‘Bekijk het als een investering’, zei Zelenski aan het Amerikaanse Congres, ‘niet als een gift’. De ‘return of investment’ in grondstoffen, onze minerale en agrarische producten, plus militaire opportuniteiten, volgt wel. Maar dat wisten de Amerikanen al. Voor Europa zijn de grondstoffen belangrijk voor de ontwikkeling van groene technologie. Dat geldt zowel voor fossiele brandstoffen, als voor mineralen.

Europa heeft geen van beide. Ook geen methaangas, nu één van de meest gegeerde chemische producten van de planeet. Voor Rusland zijn de ijsvrije Zwarte Zee-havens dan weer militair en economisch levensbelangrijk. Sebastopol en Marioepol in Oekraïne, en Tartus in Syrië. Odessa staat op de verlanglijst van 2023.

Zoektocht naar alternatieven

Sinds de Nord Stream-pijpleiding onbruikbaar gemaakt werd, startte Europa een verwoede zoektocht naar alternatieve bronnen van methaangas. Het moet overschakelen naar LNG. Dat is methaangas (CH4) en wordt ook ‘aardgas’ genoemd. Het wordt bij -163 °C vloeibaar gehouden. Om het in Europa te krijgen heb je LNG-schepen nodig die het in die vloeibare toestand kunnen transporteren. Als je, zoals het Belgische Zeebrugge, beschikt over een terminal waar je het vloeibare methaan kan overpompen in een reservoir aan land, dan kan het daar opgewarmd worden en als gas getransporteerd worden.

Europa heeft echter niet voldoende terminals. Een land zoals Duitsland, waarvan de industrie methaangas verslindt, heeft er veel te weinig. Met fierheid kondigde bondskanselier Olaf Scholz recent aan dat de allereerste Duitse terminal al in gebruik werd genomen na tien maanden werk. Een ‘Wirtschaftswunder’? Niet echt. Het enige wat nodig was, was een aanpassing van een aanlegsteiger in Wilhelmshaven. Aan die steiger werd een speciaal LNG-schip vast aangemeerd. Eéntje dat kan gebruikt worden om LNG, aangevoerd door andere LNG-schepen, opnieuw gasvormig te maken en te voeden aan het reguliere gasnetwerk.

Knap stuk technologie

Het schip, de ‘Höech Esperanza’, is dus een knap stuk technologie dat opgekocht werd door Duitsland. Het werd gemaakt in Zuid-Korea en de eigenaar is Mr. Höech uit Oslo. Het schip wordt gehuurd voor 120.000 euro per dag. Uw gas mag toch iets meer kosten? Finland heeft net ook ééntje geïnstalleerd voor een vergelijkbare prijs: de Exemplar. Dat schip is eigendom van het in Antwerpen gevestigde bedrijf EXMAR. Het werd gebouwd in Zuid-Korea (Daewoo) en is uitgerust met een Japanse motor (Kawasaki).

Het is de bedoeling dat LNG-tankers af en aan varen en hun lading overbrengen in de Esperanza of Exemplar, die roerloos blijven liggen. Het schip Esperanza deed dat al in China, dat recent zelf zulke schepen bouwt, en in Australië waar het weggestuurd werd wegens ‘te milieu onvriendelijk’. De Esperanza-installatie kan elf procent van het Russisch gas vervangen als ze het hele jaar door wordt bevoorraad.

Om het methaan om te zetten van de vloeibare toestand (-163 °C) naar de gasvormige toestand (temperatuur van de buitenlucht) is opwarming nodig. Dat gebeurt met zeewater. Voilà, Russische oligarchen vervangen door LNG-materieel van Westerse multinationale investeerders die lid zijn van NAVO of partner (Zuid-Korea) of lid van de G7-club (Japan). De geopolitiek van uw gasleiding is veranderd door een paar goed gemikte ontploffingen en wat lobbywerk in Brussel.

Schitterende evolutie

De evolutie van de LNG markt ziet er schitterend uit. De komende vier jaar wordt wereldwijd een enorme groei verwacht van ontginning van vloeibaar gas. Noord-Amerika op kop, gevolgd door de Sovjet-landen en het Midden-Oosten. Ook Qatar is een topleverancier. De Belgische Staatsveiligheid moet wel oppassen om duur betaald lobbywerk in Brussel open te leggen. Anders draait Qatar de LNG-kraan voor Europa dicht.

We geven het land de status van ‘Majeure Niet-NATO Alliantie’ (MNNA) zei Biden. Dat betekent praktisch dat de VS er militair toegang heeft met materieel en troepen. ‘Bezet’ of ‘geallieerd’? Oekraïne was ei zo na MNNA! Qatar is nu goed voor vijf procent van de Europese gasbehoefte, maar dat zal dus snel stijgen. Via langetermijncontracten of via de ‘spot markt’: koop de goedkoopste LNG die op zee dobbert.

Godsgeschenk

Nord Stream opblazen was dus voor de Westerse beleggers, vooral die van de VS, een godsgeschenk. ‘Het schept nieuwe opportuniteiten’, zei Blinken. Superverdieners ExxonMobil, ConocoPhillips, Shell, TotalEnergies, Eni, bedrijven van het NATO-blok, zullen met ‘Major Non-Nato Ally’ QatarEnergy snel nieuwe gasvelden aanboren. En ook voor superleverancier Rusland is er geen probleem. Zijn LNG-leveringen aan Europa zijn op dit eigenste moment stijgend en al goed voor vijftien procent van het totaal EU-verbruik.

Russisch methaangas raakt probleemloos in die ‘spot markt’. Geen wonder dat onze voorraden gevuld zijn. Als Rusland deze zomer zijn LNG-boten voor Europa afhoudt, dan zitten we wel opnieuw met een probleem volgens het International Energy Agency. Een interessant aspect van LNG-schepen zit in de mogelijkheid om een transitie te maken van methaangas (CH4) naar waterstofgas (H2). Groene waterstof uiteraard, dus bekomen door elektrolyse van water door middel van elektrische stroom, gegenereerd door ‘duurzame’ energiebronnen zoals wind en zon. Het waterstofgas dat vrijkomt wordt gekoeld tot -253 °C, waardoor het vloeibaar wordt.

Dan is het kwestie van alle installaties en boten die je gebruikt om LNG-gas te transporteren helemaal opnieuw te ontwerpen zodat ze geschikt zijn voor waterstof. Dat gas is echter veel duurder dan LNG. Maar het is een mooi alternatief. En… als we batterijen niet snel genoeg kunnen ontwerpen met goedkope materialen, dan rust de hoop van investeerders op verbrandingsmotoren met dure groene waterstof. Die kunnen trouwens gebruikt worden voor het zwaardere werk (boten, vrachtvervoer, …). Elektrochemici en technologen hebben al een deel van de weg afgelegd. Het geopolitieke schaakspel gaat nog interessante producten opleveren.

zeehavens

De investeringen van de VS en Rusland in de Oekraïne-oorlog beginnen te renderen