Bij elk media-optreden krijgt een N-VA’er de vraag of de partij al dan niet zal regeren met het Vlaams Belang. Elk interview met een N-VA’er krijgt een titel over het Vlaams Belang. Maar er is nooit een goed antwoord. Dat zorgt voor zenuwachtigheid.

Enkel ‘neen’ is een antwoord

De media, de wereld van cultuur en politiek willen de N-VA duidelijk ‘neen’ horen zeggen. Dat zou hen geruststellen. Ze zijn ervan overtuigd – kijk naar Nederland! – dat die ‘neen’ de opgang van het Vlaams Belang zou breken. Terwijl je even goed kan zeggen dat elke ‘neen’ van de N-VA een procent extra is voor het Vlaams Belang.

Misschien geldt dat ook voor die duidelijke ‘neen’ van andere partijen? Kiezers die willen dat het cordon doorbroken wordt – en dat zijn er nogal wat; zie alweer de peilingen – hebben dan maar één alternatief. Zo worden de verkiezingen een soort referendum over het cordon.

Zomaar ‘neen’ zeggen is voor N-VA niet echt slim. Strategisch niet, maar ook binnen de partij zijn er uitgesproken voor- en tegenstanders van regeren met het Vlaams Belang. Er zijn verschillende redenen: laat ze het dan maar eens bewijzen in de regering, de N-VA kent de valkuilen. Bovendien zijn er inhoudelijk wel wat overeenkomsten. Ook bij de kiezers van de N-VA leeft dat en je wil ze niet allemaal wegjagen.

Hypothetische vraag

En dus komt er altijd een ontwijkend en halfslachtig antwoord. Het is ook een hypothetische vraag, op basis van peilingen dan nog. Niemand weet vandaag hoe de zetels verdeeld zullen zijn na de verkiezingen. Maar kunnen we het geloofwaardig over inhoud hebben?

‘Wie gelooft die mensen nog’? Met inhoud kom je politiek nergens meer in het Belgische houdgreep-federalisme. Je kan nog een regering maken, je kan ronkende regeerverklaringen afleggen, als die algemeen genoeg zijn. Bij het concretiseren loopt het vast.

Antisysteem

Tenzij er veranderingen in de structuur mogelijk zijn. Maar waarom zouden de Franstaligen dat doen? Er is altijd wel een partij te vinden die ‘verantwoordelijkheid neemt’ en een meerderheid levert. Om vervolgens vast te stellen dat alles vastzit, maar we zitten in de regering, het kon altijd slechter en het beste moet nog komen.

Dan moet je toch niet verwonderd zijn dat kiezers stemmen voor anti-systeempartijen. Misschien is de blokkering van elke mogelijke structurele verandering wel dé reden waarom Vlaams Belang en PVDA zoveel stemmen halen – in de peilingen.

Les Engagés

Hoe maken we het meest kans om de zaak te forceren en om de noodzakelijke hervormingen af te dwingen? Daarover zijn Van Grieken en De Wever het eens: Vivaldi mag geen meerderheid meer halen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het probleem is dat Vivaldi reservebankjes heeft. Les Engagés bijvoorbeeld.

En daarvoor zouden N-VA en Vlaams Belang op z’n Italiaans campagne moeten voren. Samen tegen Vivaldi, de grootste levert de Vlaamse premier. Maar dat is federaal een groot risico.

De Wever weet dat. Maar zijn oplossing, een miniregering van experts en ondertussen onderhandelen, is een strohalm. Net zoals elk voorstel tot oplossing. De kiezer gelooft het allemaal niet meer. De kloof met de burger is uitgegroeid tot een diep wantrouwen van de traditionele politiek.

De stilstand doorbreken, het wantrouwen in de politiek wegnemen, de angst voor welvaartsverlies wegnemen en de migratie onder controle krijgen. Wat is de route naar de uitweg? Die vraag lijkt me relevanter dan wie met wie. Door altijd de vraag naar een coalitie met het Vlaams Belang te stellen, maakt de pers er het thema van deze verkiezing van. Iedereen weet hoe dat kan aflopen.

welvaartsverlies

De pers maakt van het cordon de inzet van de verkiezingen