10 winnaars en 10 verliezers van corona

Lijstjes zijn top, zo beweren de mediamarketeers. Zet een cijfertje in je titel en de lezers stromen toe. Doorbraak kan natuurlijk niet achterblijven bij al dat mediageweld en daarom krijgt u nu al ons lijstje met de 10 winnaars en verliezers van de Corona-crisis. Als de mist over een jaar of twee optrekt, wie zal dan aan de juiste kant van de geschiedenis terechtkomen? Hieronder onze prognose.

De winnaars

1. China
Met stip op de eerste plaats: China. Maar dat wist u al. Ze komen eerst uit de tunnel, hebben ruim voldoende financiën om de crisis te bezweren en hebben alweer ‘bewezen’ dat een sterk geleide dictatuur efficiënter werkt dan een chaotische vorm van democratie.

2. De digitale wereld
Alles wat met online bestellen te maken heeft en met telewerken krijgt een enorme duw in de rug. En dat is goed voor programmeurs, magazijnbedienden, postbedrijven en pakjesbestellers. Dat blijft ongetwijfeld ook na corona doorwerken. Het is iets minder interessant voor winkelpersoneel, bankbedienden en andere loketambtenaren. Onze tip: gebruik het thuiszitten om uzelf een computerdiploma te bezorgen.

3. De natiestaat
Iedereen staat aan te schuiven met het handje omhoog om geld te ontvangen. Het zal jaren duren om dat puin te ruimen. Maar daarna wordt het ook een helse taak om de burger te overtuigen dan de staat ’te groot’ is. Dik worden is veel makkelijker dan afslanken. Open Vld weet er alles van. Ook de extra machten die de staat nu installeert om zijn burgers te controleren in hun handel en wandel, zullen blijvertjes zijn. Justitie en politie zullen het iets makkelijker krijgen om mensen achter de tralies te krijgen (en te houden). De ‘rechten’ van de staat worden weer wat sterker tegen de ‘rechten van het individu’. Voor verdedigers van democratische besluitvorming en privacy worden het moeilijke tijden.

4. De belasters en communisten
De staat moet natuurlijk betaald worden en in crisistijd moet je het geld halen waar het zit. De PTB/PVDA wordt een stuk groter en wordt salonfähig (want bevorderlijk voor België en zijn transfers). De jacht op ‘waar het geld zit’ wordt steviger.

5. Vlaams Belang
Aangezien de partij nog niet ‘bezoedeld’ is door machtsdeelname, wordt de partij in een ‘crisis’-atmosfeer nog een stuk aantrekkelijker in Vlaanderen. Dat geldt zowel voor mensen die het moeilijk hebben, als mensen wier rijkdom geviseerd en belast wordt. En natuurlijk ook voor wie het moeilijk heeft met een nog groeiende geldstroom richting Zuid-België en Zuid-Europa.

6. De virologen & gezondheidswerkers
Net zoals Justitie een ‘boost’ kreeg na de affaire-Dutroux halfweg de jaren 90, zal de gezondheidssector niet te klagen hebben van politieke aandacht en dus financiële middelen. Het zal even op de tanden bijten zijn in de komende weken, maar zorginstellingen en zorgpersoneel krijgen substantieel meer middelen. Virologen krijgen een zeg in het bestuur. Marc Van Ranst (in een vorig leven virulent twitteraar) wordt mogelijk minister van Volkgezondheid. Of tenminste toch de man die het beleid bepaalt.

7. Trump en Poetin
Als er al twijfel over was, dan nu allicht niet meer: de nieuwe president van de Verenigde Staten heet Donald Trump. Niet omdat hij zo fantastisch is, maar wel om dat de tegenkandidaat nog minder geloofwaardig is. De Democraten hebben de kans gemist om iemand geloofwaardig tegenover Trump te zetten. In tijden van economische tegenspoed kiest men liever de leiders die men kent. Datzelfde geldt overigens voor de kliek rond Poetin. Ze hebben daar geen covid-19, maar wel een hoge sterfte aan longontstekingen. En ook dat helpt om de oppositie (als er al was) in het gareel te houden.

