Apocalyptische beelden bereikten ons uit Spanje, meer bepaald uit het kustgebied aan de Middellandse Zee. Auto’s die in kolkende straten ronddansen, rivieren die in enorme stortbeken veranderen en bruggen meesleuren, enorme ravage, alle nutsvoorzieningen weg, mensen die uit wanhoop vernielde winkels plunderen en op het moment van dit schrijven al meer dan 200 doden. Oorzaak: een enorme massa hemelwater.

Het klassieke jaarlijkse verschijnsel van de ‘Dana’ ofte ‘gota fria’ (‘koude druppel’) kennen ze in Zuid-Spanje al lang: vochtige warme lucht uit de Middellandse Zee die in het najaar botst met koelere lucht uit de Atlantische Oceaan. En warm-koudbotsingen geven in de weerkunde altijd gedonder, letterlijk en figuurlijk. Maar dit is toch van een ongekende omvang. En dan worden er vragen gesteld: waar dit vandaan komt en hoe dit kon vermeden worden. De diepgelovige Spanjaarden beginnen met een kruisteken te maken, maar sakkeren ook op ‘de politiek’, wat ik al een vooruitgang vind.

Blublub

Pepinster, juli 2021 (Beeld VRT).

Even lezen wat onze Spanjekenner Alain Grootaers daarover te vertellen heeft. Hij woont in het heuvelachtige binnenland van Andalusië, Periana om precies te zijn. Dat ligt zo’n 60 kilometer van Malaga en Grootaers heeft naar eigen zeggen van de watersnood geen last gehad. Water loopt nu eenmaal van boven naar beneden, richting de zee.

Dra komen de grapjes dat hij een aankoop van snorkel en zwemvliezen overweegt. En dat hij, als journalisten hem uit het verre Vlaanderen opbellen, ‘blublub’ wil doen om hen toch wat kopij te gunnen. Blublub. Er zijn ondertussen wel 200 lijken geborgen hé Alain, vermoedelijk maar een fractie van de totale balans.

Je kan natuurlijk het licht van de Spaanse zon ontkennen, maar de fysica vertelt ons dat één graad meer opwarming van de atmosfeer een toename van 7 procent waterabsorptie veroorzaakt

Gelukkig vangt hij ook wel zinnige dingen op in zijn stamkroeg. Het ligt aan het slechte waterbeheer, niet-geruimde rivieren, verouderde rioleringen en het gebrek aan opvangbekkens, lezen we. Toerisme en bodemerosie door ontbossing eisen hun tol. Dat is zeker zo. Er blijken ook geen degelijke rampenplannen te bestaan en de waarschuwingen van de meteorologen — die er wel degelijk waren — werden veel te lang genegeerd. De noodhulp is gebrekkig en ongecoördineerd. Dat is de rode draad bij al die waterbommen, ook die in onze Vesdervallei, nu drie jaar geleden. Een nalatige overheid, slechte communicatie tussen diensten, te veel bureaucratie en te weinig alertheid.

Het punt is wel dat die waterbommen heviger worden, en dat dit oorzaken heeft. Je kan natuurlijk het licht van de Spaanse zon ontkennen, maar de fysica vertelt ons dat één graad meer opwarming van de atmosfeer een toename van 7 procent waterabsorptie veroorzaakt. En die opwarming is er gewoon. Voeg daarbij het warmere water van de Middellandse Zee dat meer verdamping met zich meebrengt, en je hebt intensere regenbuien. Verder is het temperatuurverschil tussen de polen en de evenaar kleiner geworden, waardoor de straalstroom vertraagt en weersystemen langer ter plaatse blijven hangen.

Ik ben geen meteoroloog en woon ook niet in Spanje, maar het lijkt allemaal toch niet zo moeilijk om te begrijpen. Ik zou dan ook niet weten wat het woord ‘klimaatontkenning’ nog inhoudt. Betwist iemand bovenstaande vaststellingen? Of de conclusie dat we de handen uit de mouwen moeten steken?

Complottheorieën

Anuna De Wever: contraproductief fundamentalisme.

Anuna De Wever: contraproductief fundamentalisme.

Het is wat stiller geworden onder de klimaatontkenners. Een paar jaar geleden kon je nog bijna elke dag genieten van een portie lamento’s tegen de ‘klimaatkerk’. Het zou een hoax zijn, verspreid door een ‘wereldelite’ die jaarlijks in Davos samenkomt en via doemdenkscenario’s een machtsgreep beraamt.

