Wat de Borinage ooit was voor kolen, wordt de Noordzee steeds sneller voor wind. Twee Vlaamse kleppers in de natte makelij bouwen een windeiland voor Oostende. De Noordzee wordt een werf van het Kanaal tot in Noorwegen.

DEME van Ackermans & Van Haaren en Jan De Nul zijn wereldkampioenen in de natte bouw én concurrenten. Met het Prinses Elisabeth Eiland — een melige keuze én het koninklijke kind heeft reeds een Zuidpoolbasis met haar naam — bouwen zij echter samen voor 600 miljoen euro een ‘stopcontact’ op de Noordzee. De 6 hectaren opgespoten zand, met rondom caissons, koppelen stroom uit de huidige en toekomstige windparken naar de kustlanden, onder meer naar Ventilus in West-Vlaanderen. Het Prinses Elisabeth Eiland is een zuidelijk knooppunt van een Noordzee, die volop groeit in windenergie, data-centra, waterstof- en ammoniakproductie. Een kaart van de Noordzee en haar kusten is een puzzel van windmolenparken en pijpleidingen, bestaande en geplande.

Ondernemers

Op een ogenblik dat Europese ondernemers met goesting en vrees kijken naar de Verenigde Staten, en hun bonanza aan dollars voor milieu, infrastructuur en protectionisme, en dromen van sterkere concurrentie en westwaartse verschuiving van hun productie, is een onbekende en groeiende plek voor onze economie de winderige en ondiepe Noordzee. Niet meteen een gedachte en een territorium die doen dromen.

Wat fout is, toont The Economist, een prelude op het Prinses Elisabeth Eiland. Watervallen lieten in de negentiende eeuw de katoenfabrieken van Lancashire draaien en goedkope kolen vuurden de industriële Ruhr aan. De waterkracht en de steenkolen van toen worden vervangen door de Noordzeewind, de heipaal van een groene economie. De Noordzee heeft vier troeven: sterke wind, ondiep water (tot 90 meter, een groot zwembad), een zanderige bodem (goed voor het verankeren van boorplatformen of windmolens) en miljoenen slimme mensen in de negen kustlanden.

De negen plannen 260 gigawatt windenergie tegen 2050, het vijfvoudige van de huidige wereldproductie en voldoende voor de 200 miljoen huishoudens van de Europese Unie. Wat in de Noordzee tot ontplooiing komt is een rolmodel voor het Iberisch schiereiland en zijn zon. Aan de Noordzeekust, en in Spanje en Portugal sluimeren de genen van Europese groene giganten. Het zijn alternatieven voor de sputterende economische as Frankrijk-Duitsland.

Oostende

Oostende mag geuren met zijn rol in de windenergie op zee. In de haven liggen de potige platformen voor de steeds groeiende windmolens en op de oosteroever is een wijkje met kantoren en werkplaatsen voor de huidige ontginning van de Noordzee. Veel meer moet en kan, en een rolmodel is het Deense Esjberg waar tweederde van de turbines op de Noordzee ontstonden. Wind op zee is een van de troeven van het westelijke kuststadje (72.000 inwoners) en rond die energie ontstaat hoge technologie.

Meta, het moederbedrijf van Facebook (Mark Zuckerberg), kocht 212 hectaren boerenland buiten Esjberg voor een duurzaam datacentrum voor zijn sociale netwerken. Kabels om 30 procent van het dataverkeer naar Noorwegen te versluizen worden gelegd. In de Noordzee werd olie en gas geboord, ten voordele van Noorwegen en Groot-Brittanië, de eerste genieters. Op het hoogtepunt haalde zij dagelijks 6 miljoen vaten op en het Schotse Brent is het ijkpunt voor de wereldprijs van fossiele brandstoffen.

Zomermaanden

De zomermaanden op de Vlaamse stranden kunnen zonnig zijn, maar niet zoals in de Azurenkust of Tenerife. In de overige tien maanden waait de wind van storend tot supersterk met gemiddelden van 10 meter per seconde. De ondiepe zee vergemakkelijkt turbineparken verder op zee, waar de wind constanter waait en waardoor de vakantiehorizon van de kust minder wordt verstoord.

In 1990 had het eerste buitengaatse windpark, Vindeby in Denemarken, een vermogen van 5 megawatt. Vandaag zijn er reusachtige, en het einde is niet in zicht, turbines met 1 gigawatt vermogen, wat overeenstemt met een kerncentrale. Op de Doggerbank, op gemiddeld 165 kilometer van de Britse kust, is een windboerderij in opbouw met 3,6 gigawatt vermogen.

Schaalvoordelen drukken stelselmatig de prijs van zeewind. Wispelturigheid is een deel van het verhaal en deze kan gepacifieerd worden met meer en sterkere verbindingen met de kust en tussen de windeilanden, wat volop wordt gepland. Een verbonden energie-archipel is de toekomst. Eveneens een uitweg voor de dartele wind is zijn kracht om watermoleculen te splitsen voor groene producten, zoals waterstof en ammoniak. Porthos, een initiatief van de haven van Rotterdam, plant een pijp vanop de Rijn naar een leeg gasveld in de Noordzee voor het jaarlijks opslaan van 2,5 miljoen ton CO2 gedurende 15 jaar. Dat stemt overeen met 2 procent van de Nederlandse uitstoot.

Data

Vooruitstrevend is het dataverkeer door de Noordzee. In Kristiansand (Zuid-Noorwegen) pocht de NO1 Campus met het grootste datacentrum ter wereld gevoed door 100 procent groene energie. De landen rond de Noordzee zijn zeer geschikt voor het smullen van data, wat energie-intensief is. Lage elektriciteitsprijzen zijn een concurrentieel voordeel, zo ook het koudere klimaat, waardoor de datakrakers kunnen gekoeld worden met de buitenlucht zonder dure machines. Aan de Noordzee huizen geschoolde data-werkers, zijn er stabiele regeringen en verstandige wetten voor data-behandeling.

De Borinage is het grauwe verleden met zijn tienduizenden Vlaamse gastarbeiders en pendelaars, de Noordzee is een lichtende toekomst met Vlaanderen en zijn bouwers in de spits.

windeiland

Onze Noordzee, de nieuwe ‘Borinage’: windenergie op volle toeren