8. De vakbonden
Dit is een moeilijke. Verschuift de coronacrisis de machtsbalans naar de werkgevers of naar de vakbonden? In een economische crisistijd zou je verwachten dat vakbonden iets minder machtsmiddelen hebben om ‘druk te zetten’. Anderzijds is de verwachting wel dat de staat kordater zal optreden, omdat nu eenmaal iedereen vragende partij is. Er moeten beslissingen worden genomen. Zolang die staat nog steeds België is, is de PS incontournable. En zolang er Vlaamse partijtjes zijn die ‘verantwoordelijkheid nemen’ en dat spel meespelen, is de verwachting dat de staat eerder de vakbonden zal helpen dan de werkgevers. Bovendien is een tijd van economische onzekerheid ook een tijd van werkloosheid en dus een groeiend ledenaantal en meer overheidssubsidies voor het beheren van werkloosheidsdossiers.

9. De MR
In tegenstelling tot de Open Vld aan Vlaamse kant, staat de MR op winst. Met een PS die al hoe meer gaat lijken op de PTB, is de MR de enige kracht op ‘rechts’ en kan die profiteren van de hele rechterzijde én het centrum (wat is dat, cdH?). Daarbij komen ook de machtsposities die ze nu bekleden: Wilmès in België, Michel en Reynders in Europa en een half legertje onbekende MR-ministers. De MR zal kunnen uitspelen hoe ze het land (lees Wallonië) gered hebben van de crisis en de boze N-VA en hoe zij toch maar de ‘macht gedragen’ hebben. Niets trekt kiezers meer aan dan het gevoel bij de winnaars te horen.

10. Groepslobbying
In moeilijke tijden is het voor elke groep belangrijk om daar te zijn waar het manna uitgedeeld wordt (of juist afgenomen). Het worden dus goede tijden voor lobbyisten en drukkingsgroepen. Religieuze, economische, culture lobbyisten allerhande: u staan gouden tijden te wachten!

De verliezers

1. De ouderen en gepensioneerden
Wie oud is (en dit virus overleeft) blijft waarschijnlijk nog eenzamer achter dan vroeger. Passen op de zieke of gezonde kleinkinderen zal moeilijker worden, want wie wil virussen verspreiden? Bovendien zijn de (al dan niet riante) pensioenen de eerste slachtoffers van draconische ‘Griekse’ besparingsmaatregelen die opgelegd worden bij een muntcrisis. En wat er nog op de bankrekening staat, wordt aangevreten door inflatie. Pensioenfondsen die moeten zorgen voor een bijkomend pensioen, komen overigens snel in geldnood terecht als hun investeringen het niet goed meer doen.

2. De klimaatbeweging en -industrie
Als er geen geld is en de olie staat goedkoop, wie betaalt dan miljarden aan subsidies voor (dure) windmolens, zonnepanelen en gascentrales? We zullen blij zijn als die vliegtuigen eindelijk weer de lucht ingaan, dan kan het cabinepersoneel tenminste weer aan de slag. Het draagvlak voor draconisch dure maatregelen verdwijnt als sneeuw voor de zon wanneer overheidsgeld schaars wordt en mensen (en overheden) in de financiële problemen komen.

3. Globalisering en armoede
Bedrijven beseffen meer en meer dat ze best hun leven niet inzetten op ‘ver-weg’ leveranciers. Grenzen gaan verder toe en tarieven stijgen. Landen plooien zich terug op zichzelf. Dat zorgt evident dat de globalisering, de ‘motor’ voor wereldwijde economische ontwikkeling, stokt. Producten zullen niet verder ‘goedkoper’ worden en hele groepen arbeiders in ontwikkelingslanden vallen zonder werk. Dat is goed nieuws voor ‘we-putten-de-wereld-uit’-activisten, slecht nieuws voor de rest van de wereld die gewoon was geraakt aan ‘veel en goedkoop’.

