Men ging er al van uit dat de verkiezingen van juni 2024 in Vlaanderen quasi overbodig waren: het Vlaams Belang piekt naar 30%, als grote ramasseur van het ongenoegen dat diep in de Vlaming zit. De N-VA kan de meubelen nog redden, maar de rest speelt voor de troostprijzen. Aan de linkerzijde is het saaiheid troef.

Maar zie, nu het Vlaams Belang spottend tot Chinees Belang is herdoopt, en Tom Van Grieken spartelt als een duivel in een wijwatervat om die gele smet af te wassen, is de jacht op de malcontenten opnieuw geopend. Er zijn namelijk ook nog de traditionele 10% niet-stemmers (blanco, ongeldig of thuisblijvers) die tot betere inzichten kunnen gebracht worden. Terwijl de trado’s grauw van angst radeloos vluchten naar stad en gemeente, hebben een paar dapperen besloten om zich te ontfermen over de politiek daklozen.

Adrenaline

Vele kiezers twijfelen tot in het stemhokje…

Een van hen heet Els Ampe, al lang de pain-in-the-ass van de Open Vld. Met de lijst Voor U gaat ze voor politieke vernieuwing – een slogan die al sinds Dutroux meegaat en eigenlijk al lang verdampt is door de opgang van extreemrechts. Maar Els heeft iets extra’s in huis: persoonlijkheid en een enorm ego, wat vrouwen in de politiek doorgaans missen. Na de groteske vertoning van de voorzittersverkiezing van de Open Vld, verliet ze de partij en ging als onafhankelijke zetelen onder een naam die haar het best past: ELS.

Met de eigen politieke overleving als ultiem agendapunt, straalt ze een stevig bitch-gehalte uit dat, voorzien van een Oostendse tongval, mindere journalisten als Phara makkelijk omver blaast.

Dat dit voor ‘Economisch Liberaal en Sociaal’ staat, doet weinig ter zake. Ampe, die haar carrière ooit begon bij de jongsocialisten, is één brok adrenaline, en moet als de vrouwelijke tegenhanger van Jean-Marie Dedecker beschouwd worden, met wie ze een uitermate bochtig parcours deelt. Met de eigen politieke overleving als ultiem agendapunt, straalt ze een stevig bitch-gehalte uit dat, voorzien van een Oostendse tongval, mindere journalisten als Phara makkelijk omver blaast.

De naam Voor U (‘voe joen’) is semantisch een curiositeit, een doordenker. Want als ze zich in naam van de kiezer stelt, zou het ‘Voor mij’ (voe mien) moeten zijn, maar dat klinkt natuurlijk onbehoorlijk. Terwijl het toch weergeeft wat het is: een partij die de partijloze Els in het parlement moet loodsen. Ik vind dat OK, het is wellicht beter en eerlijker dan de particratie waartegen ze zo te keer gaat. Voormalig VRT-journalist en Afrika-kenner Peter Verlinden heeft ze als running mate weten te strikken. Maar vooral het handvol minipartijtjes dat ze met de grote bezem bijeen veegde tot een kleurrijke achterban, springt in het oog. Politiek dakloos Vlaanderen krijgt een gezicht.

Dump de Duitsers

Michaël Verstraeten (vzw Viruswaanzin), lijststrekker Oost-Vlaanderen

Vooreerst is er Vista, bijgenaamd de progressieve regionalisten. Kanten zich tegen de particratie en gaan voor ‘een ruimdenkende, pluralistische gemeenschap die steunt op solidariteit, verdraagzaamheid en een constructieve geest’. Wie klikt op ‘Over ons’ krijgt de foto van een meisje in een bloemenveld te zien, wat het goed samenvat: wolligheid alom. De progressieve flamingant Tom Garcia, kernlid van Vlinks, heeft er onderdak gevonden. De hoogbejaarde filosoof Ludo Abicht wordt geënterd als ‘sympathisant aan de zijlijn’.

