Engels blijkt niet alleen de coauteur van het Communistisch Manifest te zijn. Engels is nu ook de taal van de Belgische communisten. Onder de leus We are one voert de Partij van de Arbeid van België/Parti du Travail de Belgique (PVDA/PTB) campagne voor ’s lands eenheid.

Kan het stompzinniger: ijveren voor de eenheid van een land met drie officiële talen in een vierde, niet-officiële taal? Zeker, de communisten zijn niet de eersten en niet de enigen om de drietaligheid en meerledigheid van het koninkrijk onder de vlag van het Engels toe te dekken. Heet onze internationale luchthaven niet Brussels Airport? Gaat onze postdienst niet als bpost, spreek uit: bie-poost, door het leven? Moet u voor uw pensioen niet bij mypension en voor uw belastingen niet bij MyMinfin zijn? En zo kunnen we nog een tijdje doorgaan.

‘Sterk signaal’

Voor We are one zijn we bij de PVDA/PTB aan het juiste adres. We kunnen er gratis een tricolore vlag, voor vier euro een rood mondmasker en voor tien euro een rode of grijze T-shirt aanschaffen, telkens voorzien van de proletarisch-unitaristische leus We are one. ‘Een sterk signaal voor de eenheid van ons land’, kloppen de communisten zich op de borst. ‘Wij laten ons niet uit elkaar spelen. Samen staan we sterker. Wij, die het land doen draaien, elke dag opnieuw. Wij zijn één. Nous sommes un.’

In het kader van de campagne heeft de PVDA/PTB tien stellingen voor de eenheid van ons land afgekondigd. Daarin pleit de partij voor onder meer ‘een eenheidsfederalisme naar Duits model’. Nu zijn er verscheidene soorten federalisme – centrifugaal, centripetaal, duaal, coöperatief, tweeledig, meerledig, symmetrisch, asymmetrisch, … – maar met eenheidsfederalisme is het zoals met liberaalcommunisme: het bestaat niet. Federalisme is per definitie synoniem van verscheidenheid en antoniem van eenheid, ook in Duitsland.

Artikel 35

Wat kan een partij die colporteert met de eenheid van het land aantrekkelijk vinden in het Duitse model?

Indien België naar Duits model was ingericht, dan zou Vlaanderen veel meer autonomie hebben. Dan zou Vlaanderen, zoals elke Duitse deelstaat, een eigen grondwet, een eigen Grondwettelijk Hof, eigen rechtbanken, een eigen Rekenhof, een eigen politiedienst, een eigen Staatsveiligheid hebben. Dat zal de PVDA/PTB waarschijnlijk niet op het oog hebben.

Indien België naar Duits model was ingericht, dan zou uitvoering zijn gegeven aan ons grondwetsartikel 35. Dan zouden, zoals in Duitsland, de deelstaten de volheid van bevoegdheid hebben, tenzij de grondwet het anders regelt. Dan zouden, zoals in Duitsland, de bevoegdheden van de federale overheid limitatief in de grondwet zijn vastgelegd. Ook dat zal de PVDA/PTB waarschijnlijk niet bedoelen. Of zou het de partij die zegt van de federale overheid weer het zwaartepunt van het land te willen maken, ontgaan zijn dat het institutionele zwaartepunt in Duitsland bij de Länder, bij de deelstaten ligt?

Hiërarchie

Ha, we hebben het gevonden! Het is de ‘hiërarchie der normen’ die de communisten zo aanspreekt in het Duitse model. Lees mee: ‘Elke federale staat die naam waardig heeft een normstelling, een hiërarchie. In Duitsland bijvoorbeeld zet de federale Duitse overheid de krijtlijnen uit voor de verschillende Länder (gewesten)’. En nog: ‘Het recht van de federale staat moet voorrang hebben op het recht van de gewesten, zoals in Duitsland.’

Dat de Duitse federale overheid niet de krijtlijnen uitzet voor de Länder, daar is de hele coronacrisis het jongste bewijs van. Het hele crisisbeleid, op de regelgeving voor de ziekenhuizen en de verdeling van de vaccins na, was in handen van de deelstaten. Enkel toen die hun onderlinge afspraken verschillend gingen toepassen, heeft het Duitse parlement in april een landelijke noodremregeling (‘Notbremse’) ingevoerd, die inmiddels alweer is opgeheven.

‘Bundesrecht bricht Landesrecht’

En dan is er de ‘voorrang van het recht van de federale staat’ waar de PVDA/PTB over spreekt. Niet voor het eerst moeten wij vaststellen dat er veel misverstand leeft over dat ‘Bundesrecht bricht Landesrecht’. Het principe staat inderdaad in artikel 31 van de Duitse grondwet, maar het is enkel van toepassing op de concurrerende bevoegdheden, niet op de exclusieve bevoegdheden van de Länder.

Laten we dat verduidelijken. In België zijn alle bevoegdheden exclusief: ofwel zijn ze heelstatelijk (van de federale overheid), ofwel zijn ze deelstatelijk (van de gemeenschappen en gewesten). In Duitsland zijn er naast de exclusief heelstatelijke en de exclusief deelstatelijke nog concurrerende bevoegdheden, bijvoorbeeld het verblijfsrecht van vreemdelingen (de volledige lijst staat in artikel 74 van de Duitse grondwet).

Concurrerende bevoegdheden

Voor die concurrerende bevoegdheden kunnen de Länder regelgevend optreden zolang de Bond, de federale overheid dus, geen initiatief neemt. Wanneer er over zo’n beleidsveld federale wetgeving is, ‘breekt’ die de deelstatelijke wetgeving. Dan en enkel dan is er sprake van ‘hiërarchie der normen’. Voor het verblijfsrecht van vreemdelingen is dat, bijvoorbeeld, het geval.

Evenwel kan voor bepaalde concurrerende bevoegdheden, zoals het verblijfsrecht van vreemdelingen, de Bond enkel optreden om gelijke levensomstandigheden te scheppen of ter wille van eenheid van recht en economie. Bovendien zijn er concurrerende bevoegdheden, bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, waarvoor de Länder toch mogen afwijken van de federale wetgeving.

Kortom: het ‘Bundesrecht bricht Landesrecht’-principe is al bij al vrij minimaal.

Democratische meerderheidsregel

In haar pleidooi voor een ‘hiërarchie der normen’ en dus de invoering van concurrerende bevoegdheden, vergeet de PVDA/PTB dat het net de ofwel onoplosbare concurrentie ofwel peperdure oplossing van de concurrentie tussen Vlamingen en Walen was die geleid heeft tot de ‘federalisering’ van het beleid.

En als de PVDA/PTB a zegt, moet de partij ook b zeggen. Wanneer er in België concurrerende bevoegdheden komen en de federale wetgever dus het hoogste woord heeft, dan moet, zoals in het Duitse model, op het federale niveau de democratische meerderheidsregel ten volle spelen. Dat betekent: geen pariteit meer in de ministerraad, geen bijzondere wetten met een meerderheid in elke taalgroep meer, geen alarmbellen meer – kortom: geen feitelijke vetorechten meer voor de Franstalige minderheid in dit land.

Onder die voorwaarden kunnen wij overwegen bij We are one aansluiten.

We are one

Het PVDA/PTB-drogbeeld van het eenheidsfederalisme