Mark Zuckerberg, de CEO van Facebook-moederbedrijf Meta, onthulde donderdag tijdens een drie uur durend gesprek bij de populaire podcaster Joe Rogan dat de Amerikaanse overheid zich naar aanloop van de presidentsverkiezingen van 2020 moeide met censuur op sociale media.

FBI

Volgens Zuckerberg benaderde het FBI Facebook om te waarschuwen voor ‘Russische propaganda’. Even later pakte The New York Post, de oudste krant van de Verenigde Staten, uit met het verhaal over de laptop van Hunter Biden, de zoon van toenmalig presidentskandidaat Joe Biden.

Facebook, Twitter en de mainstreammedia (MSM) deden daarop alles om de onthullingen over duistere zakendeals, drugs- en seksschandalen, die de laptop naar boven bracht, te onderdrukken. Twitter verwijderde elke verwijzing naar het verhaal en blokkeerde zelfs het account van The New York Post.

Schending Eerste Amendement

Waar uren durende ondervragingssessies in het Congres en de Senaat niet slaagden, lukte het Rogan tijdens een open conversatie om Zuckerberg dit veelbetekenende statement te ontlokken, en dat kan verregaande gevolgen hebben. De ontboezemingen van de Facebook-topman wijzen op actieve overheidsbetrokkenheid bij het uitoefenen van censuur. Dat is uitdrukkelijk verboden door het Eerste Amendement van de Amerikaanse Bill of Rights, dat de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid garandeert.

Uit een bevraging bij de bevolking blijkt dat 16% van diegenen die voor Biden stemden, dat niet zouden hebben gedaan als ze op de hoogte waren geweest van de onderdrukte details van het laptopverhaal. Het FBI heeft dus mogelijk aan actieve verkiezingsbeïnvloeding gedaan door de aanzet te geven voor censuur.

Zuckerberg relativeert rol Facebook

Zuckerberg relativeert de rol van Facebook. Volgens de CEO koos de sociale mediagigant voor een andere aanpak dan Twitter, dat elke verwijzing van het eigen platform blokkeerde en bande. In tegentelling tot de volledige censuur die van toepassing was bij de concurrent, stelde Facebook enkel beperkingen aan de zichtbaarheid van aan het gewraakte artikel gerelateerde posts, door middel van hun logaritmes. ‘Minder mensen kregen die posts te zien dan onder normale omstandigheden het geval zou zijn’, zo stelde Zuckerberg.

Op de vraag of hij daar een percentage op kon plakken, antwoordde hij: ‘Zo uit het hoofd kan ik dat niet, maar de percentages zijn -eh – betekenisvol, maar we reageerden niet zo zwart-wit op het onderwerp als Twitter. We dachten enkel dat… Kijk, als het FBI, dat nog steeds een legitiem instituut is in dit land… Het is een uiterst professionele ordehandhavingsinstelling. Wanneer zij ons benaderen en ons zeggen dat we op onze tellen moeten passen over bepaalde zaken, dan wil ik dat serieus nemen’.

Doorschuiven van verantwoordelijkheid

Zuckerberg doet tijdens het gesprek alle moeite om de verantwoordelijkheid af te schuiven naar anderen. Hij dringt erop aan dat Facebook-gebruikers steeds posts konden blijven delen over het onderwerp, al werden die algoritmisch onderdrukt en afgeschermd van de andere gebruikers. Verder zegt hij dat Facebook op geen enkel moment wil oordelen over wat waar en onwaar is. ‘Daarvoor werken we samen met onafhankelijke factcheckers‘.

Die onafhankelijke factcheckers zijn in onze contreien de factcheckers van Knack en VRT. Tijdens de pandemie bleek dat die wel heel trouw de officiële overheidslijn volgden, om niet te zeggen dat de overheidslijn voor hen als benchmark dient om iets als ‘feit’ te bestempelen. Beide journalistieke instituten worden dan ook rijkelijk door de overheid gesubsidieerd.

Op een vraag van schrijver dezes tijdens het Lentesymposium, werd de kritiek dat de factcheckers actief meewerken aan censuur door VVJ voorzitter Pol Deltour nog weggewuifd. De uitspraken en bekentenissen van Zuckerberg ondersteunen echter de door mij geopperde kritiek: Facebook laat de factcheckers bepalen wie gecensureerd moet worden. En het FBI ook, natuurlijk.

Einde aan internetcensuur stap dichterbij

In elk geval deden de onthullingen van Zuckerberg heel wat stof opwaaien. Er lopen verschillende processen tegen de Amerikaanse overheid in verband met censuur en het Eerste Amendement. De overheid heeft steeds volgehouden dat ze zich daar niet mee bemoeit en dat de grote technologiebedrijven privébedrijven zijn die niet onder het Eerste Amendement vallen. De uitspraken van Zuckerberg werpen hier een ander licht op.

Ook voor ons is dit belangrijk. Onze grondwet garandeert eveneens de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Overheidscensuur is ook bij ons verboden. Het heeft er veel van weg dat overheden wereldwijd gebruik maken van de grote technologiebedrijven om die lastige bijkomstigheid te omzeilen. Misschien is deze nu al legendarische uitzending van Joe Rogan het begin van het einde van de censuur van Big Tech.

verkiezingsbeïnvloeding

Facebook-CEO Mark Zuckerberg geeft bemoeienis Amerikaanse overheid met censuur toe