De Poolse, conservatieve regering is de aanvallen en pesterijen door de Europese Commissie beu. Vooral de ideologische inmenging en het achterhouden van EU-steun zorgt voor een ongekende woede en frustratie. Kaczyński wil niks minder dan de kop van Ursula von der Leyen en haar Europese Commissie.

Normative power

De soft power van de Europese Unie (EU) is al even niet meer op moreel gezag en universele waarden gebaseerd, maar op normative power. Regeltjes die met geld worden afgedwongen. Landen moeten hun regels, gebruiken en praktijken aanpassen aan een door de Europese Commissie vooropgestelde ideologie in ruil voor geld. Zo niet, dan volgen financiële sancties. Normative power is de moderne vorm van hard power of militair geweld.

De Poolse regering van de partij van Jarosław Kaczyński wil daar paal en perk aan stellen. De Polen zijn de eisen van de Europese Commissie beu. Vooral de zogenaamde ‘rule of law’-principes, die de Commissie inroept met steun van bepaalde fracties in het Europees Parlement, zijn kop van jut.

Dat de gemarginaliseerde en kleine Poolse oppositie van voormalige communisten, socialisten en linksliberalen in de grootste fracties van het Europees Parlement zitten, geeft hen veel invloed om aan oppositie te doen.

De bevooroordeelde internationale media en politici blijven blind voor het feit dat Leszek Miller van de socialistische fractie, die zo hard roept over grondrechten in het huidige democratische Polen, zelf ooit minister was in het dictatoriale regime van de communisten in de jaren 1980. Die dictatuur, onder generaal Wojciech Jaruzelski, kondigde een staat-van-beleg af om de bazen in het Kremlin te dienen. Dat vergeet de Europese Commissie graag. De gewone Pool daarentegen beschikt over een iets beter geheugen qua politici.

35 miljard euro

De Europese Commissie blokkeert nu 35 miljard euro Europees geld (subsidies en leningen). Dat geld vormt onderdeel van het coronahulpfonds van de Europese Unie. Bovendien blokkeert de Europese Commissie nog ander EU-geld en brengt ze dagelijks boetes in mindering omdat Polen een bruinkoolmijn en een enorme elektriciteitscentrale, die op die bruinkool draait, niet wil sluiten. Die koolmijn en centrale zouden volgens de Europese Commissie en het Hof van Justitie teveel gevolgen hebben voor het klimaat en het leefmilieu in de buurlanden Tsjechië en Duitsland.

Kaczyński zei op de ‘pro-regering’-nieuwssite Sieci het volgende: ‘We hebben maximaal onze goede wil getoond, maar al onze toegevingen leverden niks op’. Daarbij doelde hij op de eis van de Europese Commissie om het juridisch systeem te hervormen, zodat politieke invloed bij benoemingen minder zou worden.

Pikant detail is wel dat die eis ook inhield dat oude, politieke benoemingen uit de tijd van het communisme en van de liberale en socialistische regeringen voor het tijdperk Kaczyński ongemoeid moesten worden gelaten. Cynische geesten zouden als het ware kunnen denken dat de EU enkel iets heeft tegen politieke benoemingen van rechters, als ze conservatief en katholiek blijken te zijn.

Lesje geleerd

Kaczyński vond dus dat de Unie haar woord brak en dat de Poolse regering daardoor haar lesje wel geleerd heeft. Met deze Europese Commissie valt niet te onderhandelen. Omdat de Europese Commissie ‘haar plichten naar Polen toe niet vervult’, ziet Kaczyński niet in waarom Polen nog haar verplichtingen naar de Europese Unie toe zou moeten vervullen.

Het Poolse parlement de Semj nam vorige maand stappen om te voldoen aan de eisen van de Europese Commissie. De voorzitster van de Commissie, Ursula von der Leyen, zei in een interview met de Poolse krant Dziennik Gazeta Prawna dat die stappen niet voldoende zijn. Ondertussen ontvangt Polen een miljoen euro boete per dag, omdat het land de controversiële tuchtkamer niet opdoekt. De teller staat ondertussen al op meer dan 280 miljoen euro.

