpoon-raketten. We hebben ook luchtafweergeschut nodig om ons te verdedigen tegen kruisvluchtwapens.’

Slachtoffers

Zelensky sprak onlangs voor het eerst over militaire slachtoffers aan Oekraïense zijde, dat zouden er 50 tot 100 per dag zijn. Is dat realistisch?

‘In tegenstelling tot 2014 worden de cijfers over de gevallen militairen nu geheimgehouden. Het is een heel grove schatting, wellicht zijn de aantallen hoger. In de Donbas krijgt het Russische leger bovendien versterking via de spoorwegen uit Rusland.’

Daar zijn het ook vooral soldaten gerekruteerd uit de plaatselijke bevolking die voorop lopen. Zijn er in het zuiden ook al pro-Russische eenheden gevormd?

‘Nee, hier staan we tegenover het reguliere Russische leger. Er zijn wel pogingen gedaan in Cherson pro-Russische vrijwilligersbataljons te vormen, maar of die succesvol waren, kan ik niet beoordelen. Het luchtalarm is trouwens voorbij… maar dat wil niets zeggen. Het kan zo weer beginnen… Het probleem is dat ze ons hier vasthouden met hun aanvallen. Net als in het noorden aan de grens met Wit-Rusland en Rusland. Daarom moet een deel van onze troepen blijven. Mocht er iets gebeuren, dan kunnen we snel reageren. ‘

Manschappen en wapens

Krijgen jullie genoeg versterking?

‘Nieuwe manschappen komen, zodra er mensen uitvallen. Er is een vastgelegd aantal manschappen per onderdeel dat inmiddels direct wordt aangevuld. In het begin liep dat niet zo goed, nu is het grotendeels in orde. Maar ik zie vooral een probleem in de bewapening, die grotendeels nog steeds een erfenis uit de Sovjettijd is.’

In de Donbas schijnen de wapenleveringen uit het Westen aan te komen. Aan het zuidelijke front niet?

‘Er komt stukje bij beetje wat binnen. Ik heb een Zweeds-Noorse draagbare antitankraket NLAW leren bedienen. Ook hebben we hier een in Oekraïne ontwikkeld antitanksysteem staan. Onze eenheid houdt zich bezig met de verdediging, dus ik weet niet precies wat er bij de artillerie of de tankeenheden staat.’

Slag bij Kiev

Kunt u iets vertellen over de slag bij Kiev?

‘Zoiets als daar had ik alleen maar gezien in reportages over de Tsjetsjeense oorlog. In het plaatsje Gorenka waren 90% van alle gebouwen vernield. In 2014 in de Donbas was het vooral lokaal. Nu werd alles compleet vernield. En dat op vijftien minuten afstand van het centrum van de hoofdstad!’

Wat was de tactiek achter deze totale vernietiging?

‘De Russische tactiek? Met de artillerie alles vernietigen en dan snel met tanks en geschut binnenrijden en daarmee de laatste resten van de verdediging liquideren. Wij hadden er echter onze antitanksystemen staan, dus die vlieger ging niet op. Ze hebben zich toen teruggetrokken, omdat er niets meer te halen viel. De bevoorrading was onderbroken en de troepen waren nodig op andere plekken. Van daaruit zijn ze vooral naar Severodonetsk bij Loegansk vertrokken. Charkov hebben ze ook gedeeltelijk verlaten.’

Russische legermacht

Hoe is het gesteld met de Russische troepensterkte aan het zuidelijk front?

‘Op het moment zijn ze in de meerderheid. Een aanval van onze kant is nog onmogelijk, maar we doen er alles aan om ze niet verder op te laten rukken. Daar komt bij dat we direct aan de Krim grenzen en er een aantal keren verraad werd gepleegd. Ze wisten precies waar onze antitanksystemen stonden en konden Cherson daardoor vrij snel bezetten.’

Is de regio Cherson dan toch pro-Russisch?

‘Ik weet het niet. Ik denk dat er zeker een aantal inwoners pro-Russisch is. Wat we wel weten is dat ondanks de bezetting in Cherson demonstraties met Oekraïense vlaggen worden gehouden. Dus er zijn genoeg inwoners die niet onder de bezetter willen leven. De Russen hebben er hun eigen burgemeester neergezet. Op hem werd een tijdje geleden nog een aanslag gepleegd die helaas mislukte. Alle Oekraïners met gezond verstand zien in dat Rusland niets goeds brengt.’

En hoe was het toen u in de buitenwijken van Kiev was?

Ik heb vanaf 24 februari deelgenomen aan de verdediging. Onze taak was het geen vijandelijke tanks of infanterie door te laten. De inwoners daar waren heel blij met ons, omdat we ze beschermden tegen de Russen. Ze gaven ons te eten, ze bereidden thee voor ons. We kregen sigaretten. Ze hielpen ons met van alles. In Oekraïne kunnen de mensen heel snel zelf organiseren. Zonder bevelen of leiding. Ieder weet wat zijn taak is. Dat was ook tijdens de Majdan zo. In Rusland is dat niet zo. Ze zijn daar altijd heel ongeorganiseerd.

