Elke drie maanden lanceren DPG met RTL-Le Soir een nationale politieke peiling en dit weekend was er de laatste van dit adembenemend jaar. Wat hier volgt, is de omzetting van deze peiling naar de verdeling van zetels voor het Europees Parlement (EP) en het Vlaams Parlement, beiden worden samen herkozen in mei 2024.

Resultaat

Ter herinnering de Sinterklaaspeiling geeft het volgende resultaat: Vlaams Belang 25,5%, N-VA 22%, Vooruit 16,1%, CD&V 9,6%, OpenVld 9,3%, Groen 8,7% en PVDA/PTB 7,4%. Het probleem van deze peilingen is dat ze niet per provinciaal kiesgebied verlopen, waardoor het niet exact mogelijk is om de zetels te berekenen. Een andere opmerking blijft de onder- en over peiling van sommige partijen. Meestal zijn Vlaams Belang en de communisten te laag gepeild. Het tegenovergestelde gebeurt bij Groen en de socialisten. En vergeet niet dat de race naar mei 2024 in politieke termen nog ‘een intergalactische rit’ kan genoemd worden.

Het kieslandschap geeft dus twee partijen boven de 20% en die zitten in elkanders statistische afwijking. Want de bovengrens van 3% kruist de ondergrens van de andere en vice versa.Vooruit zit wat alleen en daar kruist de bovengrens van de afwijking nipt de ondergrens van de N-VA. Het verschil tussen de socialisten en de vier kleinere partijen is erg groot. Zodoende is Vooruit zeker van een derde plaats.

Vivaldi kleiner dan N-VA + VB

Opmerkelijk liefst vier partijen zitten onder de 10% in deze peiling. Blijkbaar vindt Zwarte Piet dat er veel stoute politici zijn ? In deze groep bevinden zich drie van de vier Vivaldi partijen en twee van de drie Vlaamse regeringspartijen! Hier zijn de verschillen zo klein te noemen, dat de volgorde van de nummers vier tot en met zeven nog alle kanten uit kan.

Opmerkelijk: de drie traditionele partijen halen in Vlaanderen samen nog 35% van de stemmen, een absoluut dieptepunt in de politieke geschiedenis. Met Groen erbij komt Vivaldi uit op 43,7%. Daartegenover staat dat de twee Vlaams nationalistische partijen tezamen 47,5% behalen. Maar in Wallonië komen de drie traditionele partijen nog uit op 53,2% en de Vivaldisten op 57,4% der stemmen. Een linkse combinatie van socialisten, communisten en Groen/Ecolo behaalt in het zuiden van het land liefst 54,4% en in Vlaanderen maar 32,2% ! Een herstart van een Zweedse combinatie is ook uitgesloten in Vlaanderen, want die drie partijen geraken maar aan 40,9%.

Europees Parlement

Voor de Europese Parlementsverkiezingen is Vlaanderen één groot kiesgebied en wat geeft deze peiling ten aanzien van de 12 te verdelen zetels ?

Op basis van dit resultaat worden de 12 EP zetels als volgt verdeeld (met tussen haakjes de uitslag van mei 2019 ): VB 3 (3) , N-VA 3 (3), Vooruit 2 (1), CD&V 1 (2), OpenVld 1 (2), Groen 1(1) en de communisten 1 (0). Het resultaat is dus dat er twee zetels verschuiven , wat resulteert in telkens één zetel winst voor de socialisten en de communisten. Het verlies wordt verdeeld over de christendemocraten en de liberalen. Het zou de allereerste keer zijn, sinds de rechtstreekse EP verkiezing van 1979, dat deze beide traditionele partijen elk maar één zetel zouden behalen. In ieder geval wijkt dit resultaat niet af van de vorige peilingen en dus gaat de Europese lijstvorming bij de kleinere partijen een helse opgave worden.

Vlaams

Als men deze resultaten zou omzetten naar de zetels in het Vlaams parlement dan zou dat het volgende geven. Vooreerst, de 118 zetels verkozen in het Vlaams Gewest ( tussen haakjes het zetel aantal van mei 2019 ):

Vlaams Belang : 35 (23 )
N-VA: 30 (33)
Vooruit: 20 (12)
CD&V: 9 (19)
OpenVld: 9 (15)
Groen: 8 (12)
PVDA: 7 (4)

Het voorgaande houdt in dat het VB een massieve winnaar is te noemen en er is ook serieuze winst voor Vooruit en in mindere mate voor de communisten. Het verlies van de N-VA is beperkt, doch bij Groen gaat een derde van de zetels eraan. Het verlies is enorm bij de christendemocraten en de liberalen.

