Anne Poutrain, hoofd van de PS-studiedienst (portret)

‘Als zij stop zegt, dan gaat ook Elio niet verder.’ Deze uitspraak van een partijvoorzitter over Anne Poutrain, hoofd van de PS-studiedienst Institut Emile Vandervelde (IEV), zegt alles over de vrouw die de PS-voorzitter tijdens de ellenlange formatie als een schaduw volgt. Tijdens de onderhandelingen overstelpt ze Di Rupo met nota’s en analyses. Ze is het schoolvoorbeeld van de sherpa van een toppoliticus. Een rechterhand die hem constant geestelijk voedt en ook 24 uur op 24 ter beschikking staat. Naar verluidt beschikt ze constant over drie gsm’s. Poutrain kan bovendien rekenen op twaaldf bollebozen van het IEV. Ze neemt persoonlijk alle nota’s door die haar medewerkers haar doorspelen. Ze maakt optimaal gebruik van het netwerk waarop de PS-studaxen een beroep kunnen doen: de socialisten in de administratie, de cabinetards, de studiedienst van het ABVV, de mutualiteiten, de door de PS benoemde experts op de Rijksdienst voor Pensioenen of het RIZIV …

Poutrain deinst er niet voor terug om studiewerk dat door die diensten wordt geproduceerd terug te sturen naar afzender wanneer de kwaliteit ervan ondermaats is. ‘Een admiraal-chef,’ noemt Laurette Onkelinx haar. Poutrain kan het zich tijdens onderhandelingen zelfs veroorloven om voorzitters van andere partijen publiekelijk terecht te wijzen. Wanneer Joëlle Milquet (cdH) op een bepaald dossier wil terugkomen, antwoordt Poutrain haar droogjes dat ‘dit onderwerp al afgehandeld is’. Af en toe roept ze zelfs Di Rupo tot de orde. Wanneer ze hem luid aanspreekt met ‘voorzitter’ weet de Bergenaar dat hij een verkeerde weg is ingeslagen.

Regionale reflexen

De Waalse Poutrain (49) is al meer dan dertig jaar lid van de PS. Met diploma’s politieke wetenschappen en public management op zak, wordt zij door toenmalig PS-voorzitter Guy Spitaels eind jaren 1980 aangeworen voor een job op de studiedienst van de partij. Daarna doorloopt ze de kabinetten van de belangrijkste Waalse PS-ministers: Jean-Claude Van Cauwenberghe, Michel Daerden, Elio Di Rupo en Rudy Demotte. In 2008 moet ze Namen verlaten en wordt ze hoofd van de PS-studiedienst. Voor la Poutrain is dat een pijnlijk afscheid van de Waalse hoofdstad. Ze verhuist naar Tervuren maar kan er nooit aarden. Poutrain, die nog altijd een beperkte kennis heeft van het Nederlands, is wat blij als ze na een tijdje in Waals-Brabant kan gaan wonen.

Haar jarenlang verblijf op Waalse PS-kabinetten heeft trouwens gemaakt dat Anne Poutrain een overtuigde regionaliste kan worden genoemd. Geen emotonieel wallingantisme zoals bij José Happart of Jean-Maurice Dehousse, wel een pragmatisch regionalisme. Dat werd in 2009 duidelijk tijdens de onderhandelingen voor de vorming van een Waalse regering en Franse Gemeenschapsregering. Toen kreeg ze tijdens de gesprekken gedaan dat er in de raad van bestuur van de Franstalige openbare omroep zowel een vertegenwoordiger van het Waals Gewest als een van de COCOF (de Franstalige Brusselaars) zou worden opgenomen.

Op een bepaald ogenblik stelde Poutrain zelfs voor om het gebouw van het parlement van de Franse Gemeenschap in Brussel te verkopen. De Franse Gemeenschapsraad zou dan afwisselend in Namen en in het gebouw van het Brussels parlement kunnen vergaderen. Maar dat zagen de andere partijen niet zitten. Dit voorstel toont duidelijk aan dat ze de Franse Gemeenschap als een beleidsniveau beschouwt dat ondergeschikt is aan het Waals Gewest. Pleidooien van sommige politici voor een ‘francofone natie’ binnen België zeggen haar niets.

Over het privéleven van Di Rupo’s rechterhand is weinig geweten. Ze schuwt camera’s en journalisten. Ook binnen de eigen partij blijft ze discreet over zichzelf. De PS-voorzitter zelf wist aan de vooravond van Kerstmis niet eens waar Poutrain op vakantie zou gaan. Wel is bekend dat zeilen één van haar hobby’s is, dat ze van goede wijn en lekker eten houdt en dat ze goed kan dansen. Binnen de PS wordt wel eens gezegd dat de dans het enige domein is waar Anne Poutrain zich wil laten leiden.