Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) schreef 4,3 miljard euro in voor het Vlaamse relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’. In september hoopte hij nog op drie miljard euro Europees geld om dit deels te financieren. Begin deze week werd bekend dat dat bedrag niet werd binnengehaald. Geen ramp, aldus de Zottegemnaar.

Niet gewacht op Europees geld

‘In de begroting 2021 hebben we nog geen rekening gehouden met de Europese subsidies. Er staat dus geen eurocent ingeschreven. Alles wat we nu krijgen van de EU is surplus voor onze begroting. De Europese subsidies waren nog te onzeker (Hongarije en Polen hadden bezwaar ingediend tegen de Europese begroting) of, hoeveel en wanneer we ze zouden ontvangen. Wij hebben in onze begroting vandaag enkel het budget opgenomen om het Vlaamse Relanceplan te kunnen uitvoeren en betalen: 4,3 miljard euro. Dat bedrag gaan we volledig in onze Vlaamse economie investeren. Ongeacht wat we krijgen van de Europese Unie.’

‘Vlaanderen heeft niet gewacht op het Europese geld om een stevig relanceplan uit te werken. Laat staan dat we zouden wachten op de intra-Belgische verdeling. En we hebben al helemaal niet gewacht op de federale regering om vast te leggen waarin we zouden investeren om onze economie weer te laten draaien. We hebben de grote lijnen van ons relanceplan al in september vastgelegd.’

U rekent nu op 60% van de 1,25 miljard voorbehouden aan de federale regering. Dat zou de normale verdeelsleutel zijn. Wanneer je dit doortrekt naar de resterende 4,7 miljard, blijkt Vlaanderen ook daar niet te komen aan de 60% van de ‘normale’ verdeelsleutel. Dat zou namelijk neerkomen op 2,82 miljard. Hoe komt het dat Vlaanderen zelfs niet kan claimen waar het volgens de normale verdeelsleutel recht op heeft, terwijl het duidelijk de grootste economische impact heeft mogen verwerken?
‘Vlaanderen wilde een verdeling op basis van investeringscijfers (60-62%) of bevolkingscijfers (57%), maar de manier waarop Europa de middelen voor het herstelfonds tussen de lidstaten verdeeld heeft, speelde in de kaart van Wallonië, doordat het heel sterk focust op landen met een relatief laag inkomen per capita en hoge werkloosheidscijfers. Slechts 30% van het Europse herstelfonds wordt verdeeld op basis van de economische impact van de coronacrisis.’

‘Economisch gezien volgt Europa hier een heel vreemde logica. Als je onze economie opnieuw wil laten aanslaan, weet je toch dat je eerst in het sterkste potentieel moet investeren. Als je nog maar één druivensuikertje over hebt geef je dat aan de wielrenner die nog adem heeft. Die trekt de rest dan mee over de streep. Je moet weten dat binnen Europa Italië (69 miljard) bijvoorbeeld 3 keer meer geld krijgt dan Duitsland (25 miljard). De logica daarvan ontgaat me, maar dat speelde wel in het voordeel van Wallonië.’

‘Nu is het wel zo dat de verdeelsleutel waarvan sprake een politieke afspraak is die in normale omstandigheden wordt gevolgd. Ik zie geen reden waarom de huidige federale regering daar zou van afstappen. Maar gezien de samenstelling van die regering zou ik toch afraden daar geld op in te zetten….’

Vlaanderen werkt aan welvaart. Ondanks België.

Uit de regeling die nu is opgemaakt, blijkt dat de N-VA eigenlijk de facto vrede neemt met een federalisme met vier. Vanwaar die bocht?
‘Wij nemen met geen enkel federalisme vrede. Het is duidelijk dat dit land al lang niet meer werkt. En dat hangt echt niet af van het aantal deelentiteiten. Maar ik heb een ongelooflijke afkeer van en weiger pertinent om me in te schakelen in een logica als zouden we van Europese of Belgische middelen afhankelijk zijn om onze welvaart vorm te geven. Vlaanderen maakt zelf werk van haar relance. Zoals we ook al decennia zelf onze welvaart opbouwen. Ondanks België.’

‘Ik kan alleen maar hopen dat de andere delen van dit land het geld wijs gebruiken. Wie weet gaan we nog versteld staan en zal dat er eindelijk voor zorgen dat Vlaanderen de factuur voor dit land niet langer moet blijven betalen.’

Meer Europees geld dankzij Wallonië

Hoe komt het dat Vlaanderen met N-VA aan de knoppen steeds buigt voor de federale logica? Hoe kan u uitleggen dat dit compromis aanvaard wordt?
‘Volgens de economische logica waar ik voor sta, is het nuttiger die centen te besteden aan de sterkste economieën. Zij trekken de rest mee in de relance. Europa en het federale niveau volgen die logica niet. Slechts 30% van die Europese middelen wordt verdeeld op basis van de economische impact van de crisis. Voor het gros werd vooral gefocust op landen met een relatief laag inkomen per capita en een hoge werkloosheid.’

‘Ironisch genoeg heeft de slechte economische toestand in Wallonië er dus voor gezorgd dat België een groter deel kreeg van de Europese koek. Mocht Wallonië even goed presteren als Vlaanderen zouden we een pak minder gekregen hebben. Ook Vlaanderen. Het blijft mijn overtuiging dat het economisch verstandiger zou zijn een groter deel naar Vlaanderen te sturen omdat die centen dan meer economische return zouden opleveren.’

‘Maar het zou maar vreemd zijn om als Vlaams-nationalist nu storm te lopen tegen dit compromis. Gaan we ons afhankelijk maken van de slechte prestaties in Wallonië om onze handen op Europees geld te leggen? Ik ga liever uit van onze eigen sterkte in plaats van het handje open te houden bij België of Europa.’

Vlaanderen had voor crisis robuust budget

U stelt dat de plannen sowieso worden uitgevoerd, met of zonder Europees geld. Waar gaan de ontbrekende middelen vandaan komen?
‘Zoals reeds gezegd hadden we geen eurocent van Europa opgenomen in onze begroting. Alles wat we nu krijgen is dus een meevaller. Het mocht natuurlijk altijd meer zijn. Maar de financiering van ons plan komt op geen enkele manier in het gedrang.’

‘Het relanceplan is belangrijk voor de Vlaamse economie. Het doel is om onze economische groei te ondersteunen. Door die grotere economische groei zullen onze inkomsten als Vlaamse overheid beter zijn en kunnen we sneller terugkeren naar een gezond financieel beleid.’

‘We mogen ook niet vergeten dat Vlaanderen voor deze crisis een robuust budget had. In tegenstelling tot de andere overheden in dit land. Daardoor waren we ook beter in staat om sterk te reageren op de economische gevolgen van de crisis. Het zal nu zaak zijn om zo snel als de economische toestand dat toelaat terug te keren naar een gezond financieel beleid. Die Vlaamse traditie moeten we in ons eigen belang in ere houden.’

verdeelsleutel

Matthias Diependaele (N-VA): ‘Ik hoop dat de andere landsdelen het geld wijs gebruiken’