Voor de gewestelijke materies is een meerderheid nodig van minstens 60 op 118 zetels. De combinatie VB-NVA geraakt daar als enige aan met 65 zetels. De tandem N-VA met Vooruit en/of openVLD / CD&V strandt op 59 zetels. De uittredende Zweedse combinatie zakt weg naar 48 zetels, Vivaldi behaalt maar 46 zetels en de drie linkse partijen komen uit op 35 zetels.

Maar met de zes Vlaamse verkozenen te Brussel komt men op het totaal van 124 zetels in het Vlaams Parlement en die beslissen over de gemeenschapsmateries. Gezien het feit dat het uiterst moeilijk is om de Vlaamse Brusselaars te peilen en dat wegens hun klein aantal , worden de behaalde zetels van 2019 overgenomen. Toen zonden de Brusselse Vlamingen 2 N-VA, 2 groen, 1 Vooruit en 1 liberale naar het Vlaams Parlement.

De optelsom van de gewest zetels en deze zes Brusselse zetels geeft dan het volgende resultaat voor de 124 Vlaamse zetels ( tussen haakjes het totaal aantal zetels per partij in 2019):

Vlaams Belang: 35 (23)
N-VA: 32 (35)
Vooruit 21 (13)
CD&V: 9 (19)
Openvld: 10 (16)
Groen: 10 (14)
PVDA: 7 (4)

Deze zetels geeft ook een meerderheid voor de combinatie VB en N-VA met 67 op 124. Maar een Bourgondische coalitie (N-VA, Vooruit en liberalen ) haalt zeer nipt een Vlaamse meerderheid met 63 op 124. Al de overige combinaties geraken er helemaal niet. Behalve een vierpartijencoalitie van de N-VA met de drie traditionele partijen, wat 72 zetels zou geven. Maar wie zit daar op te wachten ? Een mogelijkheid kan ook zijn dat de N-VA een minderheidskabinet maakt met steun van het VB en daarmee gaan we dan de Scandinavische weg op.

Tenslotte wijzen we er op dat de uitslag voor het Vlaams Parlement gevolgen heeft voor de verdeling van de zitjes in de raad van bestuur van de VRT, de cultuurpact commissie enz. Bovendien worden er 29 verkozenen uit dit Parlement naar de Senaat gestuurd.

Federaal

De verantwoordelijken van deze peiling hebben ook de zetels uitgeteld voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers met als resultaat dat Vivaldi een meerderheid behoudt van 80 zetels ( min 8 ) op 150. Zoals tot op heden is dat te danken aan de Franstaligen, want daar behalen de drie Vivaldi partijen samen 43 ( min 3) Kamerzetels. De vier Vlaamse partijen in Vivaldi hebben er 37 tezamen ( min 5 ). Alle andere combinaties geraken er niet: Bourgondisch (69 zetels ), tripartite ( 68 zetels), links ( 65 zetels) , Zweeds (50 zetels ). Voor een staatshervorming is een 2/3 en/of bijzondere meerderheid vereist. De optelsom van de N—VA en het VB heeft wel een meerderheid (45 zetels ) in de NL taalgroep van de Kamer.

Conclusie

Deze peiling heeft van Vooruit de grootste Vlaamse federale regeringspartij gemaakt en de twee andere traditionele partijen zitten onder de 10%. Dat zal voor spanningen zorgen in de aanloop naar de verkiezingen. Bovendien is het maar de vraag of de Vooruit leider dit percentage kan houden tot in mei 2024? Heeft hij geen belang bij vervroegde federale verkiezingen? Wat gaan de gevolgen zijn voor de partijvoorzitters van CD&V en OpenVld met een peiling onder de 10 procent? Ook voor Groen en Ecolo is de neergang ingezet. Bovendien bewijst deze peiling ook nog eens het al gekende verschil in stemming tussen het noorden en het zuiden van dit koninkrijk. Brussel en Wallonië gaan verder naar links en Vlaanderen naar rechts.

Deze peiling zal de kerstperiode overheersen en de basis zijn voor de 2023 strategie van de politieke partijen. Maar er zijn teveel kleine partijen, dus herverkaveling? Of is een wijziging van het kiesstelsel bespreekbaar? Als alle verkiezingen in mei 2024 zouden samen vallen, dan is de vorming van deze regeringen voor na de lokale verkiezingen. Inderdaad, men zal eerst de lokale besturen vormen, dan de deelstaten en uiteindelijk aan het federale beginnen. Dus lopende zaken en voorlopige twaalfden gaan een lange periode regeren in dit land.

Zweeds

De Sinterklaaspeiling: Open Vld, CD&V en Groen zakken verder weg

Back to the future: een federale kieskring op 26 mei