Wie presidentsverkiezing zegt, zegt ‘veepstakes’, ofwel de zoektocht naar een vicepresidentskandidaat. Met de keuze van Donald Trump voor J.D. Vance dachten we dat dit hoofdstuk van de race afgesloten was. Toen gaf Joe Biden er de brui aan en werd vicepresident Kamala Harris de (vermoedelijke) presidentskandidaat voor de Democraten. Zij moet nu, in snel tempo, haar eigen running mate zoeken.

Harris zoekt, maar wie hoopt ze te vinden? Op het internet circuleerde een foto, een meme, van een rek met een selectie witte wijnen met daarboven een bordje ‘Interesting Whites‘. Ludiek. Correct, ook.

Toevoegen

Harris is een politica met een links, zelfs uiterst links imago. Ze is ook een vrouw en, naar Amerikaanse maatstaven, zwart. Ze woont in Californië, een deelstaat die sowieso Democratisch stemt. Dit alles betekent dat Harris in extremis op zoek moet gaan naar een blanke man uit het Zuiden of Midden-Westen met een politiek gematigde reputatie.

In het beste geval brengt een vicepresidentskandidaat geen schade toe, in het andere geval reduceert hij de kansen van de baas

Presidentskandidaten proberen doorgaans iets toe te voegen aan hun ticket dat ze zelf niet bezitten. Soms werkt dat, meestal niet. In het beste geval brengt een vicepresidentskandidaat geen schade toe, in het andere geval reduceert hij de kansen van de baas. Weinig mensen stemmen vóór de nummer twee. Meer mensen stemmen tégen de nummer één als ze het gevoel hebben dat zijn vp-selectie van een gebrekkig oordeelsvermogen getuigt.

Biden en Palin

2008 is een leerzaam jaar. Voor hoe je een vicepresident selecteert én voor hoe je het niet doet.

Dat jaar vaardigde de Democratische partij de charismatische maar onervaren Barack Obama af. De nieuwbakken senator uit Illinois imponeerde iedereen met zijn intellect en retorisch talent, maar had geen netwerk in de hoofdstad, geen wetgevende ervaring en geen expertise op het internationaal toneel. Hij koos als vicepresident Joe Biden. In 2008 zat Biden al 35 jaar in de Senaat. Hij was de zetelend voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken. Ook werd de blanke zestiger gezien als een man van het centrum, wat hielp in de strijd tegen de geruchten dat Obama een jonge, zwarte radicaal uit de vorige eeuw was. Biden was een goede keuze.

Aan Republikeinse zijde werd John McCain, de 70-jarige Vietnamveteraan en senator, genomineerd. McCain werd gewaardeerd omwille van zijn direct taalgebruik en exploten tijdens de Vietnamoorlog, maar er zat wat stof op, heel wat stof. Ook waren er bij de partijbasis blijvende twijfels over zijn conservatieve bona fides. McCain koos als vicepresidentskandidaat Sarah Palin, de jonge, dynamische gouverneur van Alaska. Door de conservatieve basis werd ze warm onthaald, maar op het nationale toneel viel ze uit elkaar. De kleine kans die John McCain had, verdween als sneeuw voor de zon. Palin was een slechte keuze.

Man van Kamala

De man van Kamala, dan. Enkele namen doen de ronde. Josh Shapiro is wellicht de verstandigste keuze. Shapiro is de zeer populaire gouverneur van Pennsylvania, een staat die Trump won in 2016 en Biden in 2020. Hij heeft een gematigd profiel, is verstandig en spreekt goed. In bepaalde, meer antisemitische hoeken van de partij zal zijn kandidatuur minder goed onthaald worden, want Shapiro is een Jood. Al zou Harris’ bij wijlen scherpe kritiek op Israël zijn selectie wellicht buvable maken.

Andere namen die circuleren zijn Roy Cooper, de gouverneur van North Carolina, en Andy Beshear, de gouverneur van Kentucky. Wil Harris haar imago écht matigen, dan kiest ze voor die laatste. Kentucky is een Republikeinse staat; als Democraat gouverneur worden is geen evidentie. Nog meer voor Beshear, omdat hij eigenlijk geen centrumpoliticus is. Wel spreekt hij er als een, en dat is ook een kwaliteit.

Wie wil?

‘Wie wil Kamala?’ is een vraag die op twee manieren gelezen kan worden.

Kamala Harris zoekt, maar de vicepresident moet ook gevonden willen worden. Iedere potentiële running mate moet kiezen tussen wat hij heeft en wat hij misschien zal hebben. Shapiro is de koning te rijk in Pennsylvania, een goede springplank voor een eigen campagne voor het presidentschap in 2028. Laat hij deze drinkbeker aan zich voorbij gaan, dan is hij over vier jaar een ervaren gouverneur van een swing state met twee ambtstermijnen in zijn zak. Kiest hij voor een vicepresidentiële campagne, dan is hij mogelijk de verliezer die Donald Trump het Witte Huis in hielp.

De eerste dagen van de Harris-campagne waren een succes. Dat kan twijfelaars helpen om de sprong te wagen. Tezelfdertijd weten ze dat het enthousiasme voor Harris veel te maken heeft met de exit van Joe Biden en een algemeen gevoel van een ‘frisse start’. Dat ook de reguliere media over elkaar heen vallen om hun steun te betuigen aan de nieuwe kandidaat, helpt natuurlijk ook. Dit alles maakt van Harris nog geen sterke politica, iets waarmee haar mogelijke running mates zeker rekening houden.