Oud-communisten

Dat het hele geschil vooral draait rond een veel te late zuivering van oud-communisten uit het gerechtsapparaat wil de Europese Unie niet inzien. De apparatsjiks kunnen tegenwoordig immers rekenen op steun uit de machtige, socialistische fractie in het Europees Parlement.

De Polen zijn zich daarom steeds meer bewust van hun eigen grondwet en de soevereiniteit die ze wel of niet uit handen gaven aan de EU. Voor de meeste Polen, die overwegend pro-Europees zijn, is de inmenging van Brussel een brug te ver. De framing in de internationale pers is uiteraard overwegend anti-Polen.

Dat de arresten van het Poolse grondwettelijk hof niet anti-EU zijn, blijft een goed bewaard geheim. De internationale media volgen de retoriek van de linkse oppositie en de Europese Commissie kritiekloos. Het conservatisme van de Poolse regering leent zich bovendien uitstekend voor framing.

Karikatuur

Kaczyński maakte er afgelopen dagen zelfs zelf een karikatuur van door te stellen dat Polen zich geen ‘Duits juk’ zal laten opdringen. Duitse onderwerping of bezetting ligt in Polen nog steeds gevoelig.

‘We passen niet in Duits-Russische plannen voor de heerschappij over Europa’, voegde een weinig fijnzinnige Kaczyński eraan toe. Met die verwijzing naar het Molotov-Von Ribbentrop Pakt, dat Polen na de Duitse inval opdeelde tussen Stalin en Hitler (en ook de Baltische staten door de Sovjets liet bezetten), speelde Kaczyński ook in op de huidige energiecrisis en de oorlog in Oekraïne. Volgens Kaczyński is een onafhankelijk, economisch, sociaal en militair sterk Polen een hindernis voor ‘hen’.

Het land dreef inderdaad de omvang van zijn leger afgelopen maand erg op (tot 400.000 manschappen) en verhoogde de investeringen in wapentuig en de NAVO-bijdrage.

Andere uitdagingen

Kaczyński kampt echter ook met enkele andere uitdagingen. Ten eerste zijn er volgend jaar parlementsverkiezingen. Ten tweede hakt de inflatie erg in op de koopkracht van Polen.

Daarom dat Kaczyński dus besloot tot een frontale aanval tegen de Europese Commissie en vooral de Duitse voorzitster Ursula von der Leyen. De regering gaat proberen de Europese Commissie ten val te brengen door het starten van tal van processen. Hetzelfde wapen dat de Europese Commissie gebruikt om de Poolse regering te frustreren in de uitvoering van hun regeerprogramma. Dit wordt een ‘oog-om-oog, tand-om-tand-strijd’.

Nergens valt dus het woord ‘Polexit’. Polen wil niet uit de Europese Unie. Het wil een diversere Europese Unie zonder dominantie van Duitsland of de Europese Commissie en haar ‘normative power’ om een bepaalde, linkse ideologie door te drukken.

Steeds meer toegevingen

Ondertussen geven bange regeringen steeds meer bevoegdheden uit handen aan de Europese Commissie. Het EU-gasplan is daar een voorbeeld van. Uit angst voor electorale gevolgen van het mismeesteren van de energie, speelden de lidstaten met wat uitzonderingen de hete aardappel door aan de Europese Commissie.

Wanneer het gasplan dan faalt, kunnen ze Brussel de schuld geven. De Europese Commissie, die quasi onafzetbaar is, is natuurlijk niet onder de indruk en gaat onverdroten voort met haar campagne tegen alle ideologische tegenstanders onder de EU-lidstaten.

val

Poolse regering wil ontslag Europese Commissie