Vlaams-Belang-voorzitter Tom Van Grieken veroorzaakte een relletje door op de Waalse feestdag afgelopen zaterdag plots in Namen te verschijnen. De schutskring rond Vlaams Belang mag in Vlaanderen dan verwaterd zijn, in Franstalig België blijft die springlevend. ‘Het gaat om wat Vlaams Belang nu nog altijd predikt: de Vlamingen zijn beter dan de anderen’, zegt Waals politiek analist Philippe Destatte. ‘Ik wou gewoon meegeven dat Vlaams Belang een normale politieke partij is die naar plechtigheden gaat, ook in Wallonië’, zegt dan weer Tom Van Grieken zelf.

De Waalse feestdag valt elk jaar half september. Dan blazen Waalse politici, journalisten en het middenveld verzamelen in het Koninklijk Theater in hoofdstad Namen voor speeches en een druk bijgewoonde receptie, georganiseerd door het Waalse parlement. Zo ook dit jaar.

Opmerkelijk: ook Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken ging dit jaar een kijkje nemen. Van Grieken kreeg als ondervoorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers immers een officiële uitnodiging.

Hoewel hij door velen niet onmiddellijk herkend werd, veroorzaakte Van Grieken daarmee opschudding. In Franstalig België wordt het Vlaams Belang (VB) namelijk niet alleen als een partij gezien waar nooit mee kan geregeerd worden. Zelfs een hand geven aan verkozenen van die partij is er uit den boze. Rond het VB ligt immers een politieke en journalistieke schutskring. Cordon sanitaire, om het met een Belgicisme te zeggen. Het VB – nochtans één van de grootste politieke partijen in Vlaanderen – bestaat er niet.

Geen receptie

‘Kijk, ik heb me vooraf netjes ingeschreven, dus de organisatoren wisten perfect dat ik op komst was. Ik heb wat handjes geschud en mensen als André Flahaut (PS), Sander Loones (N-VA) en voormalig Brussels parlementsvoorzitter Fouad Ahidar (Vooruit) begroet, en ben dan naar de toespraken gaan luisteren. De receptie heb ik wijselijk aan mij laten voorbijgaan’, zegt Van Grieken aan Doorbraak.

‘Ik wou namelijk geen controverse veroorzaken, of een politieke boodschap uitdragen. Behalve dat het VB een normale partij is. Een partij die in het parlement zetelt en ook protocollaire functies in het federale parlement bekleedt. Wij handelen als een normale democratische partij. Ook als Vlaanderen onafhankelijk is, zal Wallonië onze nauwste en beste buur zijn. Ik begrijp dan ook niet goed waarom de Franstalige pers en politiek het daar zo moeilijk mee hebben.’

Niet uitnodigen

Philippe Destatte, als directeur van de Waalse politieke denktank Institut Jules Destrée ook aanwezig tijdens de plechtigheid in Namen, is het niet eens met Van Grieken.

‘Ik begrijp de argumentatie van Tom Van Grieken dat hij als ondervoorzitter van de Kamer op een officiële uitnodiging is ingegaan. Dat is zijn goed recht. Maar mocht ik voorzitter zijn van het Waalse parlement, dan had ik die uitnodiging gewoonweg niet verstuurd.’

‘Waarom het Vlaams Belang zo moeilijk blijft liggen in Wallonië? Dat heeft met de mythevorming rond de Waalse identiteit te maken’, zegt Destatte aan Doorbraak.

‘Vlaanderen en Wallonië kozen tijdens het interbellum andere wegen die hun identiteit mee vorm gaven. De Walen sloten zich vanaf toen geestelijk aan bij het Front Populaire in Frankrijk – een grote coalitie van linkse partijen – en vonden dat er tegenover het fascisme geen neutrale politiek kon worden gevoerd, zoals bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk wel het geval was. Ook in Vlaanderen leefde meer de gedachte dat er met de Nieuwe Orde neutraler moest worden omgegaan.’

Links noch rechts

‘Nu, het fascisme bestond ook in Wallonië. Alleen vertaalde het zich vaak als Belgisch, niet als Waals. In Vlaanderen was het fascisme vaak wel anti-Belgisch. Na de Tweede Wereldoorlog heeft Vlaanderen ook voor een andere omgang met dit deel van de geschiedenis gekozen. Daarom dat Wallonië als tegenreactie zijn eigen, “antifascistische”, identiteit is blijven cultiveren. Te veel, zelfs.’

‘Maar het gaat de Walen niet alleen om het verleden. Het gaat er ook om dat het Vlaams Belang nu opnieuw een partij is die niet links of rechts is, maar wel appelleert aan sociale rechtvaardigheid voor de Vlaming en aan een revolutionair anti-Belgisch streven om hem te bevrijden. Voor Walen predikt het VB daarmee een sociaal darwinisme dat nog altijd stelt: de Vlamingen voelen zich meer dan de anderen.’

‘De N-VA doet dat nadrukkelijk niet, want hun nationalisme is opener en minder radicaal. Daarom dat de N-VA ook niet meer in een politieke schutskring zit voor de Franstaligen’, aldus Destatte.

Waalse feestdag

Tom Van Grieken opmerkelijke gast tijdens Waalse feestdag

Di Rupo en Marcourt op Waalse nationale feestdag: ‘We doen het goed!’