In Frankrijk wordt deze dagen veel over Xavier Bertrand gesproken. Bertrand, de voorzitter van de regio Hauts-de-France, een geografische bundeling van de vijf meest noordelijke departementen van Frankrijk, heeft nu ook zijn kandidatuur gesteld voor de komende Franse presidentsverkiezingen in 2022.

Een politiek beest

Xavier Bertrand heeft al een stevige politieke loopbaan achter de rug. De man is 56 jaar oud, geboren in Châlons en Champagne. Hij is geen ‘product’ van de Franse elitescholen, maar studeerde aan de Universiteit van Reims publiek recht en politieke wetenschappen. Zijn eerste stappen in de politiek deed hij bij de jongeren van de gaullistische partij Rassemblement pour la République (RPR). Hij kende zijn eerste successen in de lokale politiek. In 2014 bracht hij het tot burgemeester van de stad Saint-Quentin.

In 2002 raakte hij verkozen als parlementslid voor de Union pour un Mouvement Populaire (UMP). De UMP was de fusiepartij van het RPR en Démocratie Libérale. Sarkozy nam in 2015 het initiatief om van UMP Les Républicains (LR) te maken. Hiermee heb ik alle partijen opgesomd waarlangs Xavier Bertrand ooit passeerde.

Last but not least en als prelude voor een politieke carrière op nationaal niveau: Xavier Bertrand werd in 1995 ingewijd in de vrijmetselarij als eminent lid van de loge Grand Orient de France.

Nationale carrière

Xavier Bertrand nam doorlopend deel aan de macht in de laatste twee decennia: in 2004 als staatssecretaris voor de Ziekteverzekering in de regering-Raffarin III; een jaar later als minister van Volksgezondheid in de regering gevormd door Dominique de Villepin. In 2006 is hij een van de woordvoerders van het campagneteam van Nicolas Sarkozy, naar aanleiding van diens kandidatuur voor de presidentsverkiezingen, en in 2007 komt hij terug als minister van Arbeid in de regering-Fillon. Hij verlaat de regering in 2009 om de leiding van de partij UMP over te nemen en wordt opnieuw volksvertegenwoordiger. Een beetje later, in november 2010, is hij terug als minister van Arbeid, Tewerkstelling en Volksgezondheid in de regering-Fillon III.

Bij de parlementsverkiezingen van 2012 wordt hij opnieuw verkozen, en wel met meer dan 50 % van de stemmen. In 2016 gaat hij de symbolische strijd aan tegen Marine Le Pen met als inzet de superregio Hauts-de-France. Hij wint, met de hulp van de vele linkse kiezers die weigeren voor Le Pen te stemmen. Zo wordt hij verkozen tot president van de Hauts-de-France. In 2017 verlaat Bertrand Les Républicains nadat Laurent Wauquiez tot voorzitter wordt gekozen. Bertrand zou Wauquiez te rechts gevonden hebben en niet akkoord gaan met zijn voorstellen inzake migratie. Hoe dan ook, Xavier Bertrand positioneert zich vanaf dan boven de partijen. Dit bepaalt mee de aanloop tot zijn kandidatuur.

Een winnende tactiek?

Xavier Bertrand wil niet wachten op de traditionele strijd aan de rechterzijde om een kandidaat aan te duiden. Door zijn kandidatuur nu al te stellen probeert hij de partijleiding in snelheid te nemen. Zijn kandidatuur wordt binnen de liberale rangen nogal koel onthaald. Sarkozy zou Bertrand misprijzen, Macron beschouwt hem als een bedreiging. En de meest populaire liberale politicus is momenteel voormalig premier Edouard Philippe.

Maar Xavier Bertrand behoort tot geen enkele partij meer. Hij wil als kandidaat door de Franse kiezer worden aangeduid, en door niemand anders. Zijn momentum komt: over drie maanden zijn het weer regionale verkiezingen in Frankrijk. Xavier Bertrand stelt zich opnieuw kandidaat voor de Hauts-de-France. Een overwinning zou zijn kandidatuur voor het Frans presidentschap bevestigen. Als hij het presidentschap van de Hauts-de-France mist, zegt hij, zal hij zich volledig uit de politiek terugtrekken. Stoere taal, maar de kans is groot dat hij opnieuw verkozen raakt.

Welk beleid?

Wat moet men verwachten van een figuur als Bertrand? Als sociaal gaullist doet hij zich graag voor als een man van het volk. In feite behoort hij familiaal tot de middenklasse uit de Champagnestreek. Maar, met het verhaal van de gele hesjes in het achterhoofd, wil hij zich sociaal profileren en de Fransen opnieuw samenbrengen. Hij sprak zich onlangs nog uit voor meer veiligheid op straat en ook voor recht en orde. Dat zijn zo van die inhoudsloze algemeenheden die elke kandidaat meesleurt. Hoe dit zich concreet zal uiten moet nog blijken.

Opvallend de laatste tijd zijn de forse verklaringen van Xavier Bertrand tegen de toename van windmolens die hij kost wat kost wil inperken. Dit ondersteunt hij door een hevig discours pro atoomenergie. In deze gaat hij in tegen de politiek van president Macron die, inzake milieu en duurzaamheid, graag het wereldforum benut.

Regionalist?

Als pluspunt heeft hij de reputatie van een strenge, correcte beheerder en staat hij bekend als een harde werker. In de kolom van de minpunten staan ongetwijfeld zijn gebrek aan charisma en zijn grijs profiel bovenaan.

Men kan alvast kijken naar enkele punten van zijn beleid als president van de Hauts-de-France. Sommigen zien in Bertrand een uitgesproken regionalistisch profiel. Als president zou hij kunnen gaan voor meer decentralisatie, alsook voor een verbeterde indeling van Frankrijk. Men blijft in Frankrijk ruziën over de samenstelling van de superregio’s: de Hauts-de-France zijn een samenraapsel en slecht benoemd; Bretagne is te klein en mist een historisch deel van zijn territorium; de Elzas wil een afzonderlijke entiteit blijven, enz., enz.

Steun aan regionale talen

Eén zaak is zeker : in de regio Hauts-de France heeft Bertrand gezorgd voor steun en subsidies voor de regionale talen in het gebied. Hij ondersteunt maatregelen om het Picardisch en het West-Vlaams in Frans-Vlaanderen te promoten en officieel te laten erkennen. Hij financiert royaal de vereniging AVNT die het West-Vlaamse dialect van de streek verdedigt. Ook de tweetalige borden van de gemeenten die in Frans-Vlaanderen het charter voor de tweetalige signalisatie (Frans-West-Vlaams) ondertekend hebben, worden door de regio betaald. Binnenkort komt er een Office régional du flamand occidental. Dit allemaal door zijn impuls.

Waarom Xavier Bertrand het West-Vlaams dialect steunt en niet het Nederlands? Hij antwoordde ooit dat het Nederlands ‘een andere kwestie’ is. Wat hij hiermee bedoelt mag Joost weten. De andere kwestie is nu of Frankrijk volgend jaar een nieuwe president krijgt die het West-Vlaams gunstig gezind is. Wordt vervolgd.

UMP; RPR

Wie is Xavier Bertrand?