4. Groen en de centrumpartijen
Groen doet het goed als de economie draait. Dan hebben we tijd en geld om ons zorgen te maken over het milieu, het einde van de wereld en een niet-aflatende stroom discriminatieproblemen. Maar dat soort problemen wordt irrelevant voor iedereen behalve een klein groepje overtuigden. De kiesdrempel wenkt. Dat geldt evenzeer voor de huidige centrumpartijen CD&V, Open Vld en sp.a. In ongewone crisistijden hebben zij geen sterk economisch verhaal. Tenzij ze sterke leidersfiguren naar voren kunnen schuiven. De N-VA staat daar met haar populaire kopmannen in pole-position, maar kan nu niet profiteren van de media-aandacht die de anderen wel krijgen.

5. Open grenzen
In crisistijden gaan grenzen toe, omdat ze de bevolking een soort bescherming bieden. Zowel binnen Europa als naar de buitengrenzen toe, komen er extra maatregelen. Men weet nu hoe het moet, en het blijkt allemaal een stuk gemakkelijker dat we eerst dachten. Wie pleit voor open grenzen zal voortaan een beetje meewarig bekeken worden.

6. Horeca en (klein)handel
Uitgaan en uitgeven aan dingen die we eigenlijk niet nodig hebben, zijn de eerste slachtoffers van een tekort aan cash. Jammer voor zovele hardwerkende winkeliers en horeca-uitbaters. Ook jammer voor het vele personeel dat in die sector zijn dagelijks brood verdient.

7. De belastingbetaler & spaarder
Pech voor wie in de middenklasse een normaal inkomen heeft. Er komen extra crisisbelastingen op dat inkomen. (Dat zal dan wel ‘coronabelasting’ of ‘solidariteitsbelasting’ gaan heten). Ook pech voor wie in de afgelopen decennia spaarde en een centje opzij zette. De beurzen crashen, inflatie versnelt en de staat zal inkomsten zoeken om af te romen. Crisisbelastingen zijn snel ingevoerd, maar veel moeilijker afgeschaft.

8. De gesubsidieerde socioculturele sector
De socioculturele sector is al heel lang gewend aan subsidies als evidente financiering van de activiteiten. In crisistijden heeft de overheid minder geld voor dit soort dingen en gaan ook de mensen zelf de geldbuidel dicht houden. Experimentele kunst (dat per definitie al weinig publiek aantrekt) krijgt het zeer moeilijk. Tenzij het natuurlijk experimenteert met kunst die wel een publiek aanspreekt.

9. De Europese Unie & de euro
Om het boeltje enigszins bij mekaar te houden, zal het nodig zijn om naast het drukken van geld ook ‘eurobonds’ te maken. Schuldpapier dat mede door de rijke landen gedekt en gefinancierd wordt, maar voornamelijk gespendeerd wordt in de zuiderse landen. Dat betekent snel groeiende transfers van de rijkere (minder spendzieke) eurolanden naar de armere. Met de Griekse ervaring in het achterhoofd weten we dat zulks niet zo goed ligt bij die rijkere landen.

De Unie en/of de euro dreigt uit mekaar te vallen, want niet crisisbestendig. Dat is overigens nu al pijnlijk duidelijk met Italië en Nederland in de rol die vroeger Duitsland en Griekenland speelden. Ons land zal helaas in het kamp van de armoezaaiers terechtkomen.

10. België
België zat al op een groeiende spreidstand tussen een ‘rechts’ Vlaanderen en een ‘links’ Wallonië’. Een schuldencrisis zal dat er niet gemakkelijker op maken en ‘het geld halen waar het zit’ betekent onvermijdelijk hogere belastingen in Vlaanderen. En dus groeit alles verder uit mekaar. Als Wallonië in absolute crisistijden al weigert om met de twee grootste Vlaamse partijen samen te werken (en daar ook mee wegkomt), dan is het weinig waarschijnlijk dat zoiets nadien wel gebeurt. De combinatie van een onoverkomelijke berg staatsschuld en een politiek wankele staat is niet echt aantrekkelijk voor de financiële markten.

Meer weten over de wereld na Corona? Lees dan de volgende artikels van Dirk Laeremans over België, Europa en China.