Het zou puur gaan om een ‘groene ideologie, verpakt als wetenschap’. Het zou een verzinsel zijn van geitenwollensokken, bakfietsers die de auto willen bannen. Research naar duurzame energiewinning is weggesmeten geld. Men wil de boer van zijn land beroven en er windmolens zetten. Men wil via de laadpalen uw doen en laten nagaan, en eventueel uw mobiliteit regisseren. En meer van die verhalen.

De klimaathysterie is het spiegelbeeld van de complotdenkerij aan de andere kant. Beide zijn contraproductief en leiden niet tot oplossingen

Het klopt zeker dat het alarmisme, met pubers als Greta Thunberg en onze Anuna De Wever voorop, voor een negatieve perceptie heeft gezorgd en het de ontkenners makkelijk heeft gemaakt. De klimaathysterie is het spiegelbeeld van de complotdenkerij aan de andere kant. Beide zijn contraproductief en leiden niet tot oplossingen.

Tegelijk heeft de olie- en gaslobby enorme bedragen geïnvesteerd in ‘informatiecampagnes’ die ons ervan moeten overtuigen dat we niet zonder fossiele brandstoffen kunnen. Giganten als Shell, Chevron en ExxonMobil spelen in op onze onrust en onze behoefte aan ‘energiezekerheid’, en doen tegelijk aan greenwashing (zich een klimaatvriendelijk imago aanmeten). Dat complot is wél echt en verifieerbaar: er staan enorme zakelijke belangen op het spel.

Gelukkig verschuift er wat, ook op rechts dat lang de trekker is geweest van het scepticisme en het complotdenken. ‘Klimaatkerk’ en ‘klimaatreligie’ zijn twee woorden die ook Jean-Marie Dedecker (LDD) in het verleden graag in de mond nam. Intussen is dat geminderd. Zijn futuristische casino in Middelkerke is namelijk — dankzij slimme architecten — ingeplant in een zeewering die alvast de thuishaven van Jean-Marie moet beschermen tegen een stijgende zeespiegel. Die te maken heeft met… juist. Deze welbegrepen vorm van eigenbelang siert hem, en zou ik als een voorbeeld willen stellen voor rechts én links: stop met zeveren en ga voor oplossingsgericht denken.

Transitie

De Sahara onder water: iets zegt me dat dit een opportuniteit is.

De Sahara onder water: iets zegt me dat dit een opportuniteit is.

Dat technisch verhaal heeft twee aspecten: enerzijds het aanpassen van onze infrastructuren (waterbeheer, intelligente opslag, een aangepaste ruimtelijke ordening) en anderzijds een sluitend plan rond het afbouwen van fossiele brandstoffen en het creëren van alternatieven, zonder dat Jan Modaal er arm van wordt.

Dat laatste is een terechte bekommernis. De strafste breinen moeten zich hierover buigen, zowel over het economische als het technologische luik. Er moet een nieuw geloof in de toekomst ontstaan via ecomodernisme. Dat de woestijn nu onder water loopt, is toch een enorme opportuniteit die met de klap misschien ook het fenomeen migratie omkeerbaar maakt?

De strafste breinen moeten zich hierover buigen, zowel over het economische als het technologische luik. Er moet een nieuw geloof in de toekomst ontstaan via ecomodernisme

Want het grootste obstakel is psychosociaal en mentaal. Het kost mensen moeite om een causale relatie te leggen tussen hun weggespoeld huis en een klimaatverandering. Ze willen ook niet onder ogen zien dat we in een transitieperiode leven. Dat is begrijpelijk, we leven maar één keer. En het gefoeter op dure elektrische auto’s waar je maar 300 kilometer ver mee geraakt en dan vergeefs naar een laadpaal uitkijkt, ik kan erin komen. We moeten vooral de autofabrikanten tot wat haast aanporren. De fabrikanten die veel te lang rond de oliekraan zijn blijven hangen. Waarna men absurde importtaksen gaat heffen op wagens uit China, waar men — letterlijk — de bui wél heeft zien hangen.

Als het gezond verstand traditioneel vooral op rechts te vinden is, moet men daar nu inzien dat struisvogeltactieken niet helpen. Wel rationeel denken en handelen, de koe bij de horens vatten, geen Byzantijnse discussies of het zoveelste complottheorietje. Benieuwd welke politicus aan die kant het eerst durft oversteken.

waterbommen

Valencia: de ‘koude druppel’ te veel?