Begin deze maand lekte de nota van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke over de hervorming van de ziekenhuisfinanciering uit. De nota, die al bijzonder gedetailleerd is, vormt de start van brede onderhandelingen. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Frieda Gijbels en Lorin Parys hun analyse.

Besparing of investering?

Minister Vandenbroucke verklaarde tijdens een debat over zijn hervormingsplannen in de Kamer dat het zeker niet de bedoeling is om te besparen maar om het beschikbare geld juist goed te investeren. Gijbels denkt dat het inderdaad niet de bedoeling is om stevig besparingen door te voeren en ziet zaken in de nota vermeld staan die reeds eerder aangehaald werden om de zorg betaalbaar te houden. Anderzijds laat de minister wel kansen liggen om echt efficiënt met de beschikbare middelen om te gaan.

‘We zijn geen voorstander van besparingen, maar we willen wel verspillingen voorkomen.’ Met dit plan wordt dat amper aangepakt, zegt Gijbels. Het organiseren van de zorg en de preventie op twee verschillende niveaus leidt nooit tot het efficiënt beheren van de middelen. Op die manier worden de gemeenschappen er nooit toe aangezet om optimaal te investeren in preventie en de effectieve zorg tot een minimum te beperken. ‘Elke euro die wordt geïnvesteerd in preventie, levert vier euro op.’

Nood aan homogene overdracht naar de gemeenschappen

Om meer de investeren in preventie wringt het schoentje opnieuw op communautair vlak. In tegenstelling tot zorg is preventie een gemeenschapsbevoegdheid, waar Vlaanderen sterk op inzet. De grootste kritiek op het plan van minister Vandenbroucke is niet de inhoud maar het feit dat het paard achter de kar wordt gespannen, zegt Parys.

Wat men nu doet is eerst de ziekenhuisfinanciering hervormen, alvorens werk te maken van de ambitie uit het regeerakkoord om de volledige gezondheidszorg bij de gemeenschappen onder te brengen. Er mag dan wel geen besparingslogica in de plannen van Vandenbroucke zitten, Gijbels en Parys vrezen wel dat er een nieuwe transfer van Vlaanderen naar Wallonië achter verscholen gaat. ‘Het federale budget voor volksgezondheid zou voor een groot deel naar Franstalige ziekenhuizen kunnen gaan, omdat een ziekenhuisbed er meer kost.’

De vrees is dat er nu allerlei ingrijpende maatregelen worden genomen zonder enige verwijzing naar concrete plannen om de gezondheidszorg naar het gemeenschapsniveau te brengen, zegt Gijbels. ‘Dat gaat uiteindelijk ten koste van de patiënt.’ Ook wat de hervorming van de eerste lijnzorg betreft, is er amper iets bepaald in de plannen van Vandenbroucke. De reden hiervoor is dat die in Franstalig België niet bestaan, zegt Parys.

Taalgrens als zorggrens

Kijkend naar de cijfers is de taalgrens een zorggrens geworden, zegt Parys. In Vlaanderen vertrekken we vanuit het perspectief van de huisarts die het globale beeld van een patiënt kan schetsen. In Franstalig België heerst een andere cultuur en wordt er veel sneller naar de spoedafdeling gestapt. Dit is veel duurder voor het gezondheidsbeleid. De keuzes die in door de gemeenschappen gemaakt worden zijn te verschillend en zolang dit niet wordt aangepakt ziet men de essentie over het hoofd, vindt Gijbels.

De ondernemingszin in onze Vlaamse ziekenhuizen moet bewaakt worden. ‘De financiële situatie van de Vlaamse ziekenhuizen is beter dan die van de Franstalige ziekenhuizen.’ Daarnaast zou het homogeen overbrengen van de gezondheidszorg naar de gemeenschappen tot betere keuzes kunnen leiden. Er zou meer kunnen worden ingezet op wat nodig en haalbaar is. Het sluiten van de kleine materniteiten, zoals nu wordt bepaald in de federale hervormingsplannen, zou bijvoorbeeld niet nodig zijn.

De toekenning van RIZIV-nummers

Ondanks de belofte van Vandenbroucke om het toekennen van RIZIV-nummers aan afgestudeerde artsen te herzien, staat hier niets over vermeld in zijn hervormingsplannen. In Vlaanderen wordt aan de hand van een ingangsexamen de toegang tot studies tandheelkunde en geneeskunde beperkt, terwijl dat aan Franstalige kant niet zo is.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

ziekenhuisplan

Frieda Gijbels en Lorin Parys: ‘Ziekenhuisplan Vandenbroucke enkel goed voor Franstaligen’