Oorlogsmisdaden

De verkrachtingen en het doodschieten van ongewapende burgers in de buitenwijken van Kiev gelden als oorlogsmisdaden. Denkt u dat die Russische soldaten voortdurend dronken waren?

‘Nee, ik denk het niet. Er waren veel Boerjaten en Tsjetsjenen bij. Die mensen wonen in afgelegen gebieden waar het er heel primitief aan toe gaat. Bovendien is geweld in Rusland een alledaags geaccepteerd fenomeen. Sinds de tijd van Katharina II is er ook niets veranderd binnen het Russische leger.’

‘Ze vallen een land binnen, jagen de mannen over de kling en verkrachten de vrouwen. Dan zetten ze er Russen neer en het gebied wordt als historisch Russisch grondgebied beschouwd. Net als Sovjetsoldaten in Oost-Pruisen en Duitsland op bevel van hun commandant Duitse vrouwen verkrachtten, zo is het ook nu weer gegaan. Poetin gebruikt nog steeds dezelfde tactiek.’

Denkt u dat er nauwelijks soldaten uit Moskou en Sint-Petersburg zijn, omdat die ‘wilde volkeren’ beter voldoen?

‘Niet alleen daarom. In de hoofdstad kunnen mensen goed verdienen. In de provincie is 300 euro al een enorm maandelijks salaris. En het leger biedt twee keer meer.’

Revolutie van Waardigheid

Hoe bent u in Oekraïne terechtgekomen en wat heeft ertoe geleid dat u de wapens opnam tegen Rusland?

‘Ik kwam in 2014 naar Oekraïne om deel te zijn van de Revolutie van Waardigheid. Ik wilde er absoluut bij zijn om te zien hoe alles in zijn werk ging. Ook om ervaring op te doen. Op vreedzame wijze zal in Rusland het regime van Poetin niet aan de kant kunnen worden gezet. Zelfs als hij komt te overlijden, zullen er opvolgers opstaan die zijn imperialistische politiek voortzetten.’

‘Tijdens de Majdan was ik betrokken bij een schermutseling met de militie en liep zo een verwonding op. Ik bleef om te genezen en toen begonnen de gebeurtenissen op de Krim. Daarna de Donbas. Ik begreep voor mezelf dat ik niet wil dat Oekraïne, dat mij mentaal zo goed had opgenomen, verandert in het Rusland waar ik vandaan kom. Daarom ben ik gebleven.’

Was u in Rusland lid van een oppositiepartij?

‘Nee, alle oppositiepartijen in Rusland zijn volkomen ongevaarlijk voor de staatsmacht. Zowel de nationalistische, als ook die van Navalny. Ze doen absoluut niets dat tot veranderingen zou kunnen leiden. Zolang de overheid de politie kan blijven betalen, zal die hen beschermen. Rusland is een politiestaat.’

Poetin

U heeft er waarschijnlijk over nagedacht waarom juist in Rusland die alleenheerschappij bestaat?

‘Omdat Poetin het zo wil. Er is geen wisseling van de wacht binnen de regering. In Oekraïne hebben sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zes presidenten elkaar opgevolgd. In Rusland maar twee, Jeltsin en Poetin. Medvedev kunnen we wat mij betreft weglaten. Poetin is nu al meer dan twintig jaar aan de macht. Dat is slecht. Daar komt dus een hele nare dictatuur van. Na verloop van tijd stijgt de macht zo iemand naar het hoofd en is er geen plaats meer voor democratie.’

Kan het ook aan de uitgestrektheid van het land liggen? Voordat ze in de verste uithoeken horen dat er nog andere kandidaten zijn, is de verkiezing al afgelopen.

‘Ja, dat ook. Maar in het geval van Poetin is het specifieker. Hij heeft de ambitie tsaar en veroveraar te zijn en dat is hij dan ook. Er gaan zelfs geruchten dat hij zich op tactisch niveau in militaire zaken mengt. Dat hij beveelt welk bataljon waar en wanneer moet aanvallen. Hij wil een imperium van een paar honderd jaar geleden nieuw leven inblazen. In de moderne wereld zou zoiets niet moeten kunnen. Maar voor hen is het de realiteit. Zij leven volgens die waanvoorstellingen.’

En u denkt dat hij die dingen allemaal alleen bedenkt?

‘Hij heeft natuurlijk zijn vertrouwelingen die hem in alles ondersteunen, maar hij beveelt.’

‘Goede Russen’

Enkele politici en zakenmensen, waaaronder Michail Chodorkovsky en Garry Kasparov, kwamen met het voorstel een soort van paspoort voor ‘goede Russen’ uit te geven, zodat Russen in het buitenland die tegen de oorlog zijn geen hinder ondervinden van sancties en makkelijker asiel kunnen krijgen. Wat vindt u daarvan?

