Finland sluit de grensovergangen met Rusland tot midden januari. Vladimir Poetin dreigt met troepenconcentratie langs de Finse grens.

‘Vanwege de aanhoudende kunstmatig gecreëerde migratie vanuit Rusland heeft de Finse regering besloten om de gehele oostgrens opnieuw te sluiten. Alle overgangen zullen gesloten zijn van 15 december tot 14 januari 2024’, meldt de site van de Finse ambassade in Moskou. Volgens de regering in Helsinki moedigt het Kremlin via WhatsApp-groepen asielzoekers uit Afrika, Azië en het Midden-Oosten aan naar Rusland te komen. Bij aankomst worden ze naar de grens met Finland gedirigeerd. Dezelfde strategie werd in 2021 door Wit-Rusland aan de grens met Polen toegepast.

Aan de meer dan 1.300 kilometer lange grens tussen Rusland en Finland zijn acht overgangen voor personenverkeer. Begin november werd het grensverkeer van Finse zijde ingeperkt vanwege illegale migranten. Op 24 november was alleen nog de meest noordelijke douanepost open. Zes dagen later werd ook die voor twee weken gesloten. Op 14 december werden twee punten in het zuiden heropend. Maar de Finse regering moest snel terugkomen op dat laatste besluit. Binnen twee dagen waren er alweer 300 asielaanvragen van migranten uit Somalië, Irak en een tiental andere landen.

Russofobie

Dmitri Peskov, woordvoerder van de Russische president, noemde de sluiting van de Finse grensposten ‘een zeer treurige uiting van russofobie’. Hij benadrukte dat Russische douaniers zich aan de regels houden en ‘de grensovergang wordt gebruikt door degenen die daar wettelijk recht op hebben’. Hij noemde de Finse beschuldigingen onaanvaardbaar. Russische media berichtten unaniem dat de Finnen handelden op bevel van de NAVO.

Finland werd in april 2023 NAVO-lid. Het land behield 75 jaar lang zijn neutraliteit, maar veranderde na de Russische invasie van Oekraïne radicaal van koers. Moskou reageerde furieus op de uitbreiding. De Russische ambassadeur in Zweden – het buurland dat ook het NAVO-lidmaatschap vroeg – schreef in maart 2023: ‘Als iemand denkt dat dit de veiligheid van Europa zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard.’

In het voorjaar van 2023 werden in het zuiden van Finland gezamenlijke NAVO-oefeningen met marineschepen uit de VS, Nederland, Duitsland en Denemarken gehouden. Secretaris-generaal Jens Stoltenberg bevestigde eind november de beschuldiging van de Finse regering dat het Kremlin migranten gebruikt als instrument om druk uit te oefenen op de nieuwe NAVO-partner. Volgens hem was het dan ook gerechtvaardigd de oostelijke grensovergangen te sluiten. In Finland zijn nog geen permanente troepen van de verdragsorganisatie gestationeerd.

Geen goede buur

Op 17 december reageerde Vladimir Poetin zelf. In een tv-interview zei de Russische leider: ‘Ze sleepten Finland de NAVO binnen. Hadden we geschillen met Finland? Alle geschillen, inclusief territoriale in het midden van de 20e eeuw, zijn allang opgelost. Er waren geen problemen. Nu wel. Omdat we daar nu bepaalde militaire eenheden zullen concentreren. Na de toetreding tot de NAVO kan Finland rekenen op problemen.’

Twee dagen later werd de Finse ambassadeur in Moskou ontboden op het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Hem werd verteld dat Rusland ‘de opbouw van het militaire potentieel van de NAVO aan onze grens, die een bedreiging vormt voor de veiligheid van de Russische Federatie, niet onbeantwoord zal laten.’ Het Kremlin zou de nodige maatregelen nemen om de ‘agressieve beslissingen van Finland en zijn NAVO-bondgenoten tegen te gaan’. De verantwoordelijkheid om het ‘goede nabuurschap te veranderen in een zone van confrontatie’ ligt volgens het Russische ministerie volledig bij de Finse autoriteiten.

Doos van Pandora

Een anonieme bron binnen het Internationale Legioen van de Oekraïense Strijdkrachten gaf tegenover Doorbraak commentaar op een mogelijke Russische inval van Finland. ‘Als ze het gaan doen, zie ik maar één manier: een grootschalige directe aanpak langs de gehele grenslijn. Ongeveer hetzelfde als ze hier in Oekraïne hebben gedaan. Eerst vanuit de lucht met raketten en drones, en daarna met grondtroepen, pantservoertuigen en tanks. Maar Finland wordt beschermd door de NAVO; dat wordt de opening van de doos van Pandora.’

WhatsApp-groepen

Begin van tweede Fins-Russische winteroorlog?