Tenor Tore Tom Denys haalt met zijn ensemble ‘Dionysos Now!’ Adriaan Willaert vanonder het stof. Adriaan Willaert (ca. 1490-1562) afkomstig uit Roeselare, schopte het tot kapelmeester van de San Marco-basiliek in Venetië. Hij bouwde in de renaissance een kathedraal aan muziek, maar bleef een nobele onbekende in zijn geboorteland. Het herwaarderen van de 500 jaar oude muziek van Willaert is Denys’ doel. ‘Hij heeft een ongelofelijke carrière gemaakt en mijn doel is om Adriaan Willaert naast Albrecht Rodenbach een soort standbeeld te geven’.

Helemaal natgeregend kom ik de Sint-Jakobskerk binnen en word ik vriendelijk – ‘zorg dat je niet tegen het materiaal aanloopt’ – naar de kleine ruimte geleid die dienst doet als keuken en koffiepauze plek. Mijn aandacht wordt getrokken door de plateaus met boterkoeken, schaaltjes met noten en de taartjes die uitnodigend lonken, maar het is toch Tore Tom Denys die met de aandacht gaat lopen. Bij een croissant en een dampende kop thee, vertelt de charmante tenor waarom hij helemaal uit Wenen terug is gekomen naar zijn roots. Deze keer is hij niet alleen. Hij heeft vijf zangers uit Wenen meegebracht.

Tore Tom Denys is zanger, maar zette zijn eerste stappen in de muzikale wereld als trompettist. Hij studeerde aan het conservatorium van Gent en behaalde in Antwerpen zijn masterdiploma. Ondertussen waz hij actief in verschillende koren. De gedachte om te blijven zingen liet hem niet los. Hij had tegelijk ook de droom om in het buitenland te gaan studeren en zocht de goedkoopste oplossing. Hij belandde in Wenen, deed er een ingangsexamen en is er – ondanks zijn idee om er maar een paar jaar te blijven- nooit meer weg gegaan. ‘Ik heb een jaar of zes in het koor van de opera gezongen in Wenen. Ik ben steeds blijven polyfonie zingen. Mijn eerste liefde voor zang door oude muziek te zingen, door die Vlaamse polyfonie te zingen, ben ik nooit verloren’.

Het onzichtbare monument

De coronaperiode was niet enkel kommer en kwel voor Denys. Ze bracht ook de tijd en rust om zich op zijn passie voor Adriaen Willaert te gooien. Hij blies het stof van het project dat al jaren op de plank lag. ‘Dit zat al elf jaar in mijn hoofd. Door de jaren heen werkte ik er beetje bij beetje aan verder, maar mijn drukke agenda verhinderde mij om mij helemaal op dit project te focussen. In de coronaperiode heb ik er mij zonder tijdsdruk op kunnen toeleggen. In die zin is dit positief voor me geweest.’ Denys spitte het muzikale verleden uit van Willaert. ‘Vroeger moest je reizen en met een paar witte handschoenen aan de bibliotheek in. Nu kan je gelukkig veel online vinden’.

Denys verdiepte zich in het leven van Willaert, dat zich afspeelde in de tijd van de renaissance. Het was een tijd waarin architecten majesteuze bouwwerken neerzetten en waar schilders zoals Sandro Botticelli eveneens meesterwerken op het doek zetten. Maar het werk van de muzikant is minder zichtbaar en wordt niet opgemerkt. Daar wil Denys iets aan doen. ‘In die tijd had je de gotiek, de kathedraal van de Notre-Dame of de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Muzikanten maakten ook monumenten, op het gebied van muziek. Maar die verdwenen gewoon in de bibliotheek. Die kan je niet meer bekijken zoals je dat met een gebouw doet. We hadden de Vlaamse Primitieven, Van Eyck, Rubens en Bruegel. Maar daarnaast hadden we ook een generatie van ongelofelijk goede componisten, onder andere Adriaan Willaert. Het is mijn doel om zijn stukken uit de bibliotheek halen en mensen er weer kennis mee laten maken.

Van Queen B naar Tsar B

En nu is hij in België, samen met een olijk vijftal dat hem vervoegt als ‘Dionysos Now’. Even voor de start van de repetitie komen de vijf grappend de ruimte binnen. Nieuwsgierig nemen ze mij op, de joviaalste van de groep stelt prompt voor om in de keuken een lied voor me te zingen. Nog voor ik Single ladies van Beyoncé kan verzoeken, gebaart Tore dat de repetitie van start dient te gaan.

In de Sint-Jakobskerk is het koud. Bijzonder koud voor een dag in mei. De zangers, casual gekleed, installeren zich mét een fleece dekentje in een cirkel. Met open mond staar ik naar het gezelschap als ze beginnen te zingen. Als gehypnotiseerd blijf ik tijdens de repetitie zitten en vraag ik me af hoe het mogelijk is dat een menselijk lichaam dergelijke klanken kan voortbrengen. ‘En, wat vind je ervan’, roept Tore me toe tijdens een pauze. Ik lach terug en zeg dat het werkelijk fantastisch is. De mannen grinniken als ik hen in het Engels toeroep dat ik van Beyoncé hou, maar dat dit ook echt wel prachtig is. Eéntje laat een stemvork vallen, een andere niest in dezelfde toonaard van zijn stem. Ze helpen me ontwarren wie welke toonaard bezit. De zes verschillende karakters kunnen mekaar goed vinden, zowel in de muziek als erbuiten.

Polyfone muziek van 500 jaar geleden, het klinkt niet sexy en je zou het op het eerste zicht niet met Beyoncé of andere popmuziek kunnen linken. En toch, mis poes. In de pauze laat Denys me een stukje horen van een nog onafgewerkt nummer dat ze samen met Tsar B, een poptalent uit België- opgenomen hebben. Polyfone muziek met een beat én vrouwenstem.

Drink eens een ‘Vuilaert’

Dat nummer zal je kunnen beluisteren op één van de acht plekken van de thema-wandelroute in Roeselare. Die wandelroute rond Adriaan Willaert werd gecreëerd door Denys en de stad Roeselare. Denys is ontzettend dankbaar dat de stad enthousiast reageerde op zijn voorstel. ‘Ik ben via Wenen terug naar Vlaanderen, en meer specifiek Roeselare, gekomen. Het mooie van de zaak is dat er interesse is voor wat ik nu doe, én dat ik daar nu ook financiële ondersteuning voor krijg’.

Je zal niet alleen kunnen wandelen, maar ook iets drinken in het thema van Adriaan Willaert. Roeselare is gekend om zijn Rodenbach bier. Denys wil daar een themabier naast zetten. Het zal ‘Vuilaert’ heten, omdat Italianen blijkbaar de ‘w’ niet kunnen uitspreken. Denys lacht: ‘Ik probeer wat leven – ook letterlijk- in de brouwerij te krijgen’.

vlaamse polyfonie

Dionysos Now! maakt oude polyfonie even sexy als Beyoncé