‘Ik denk dat Russen die vluchten naar het buitenland op dezelfde manier moeten worden behandeld als bijvoorbeeld vluchtelingen uit Syrië. Wat zou zo’n paspoort voor privileges op moeten leveren en volgens welke criteria wordt iemand een goede Rus? Onder die Syriërs zijn er zeker ook die van de Islamitische Staat zijn, die oorlogsmisdaden hebben gepleegd en bijvoorbeeld in Duitsland een rustig leventje willen leiden op kosten van de belastingbetaler. Zonder hun gezinnen. In tegenstelling tot de meeste Oekraïense vluchtelingen. Maar ook die zijn lang niet allemaal goed. Daar zitten ook vreemde snuiters bij die niet eens Oekraïens kunnen.’

Een oude vriend uit Moskou belde me onlangs en zei: ‘De NAVO heeft ons twintig jaar lang uitgedaagd. Die oorlog is hun schuld.’ Wat zou u hem antwoorden?

‘Ik dacht heel vroeger ook dat de NAVO Rusland wilde aanvallen om onze bodemschatten af te pakken. Na verloop van tijd begreep ik dat het onzin was. Waarom zouden ze een oorlog willen ontketenen? Ze kunnen gewoon alle grondstoffen kopen. Oorlog betekent in de eerste plaats enorme kosten. Er wordt gezegd dat het Russische leger momenteel 900 miljoen dollar per dag kost.’

Als het qua materieel en manschappen zal gaan, denkt u dat de Oekraïense Strijdkrachten Rusland binnen zullen vallen?

‘Als we genoeg wapens zullen hebben, wat mij betreft zeker. Oekraïne heeft geen Russisch grondgebied nodig, maar gewoon om te laten zien dat ze het niet nog eens moeten proberen. Tot Moskou is het niet zo ver, ongeveer 800 kilometer. Ik denk dat we inderdaad het land binnen moeten vallen en daar ook voor chaos zorgen.’

‘Het is in strijd met de internationale wetgeving, maar wraakneming zou op zijn plaats zijn. Hoe meer Russische soldaten we nu uitschakelen, des te minder moeten onze kinderen later vechten.’

Voor eeuwig bezet

Is dat ook door de Oekraïense regering zo gepland? Bestaat niet het gevaar dat ze het op hoog niveau op een akkoordje gooien en een deel van Oekraïne bezet zal blijven?

‘Dat gevaar bestaat natuurlijk. Maar op het moment wil iedereen de overwinning en ze het land uit knikkeren. Ook de Krim willen we bevrijden. We willen niet dat ze over een paar jaar opnieuw gaan beginnen. Door de sancties zal dat gelukkig onmogelijk zijn. Op hun tanks staat Amerikaanse, Franse en Duitse apparatuur, vizieren en dergelijke. Dat soort technologieën kunnen ze zelf niet produceren. Die krijgen ze door de sancties ook niet meer geleverd, dus dat was het dan.’

‘Als het zo door gaat zal Rusland tientallen jaren teruggaan in haar ontwikkeling. Misschien komt er over een paar jaar een burgeroorlog in Rusland. Wat belangrijk is dat de kernwapenvoorraad door speciale buitenlandse militaire eenheden op korte termijn wordt geneutraliseerd. Zodat ze die niet kunnen gaan gebruiken.’

Kernwapens

Denkt u dat Rusland die kernwapens nog heeft?

‘Ik denk van wel. Er is waarschijnlijk veel te weinig aan onderhoud gedaan, net als bij andere legeronderdelen. Een groot deel van het budget is zoals altijd in de zakken van bestuurders verdwenen. Enkele raketten zullen het desondanks nog doen. Dat ze daar geen gekheid meer mee uit kunnen halen. Poetin is al zo oud, hij is niet meer helemaal helder, denk ik. Maar hij is nog tot van alles in staat.’

‘Iedereen zei bijvoorbeeld: er komt geen oorlog. Maar ik wist dat deze oorlog zeker zou komen. Nadat ik een verwonding had opgelopen in de strijd, heb ik na mijn genezing een tijdlang een baan in de burgermaatschappij gehad. Maar ik volgde militaire opleidingen om voortdurend op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen.’

Dus u heeft u alleen voorbereid op de oorlog? Heeft u geen vrouw of kinderen?

‘Ik woon samen met mijn vriendin. We zijn nog niet officieel getrouwd en hebben nog geen kinderen, maar we plannen ze wel.’

Op 11 september zal een zogenaamd referendum over de inlijving van de bezette regio Cherson bij Rusland worden gehouden. Denkt u dat het Oekraïense leger er voor die tijd in zal slagen het gebied te heroveren?

‘Dat is moeilijk te voorspellen. Oekraïne zal hoe dan ook zijn grondgebied moeten heroveren.’

totale vernietiging

Frontsoldaat Dmitri: ‘De Russen schieten in het wilde weg op alles’