De Volksligawil vooral ‘de Vlaamse libertariërs’ aanspreken. Ze zijn voor meer vrijheid, minder overheid, maar ook meer veiligheid en politie. Oeps, dat wordt de klassieke spreidstand. Voorts: minder migratie, tegen racisme, tegen de monarchie, en voor een onafhankelijk Vlaanderen, maar dan wel geleidelijk. De Oostkantons worden afgestoten en moeten weer naar Duitsland. Wat deze Deutschsprachige Belgier misdaan hebben, is niet duidelijk, maar De Volksliga zet ze onder het motto ‘Don’t mention the war’ de grens over.

Vrijheid is de antivaxpartij van advocaat Michaël Verstraeten, voorzitter van de vzw Viruswaanzin. Gaat voor minder overheidsbemoeienis, wil alle werklozen aan het werk en drugs legaliseren. De invloed van de islam moet worden ingedijkt. De klimaathysterie moet stoppen. Veel rechts gedachtengoed dus, behalve de gelegaliseerde drugs, en het merkwaardige motto: ‘door het aantal wetten en regels te verminderen, heeft het gerecht ook minder werk’. In 2021 pleitte Verstraeten voor een doodstraf voor virologen. Marc Van Ranst kon er niet om lachen.

En dan is er nog L99, de neutrale democraten. Wie het gewoon niet weet, blijft niet meer thuis maar stemt L99. De L komt niet van liberaal maar van Logos, een lokale Brugse alternatieve partij die door ene Kurt Lycke werd gesticht, nu voorzitter van L99. Het getal slaat op het stalinistische percentage dat de partij in de verkiezingen ambieert. Daar zijn ze nog ver van af, maar hoop doet leven. Iedereen neutraal!

Opkuiswerk

Voor een goede darmflora.

Laten we eerlijk zijn: Els Ampe wil in de eerste plaats de kiesdrempel halen, en daarvoor heeft ze wat extra aanhang nodig, die normaal als politieke folklore wordt omschreven. Maar meteen neemt ze met de grote pollepel een stevige schep uit het bezinksel van de democratische samenleving: marginale partijtjes (die ook mij voorheen onbekend waren) en ‘bewegingen’, particulen, groepen en groepjes die met ‘iets’ bezig zijn en ook in onvrede leven met het systeem.

Dat zou wel eens een trend kunnen zijn: politici die hun partij vaarwel hebben gezegd, en als gastheer/vrouw willen fungeren voor micro-organismen die heilzaam kunnen zijn voor het maatschappelijk darmenstelsel. We moeten het bijna biologisch omschrijven. Er is veel opkuiswerk nodig, en het moet van onderaan komen.

Dat zou wel eens een trend kunnen zijn: politici die hun partij vaarwel hebben gezegd, en als gastheer/vrouw willen fungeren voor micro-organismen die heilzaam kunnen zijn voor het maatschappelijk lichaam.

Dat semi-BV’s als ondernemer Ivan Sabbe (ex PVV, ex Open VLD, ex LDD) ook op de kar springen, vind ik dan zelfs minder belangrijk. De baseline ‘minder staat, minder belastingen’ behoort tot het klassieke rechts-liberale gedachtengoed, maar ik vermoed dat vooral de anti-particratie Ampes project wat vaart kan geven.

Krijgen we daarmee een Omtzigt-revolte op zijn Hollands? Neen, daarvoor is de magnitude van het VB te groot en het Vlaamse afrekeningsgevoel te sterk. Op langere termijn geef ik dit soort disruptieve vrijbuitersinitiatieven wel een kans, en dan zullen de sigaren en pralines van Hendrik Bogaert allicht niet volstaan. Redelijk rechts? Dan blijft onredelijk averechts een betere optie. Prettige Kerst.

VRT-journalist

Krijgt Jean-Marie een vrouwelijke evenknie?