U hebt ongetwijfeld de recente strijd tegen die vervuilende plasticzakken, drinkrietjes, die levensgevaarlijke wattenstaafjes en wegwerpbestekken meegekregen. Politici, aangevuurd en opgezweept door ecologische bewegingen (wie anders), leggen weer ronkende verklaringen af. De maatregelen zijn weer hard nodig om onze planeet te redden. Kwestie van die extra kosten aan de consument te kunnen doorrekenen zonder op al te veel weerstand te stuiten. Wie wil er nu niet de planeet redden?

Papieren zakken en biologische katoenen tassen zijn gewenst. Ironisch genoeg zijn deze gehypte oplossingen veel vervuilender voor ons milieu dan die ordinaire plastic zak. Die had u niet zien aankomen. Toch is dat zo, de planeet redden doe je door plastic zakjes te gebruiken, niet door eco-bio-katoenen-feel-good-save-the-planet-tasjes.

Historie van het plastiek zakske

Van in het begin in 1965 staat de plastic zak dus ter discussie bij de consumenten. De eerste exemplaren waren bovendien niet sterk genoeg en scheurden gemakkelijk, wat een verschrikkelijk nadeel was. Bij hun introductie in de VS in 1979 was er dan ook veel weerstand en verliep dit dus niet zonder slag of stoot. In 1986 schreef The LA Times een artikel over the battle of the bags. Mensen met de auto prefereerden de papieren zak en wie met bus of openbaar vervoer was, die had graag de plastic zak met handvat.

In het midden van de jaren tachtig echter, had de plastic tas in Europa, Japan, Australië en Amerika de papieren zak verdrongen. Maar ook toen bleef er fel verzet van ecologisten. Het was voor hun een symbool voor alles wat fout was met de moderne consumptiemaatschappij. De plastic zak als symbool, was toen voor milieubewegingen, wat de ijsbeer voor de klimaatbeweging is nu.

Petrochemie

Plastic is een petrochemisch product, gemaakt van aardolie, massaal aanwezig, niet afbreekbaar en je zag ze soms als afval op straat liggen. Voor milieubewegingen was de plastic zak toen al hun uitgesproken schoolvoorbeeld voor oceaanvervuiling, roadkill, afval en stortplaatsen en soms ook dierenleed.

Er worden 6000 producten gemaakt van petroleum of aardolie en de plastic zak is daar slechts eentje van. De strijd van milieugroepen, en hun echte doel is in de feiten tegen de aardolie en de oliebedrijven gericht. Uit een vat van 42 gallon is slechts 19,2 gallon gebruikt als fuel. Al de rest is gebruikt voor alle andere onmisbare producten die wij (ook de milieuactivisten) dagelijks gebruiken en onmisbaar zijn geworden. De strijd tegen plastic is een strijd tegen vooruitgang geworden.

Vandaag de dag is het dus hip en ecologisch chique voor de milieubewuste shopper om met een herbruikbare ecologische katoenen zak je inkopen te doen. Ook de papieren zak is weer een optie bij sommige warenhuisketens. Beiden worden als ‘milieuvriendelijke’ alternatieven voor die ‘milieubedreigende’ plastic tas aangeprezen. Wat aantoonbaar fout beleid is. De reden dat plastic de papieren en het katoenen zakje heeft verdrongen, is behalve de prijs, hygiëne en gebruiksgemak, het naakte feit dat plastic zakjes gewoon veel milieuvriendelijker zijn dan die papieren of katoenen zakjes.

Ecologische kernbom

Katoenen zakken zijn op den duur petrischoteltjes waar bacteriën zich naar hartenlust vermenigvuldigen. Een onderzoek toonde immers aan dat consumenten die katoenen zak nooit tot zelden wassen. Erger nog, door die katoenen zak voor verschillende doeleinden te gebruiken is er veel kruisbesmetting. Door lekkende vleesverpakking, sapjes en andere voeding in die zak te mengen, kunnen de bacteriën welig tieren. Gezond is dat niet. Letterlijk groen worden door misselijkheid en ziekte is dan wel mogelijk een gevolg.

Het zal wel een hele shock zijn voor al die groene milieubewuste medemensen die het biologisch eco-katoenen-save-the-planet-tasje gebruiken, maar het is het equivalent van de planeet met een ecologische kernbom bestoken.

Plastic verpakking heeft zo zijn hygiënische voordelen, daar waar papier begint te lekken door vleeswaren die vocht afgeven of op bevroren vlees en producten gewoon blijft vastkleven, heb je die nadelen niet met plastic. Besmetting van voedsel is dan meteen veel minder waarschijnlijk. Ook bewaren groenten beter in dat plasticfolie jasje. Plastic zakken nemen veel minder plaats in aan de kassa en tijdens hun transport, ze zijn gewoon handiger dan de papieren zak.

