Deze column begint en eindigt in Genk, de plek waarop de ogen van alle analisten heden gericht zijn. Vergeet Antwerpen, het zelfverklaarde politiek laboratorium van Vlaanderen: het is in Oost-Limburg te doen, waar de heroïsche machtsstrijd tussen zittend burgemeester Wim Dries (CD&V) en Zuhal Demir (N-VA) zich voltrekt. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de ‘move’ van Zuhal om, een week nadat de regering-Diependaele het levenslicht zag, te passen voor de post van Onderwijsminister en te gaan voor de sjerp. Daarover straks meer.

Ons-kent-ons

Wim Dries als Drizzy (TikTok)

In De Afspraak van 7 oktober passeert Indra Dewitte de revue, hoofdredacteur van Het Belang van Limburg. Ze is euforisch, want ze heeft een TikTok-clipje zien passeren waarin hoger vernoemde Wim Dries, alias Wim Drizzy, zich een rappersprofiel aanmeet om jongeren aan te spreken. Ze vindt dat enorm geslaagd en ‘authentiek’. Want ‘het werkt echt’, vertelt ze schaterend. Mijn indruk: dit wekt vooral hoongelach op bij het doelpubliek. Ik heb het filmpje voor alle zekerheid eens aan mijn jongste van 21 getoond, en effectief: een jolig doende tsjeef-boomer met een zwarte bril, waarop zijn initialen prijken, dat is het lulligste wat een politicus kan doen, na de onderbroekact van Ben Weyts natuurlijk.

Journalisten raken ‘embedded’, er ontstaan amicale verbanden, stilzwijgende deals om primeurs te gunnen in ruil voor discretie, en op het einde wordt een journalist de schaduwwoordvoerder van een politicus

Nu is mevrouw Dewitte niet de-eerste-de-beste, gezien haar carrière bij de VTM-nieuwsdienst en nadien de VRT waar ze ooit Terzake presenteerde. Het bevestigt enkel ons bang vermoeden: journalisten en politici hangen veel te dicht rond elkaar. Dat heb ik ooit eens in een boekje uiteengezet, getiteld ‘Na het journaal volgt het nieuws’, met interessante wetenswaardigheden over coryfeeën als Ivan De Vadder, op wiens trouwfeest de halve Wetstraat rondliep. Dat is minder onschuldig dan het lijkt. Journalisten raken ‘embedded’, er ontstaan amicale verbanden, stilzwijgende deals om primeurs te gunnen in ruil voor discretie, en op het einde wordt een journalist de schaduwwoordvoerder van een politicus.

Het ons-ken-ons-fenomeen dus. Ik verdenk Indra er niet van de schaduwwoordvoerder te zijn van Wim Drizzy. Wel vermoed ik dat ze iets te enthousiast mee stapt in de waan, en te weinig gezonde scepsis aan de dag legde die een beetje politiek observator toch moet hebben.

Het hart en het hoofd

Zuhal Demir: ‘Enorm gepusht door de voorzitter’. (Belga)

Over naar de echte zwaargewichten waaronder Zuhal Demir, een week onderwijsminister en dan opeens kandidaat-burgemeester van Genk, de uitdager dus van Wim Drizzy. De verklaringen rond deze stap benaderen het komisch-groteske en passen helemaal in het Ensorjaar. ‘Ik heb haar enorm gepusht om minister te worden en ik voelde vanaf 9 juni al dat het enorm wrong bij haar’, zo bekent N-VA-voorzitter Bart De Wever. Dat is heel vreemd, gezien de geruchten tijdens de onderhandelingen dat ‘het voor Demir onderwijs moest zijn, of helemaal niets’. Of was dat ook weer een gelanceerde ballon die door het gewillige journaille werd opgepikt?

Laten we het bij deze prognose houden, en u mag me erop afrekenen als ik fout ben: Zuhal Demir blijft minister van Onderwijs, maar moet eerst wat stemmen halen in Genk voor de N-VA-lijst. Als Dries het wint, is er sowieso geen probleem. Hoe ze, in het andere geval, nadien weer ‘van gedachte gaat veranderen’, of mogelijks de post van titelvoerend burgemeester en minister combineert, ook dat scenario is al lang uitgetekend, inclusief de smoezen. Zuhal kan haar baas parafraseren en zeggen dat ‘haar hart in Genk ligt maar haar hoofd in Brussel’.

Dat alles betekent natuurlijk wel dat de burger bedot wordt waar hij bij staat, onder het motto ‘als je dit niet gelooft, maak ik je wel wat anders wijs’. En dat de media weinig meer zijn dan doorgeefluiken van verhaaltjes. Men is dan heel verbaasd over de ‘antipolitieke’ stroming in Vlaanderen, en het feit dat mensen dit vertoon de rug toekeren. Ook het gedoe rond Vlaams-parlementsvoorzitter-voor-het-leven Liesbeth Homans, waarover Katleen Van den Heuvel hier al een boekje open deed, voelt fake aan en ruikt naar schimmige coulissenpolitiek.

Spasbinken

Liesbeth Homans: ‘Mijn werk is nog niet af’. (Belga)

Want ja, wil Conner nu echt nog wat wachten omdat Liesbeth het zo goed doet en het zo’n dikke vrienden zijn? Of moeten de lokale verkiezingen eerst gepasseerd zijn, om te zien hoe de postjes juist vallen?

Wat wél duidelijk wordt, is dat de twee partijvoorzitters Bart De Wever en Conner Rousseau één-tweetjes spelen, via een discrete lijn afspraken maken, én overleg plegen hoe ze de machinaties gaan verkopen. Het zijn twee tegenstanders die besloten hebben de taart van de macht onder elkaar te verdelen, omdat ze daar beiden voordeel uit halen. Bart moet het Vlaams Belang afhouden en Conner de PVDA. Samen tegen de extremistische spelbrekers. Hun duopolie lijkt op dat van Telenet en Proximus, die ook als de dood zijn voor nieuwkomers op de markt. Maar in de handelswereld zijn prijsafspraken illegaal, in de politiek zijn geheime deals de normaalste zaak van de wereld.

Het is best mogelijk dat een kransje van ‘geaccrediteerde journalisten’ wél weet hoe de vork aan de steel zit, maar het potje liever gedekt houdt, vanwege hoger vermelde ons-ken-ons-cultuur, en ook wel om de verdomde antipolitiek niet verder te voeden. Neen, we moeten de ‘populisten’ geen brandstof geven door leugens en spinning aan te kaarten. Als je het hebt over de valse glimlach van kandidaten op de affiche, of als je Diependaele-I een kakelkabinet noemt – wat de huidige ontwikkelingen helemaal bevestigen – dan ben je al snel een cynicus die polariseert.

Het is best mogelijk dat een kransje van ‘geaccrediteerde journalisten’ wél weet hoe de vork aan de steel zit, maar het potje liever gedekt houdt, om de verdomde antipolitiek niet verder te voeden

Laten we ons ver van dit soort zelfcensuur houden. Er zijn Wetstraatwatchers nodig, maar helaas ook watchers van de Wetstraatwatchers. We hebben media, maar je moet ze zelf goed in het oog houden en weten te ‘lezen’. Wist u trouwens dat Indra Dewitte sinds 2013 in de Nationale Orde van de Gulle Lach is opgenomen? De carnavalsvereniging Genker Spasbinken, die deze onderscheiding uitreikt, houdt via het motto ‘Met toeters en belle’ feilloos de vinger op de politieke actualiteit. Iets zegt me dat carnaval bijzonder vroeg begint dit jaar.

Wetstraatwatchers

Wie gelooft die mensen nog?