De Antwerpse rechtbank van eerste aanleg heeft projectontwikkelaar Erik Van der Paal geen gelijk gegeven in zijn aanklacht tegen Apache. Van der Paal had een zaak aangespannen wegens privacyschending nadat twee journalisten van het progressieve medium een ondertussen beroemde bijenkomst van Van der Paal met vele Antwerpse prominente politici stiekem hadden gefilmd.

Het vonnis is nog niet schriftelijk gepubliceerd, maar wat wel geweten is, is dat de rechtbank oordeelt dat Apache zijn journalistieke opdracht naar behoren heeft vervuld. Van belaging van Erik Van der Paal — zoals de aanklacht luidde — is geen sprake. Daarmee is het kenbaar maken van de bijeenkomst in restaurant ‘t Fornuis voor de rechter van maatschappelijk belang.

Schaduwen

Maar minstens even belangrijk als deze voorbije rechtszaak is — uit journalistiek oogpunt — de rechtszaak die enkele journalisten van Apache tegen Erik Van der Paal en enkele aan hem gelieerde bedrijven zijn begonnen. Tezamen met de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) stelt Apache zich burgerlijke partij en dient een klacht in omdat Van der Paal enkele journalisten van het medium zou hebben laten schaduwen door privédetectives.

Dat de VVJ zich mee burgerlijke partij stelt, wijst erop dat deze zaak voor de journalistiek belangrijk is. Au fond gaat het erover of het bronnengeheim van beroepsjournalisten gevrijwaard blijft, of dat privédetectives de bronnen van journalisten mogen onderzoeken.

Agusta

Volgens VVJ-voorzitter Pol Deltour komt zo’n burgerlijke partijstelling niet vaak voor. Voor Deltour herinnert deze zaak enigszins aan de Agusta-smeergeldaffaire. Begin jaren 2000 klaagden enkele Belgische journalisten de Belgische staat aan voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens, waarop het Hof oordeelde dat de Belgische Staat inderdaad het bronnengeheim had geschonden na enkele huiszoekingen en inbeslagnames. Uiteindelijk leidde de afwezigheid van een Belgische wet ter bescherming van het journalistieke bronnengeheim in 2005 tot een journalistieke beschermingswet. Dat was een initiatief van toenmalig N-VA-parlementslid Geert Bourgeois.

Op eenzelfde manier moet de burgerlijke partijstelling van de VVJ bijdragen tot een herziening van de wet op privédetectives. Die hervorming werd mee gestuurd door toenmalig Europees Parlementslid Kris Peeters (CD&V).

Kris Peeters verwijst naar Apache

Toen het Europees parlement vorig jaar een resolutie over de bescherming van journalisten goedkeurde, stelde Peeters twee amendementen voor die specifiek ingingen op het schaduwen van journalisten door privédetectives. Peeters verwees hierbij rechtstreeks naar Apache.

De beslissing om dit in een wet te gieten, komt echter aan de Europese lidstaten toe. Federaal minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) is alleszins van plan om de wet op privédetectives te hervormen. Of journalisten hierbinnen beter beschermd zouden worden, is voorlopig echter onzeker.