Deense onderzoekers

In plaats van ons te laten betalen voor het gebruik van een plastic zak, zou men ons eigenlijk geld moeten bijgeven en men zou de katoenen en papieren zak extra moeten belasten. Tot die conclusie kwam een Deens onderzoek. Denemarken is de wereldkampioen in het NIET gebruiken van de plastic wegwerpzak. Denen gebruiken er maar 4 per jaar per persoon. Ter vergelijking in de VS is dat 500 zakjes per persoon, per jaar.

De studie Life cycle assessment of grocery carrier bags die het Deense ministerie van milieu en voeding publiceerde in februari 2018, was verbijsterend. In die studie werden vergelijkingen gemaakt van verschillende soorten ‘shoppingbags’ en wat hun impact nu exact is op het milieu. Grondstoffen, productie, transport, gebruik etc.. alles werd onderzocht. Alle soorten zakjes werden tegen het licht gehouden, allerlei soorten plastic, gebleekt en niet gebleekt papier, katoenen tasjes, tasjes van composiet materialen, eco-tasjes, herbruikbare tasjes… Al die producten werden vergeleken op hun milieu-impact met de stevige (LDPE) plastic zakken, die hergebruikt werden in vuinisbakken.

De conclusie: de wegwerptas van plastic hergebruiken in de vuilnisemmer i.p.v. hem meteen weg te gooien bij het restafval, is de beste en milieuvriendelijkste oplossing. Veel beter dan recycleren.

Met die verrassing uit de weg, hier zijn er nog een paar. U moet een gerecycleerde boodschappentas twee keer hergebruiken om de milieu-impact te verminderen tot het niveau van gewone dikke boodschappentassen gemaakt van ruwe grondstof. Andere soorten plastic tasjes gebruiken en u zou de gerecycleerde zak tussen 35 en 84 keer moeten hergebruiken om dezelfde lage milieu-impact te bereiken.

Een papieren zak, die zwaarder is en veel meer energie nodig heeft om te produceren, moet je 43 maal hergebruiken om dezelfde milieu-impact te hebben als die ordinaire plastic zak. Wie de hippe tas gemaakt van Jute, katoen en polypropyleen gebruikt, die moet dat 870 maal hergebruiken om dezelfde milieu-impact als die ordinaire plastic zak te het hebben. Wie puur katoen gebruikt moet slechts 7100 maal zijn katoenen petrischaal-tasje hergebruiken.

En voor de echte pure ecologisten, die voor de ecologische bio-tassen van katoen gaan, die moeten die slechts 20.000 maal hergebruiken om dezelfde milieu-impact te hebben als die ordinaire en met alle milieuzonden van Israël overladen plastic wegwerptas. Ga elke dag winkelen met uw hippe eco-tas en na slechts 55 jaar is er milieuwinst. Maar of u lang genoeg gaat leven met dergelijk bacteriologisch gevaarlijk onding, dat valt nog te bezien. Succes alvast.

Schots plastiek

De Deense studie is eigenlijk een bevestiging van een studie uit 2005, toen de Schotse regering een rapport liet opstellen om te bekijken of een heffing op plastic wel een goed idee zou zijn. ‘A paper bag has a more adverse impact than a plastic bag for most of the environmental issues considered’. Vertaling: papieren zakken zijn in het algemeen milieubelastender dan plastic zakken.’ Waar papieren zakken bijzonder slecht scoren zijn onder meer waterverbruik, verzuring van de atmosfeer en eutrofiëring van waterlichamen.

In de UK verscheen er ook en studie over de impact van de lichte (HDPE) wegwerptas, die supermarkten vaak gebruiken. Deze tasjes worden bijna niet gerecycleerd in vergelijking met de zwaardere (LDPE) tas die in de Deense studie werd gebruikt. Maar ook hier was het resultaat dat de plastic zak milieuvriendelijker was dan al de concurrenten en de katoenen tas kwam weer als milieuonvriendelijkst alternatief uit de bus. Wie dat plastic (HDPE) tasje thuis dan nog eens in de vuilnisemmer hergebruikte was al helemaal de meest milieuvriendelijkste consument van allemaal.

U kan dus zonder gewetensbezwaren gerust een plastic zak vragen aan de kassa van uw supermarkt. U bent immers de wereld aan het redden, dit in tegenstelling tot uw groene ecologische vrienden, de watermeloenen. Maar wat met al dat plastic in de oceanen en die ‘plastic soup’, dat is toch een ernstig probleem? Wel ook deze hardnekkige mythe zal ik in een volgend artikel netjes, met feiten, cijfers en argumenten naar het rijk der fabelen verwijzen. Al dit, die ‘plastic soup’ ter grote van de staat Texas bestaat helemaal niet. Tot dan driemaal hoera voor de plastic tas.

watermeloenen

Onze planeet redden doe je met een plastic zak