Maandag 27 november raakten de Europese Unie en een aantal Arabische landen het eens over een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict. Of dit gevolgen zal hebben op het terrein is zeer de vraag.

Het was in Barcelona – Spanje is momenteel voorzitter van de Raad van de Europese Unie – dat de vergadering plaatsvond van de Union for the Mediteranean (UfM). Dat is een overlegorgaan tussen Europese landen en de MENA-regio (Middle East and North Africa), dat werd opgericht in het kielzog van de Oslo-akkoorden van 1993, akkoorden die toen een eerste serieuze stap leken in het Israëlisch-Palestijns conflict, maar die uiteindelijk grotendeels dode letter zijn gebleven.

Er waren 40 landen aanwezig. Grote afwezige was Israël, dat ook lid is van de UfM. Israël heeft traditioneel niet graag dat Europese landen zich moeien met het conflict, omdat de Europese landen niet genoeg pro-Israël zouden zijn. Israël is bovendien razend op Spanje omdat dit land zich te pro-Palestijns zou opstellen, en afgelopen weken ook zware kritiek heeft geleverd op het optreden van Israël in de Gazastrook.

Consensus

De vergadering was al lang voorzien, en Gaza stond aanvankelijk niet op de agenda, maar gezien de actualiteit kon men er moeilijk naast kijken. De zitting werd voorgezeten door Josep Borrell, de Europese Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, en de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken Ayman Safadi, iemand die tot de Druzen behoort, een ‘heterodoxe’ stroming binnen de sjiitische islam. Als buurland van Israël, en als land dat massa’s Palestijnen heeft opgevangen na de oprichting van de staat Israël in 1948, ligt in Jordanië de Palestijnse kwestie gevoelig.

Op de vergadering was er consensus dat er gestreefd zou moeten worden naar een tweestatenoplossing, wat dus betekent dat er naast Israël ook een Palestijnse staat zou moeten komen bestaande uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Vandaag is die tweestatenoplossing verder af dan ooit: de Gazastrook wordt door Israël en Egypte afgesloten.

De consensus tussen Europa en de Arabische wereld is wel opmerkelijk. De Verenigde Staten, met hun eenzijdige pro-Israëlische houding, lijken geïsoleerd te staan.

Oud Testament

Het zijn onder meer religieuze redenen die de verschillende houding van Europa en de Verenigde Staten verklaren: in protestantse landen is men meer vertrouwd en gehecht aan het Oude Testament, waarin net als in de Joodse bijbel staat dat de Joden een door God uitverkoren volk zijn, die het land Israël aan de Joden zou hebben geschonken. Terwijl er in katholieke landen eeuwenlang een hardnekkig anti-Joods racisme heeft bestaan, gevoed door de weigering van Joden om Jezus-Christus te erkennen als de nieuwe Messias.

Maar Josep Borrell heeft nog andere elementen naar voren gebracht. Zo zouden er na de afloop van de huidige oorlog verkiezingen moeten komen in de Palestijnse gebieden, en zou de Palestijnse autoriteit van Mahmoud Abbas opnieuw de controle moeten overnemen van de Gazastrook. Anders uitgedrukt : we organiseren verkiezingen in Gaza, maar als die het verkeerde resultaat opleveren (te veel stemmen voor Hamas), dan leggen we die resultaten gewoon naast ons neer.

Herhaling

Eigenlijk is dat een herhaling van de komedie die we al eens gezien hebben bij de verkiezingen in 2006. Borrell vindt dat zowel Israël als de Palestijnen legitieme rechten hebben en het moeten delen. Hij beschouwt Hamas als een terroristische organisatie.

Verkiezingen organiseren, het is een deus ex machina die de EU vaak op tafel legt om conflicten waar ook ter wereld op te lossen. Daarbij wordt vergeten dat verkiezingen organiseren alleen zin heeft in democratische landen met vrijheid van mening, pers, vergaderen, enzovoort. Wat dus in de Palestijnse gebieden niet het geval is. Door verkiezingen in autoritaire staten te organiseren creëer je geen democratie, maar zorg je gewoon voor een wissel van de macht binnen de heersende elite.

Union for the Mediteranean

EU en Arabische staten eens over tweestatenoplossing Israël-Palestina