De overheid moet niet bepalen wat je mag zien, lezen en horen
Sociale media.
foto © Unsplash
Bart Collard analyseert in zijn boek ‘Het recht op misinformatie’ de problemen rond misinformatie, die in tijden van sociale media steeds groter lijken te worden.
Bart Collard analyseert in zijn nieuwe boek Het recht op misinformatie de problemen rond des- en misinformatie, die in tijden van sociale media en kunstmatige intelligentie steeds groter en omvangrijker lijken te worden. ‘Collard heeft met zijn analyse van het begrip misinformatie een belangrijke bijdrage’, schrijft onze recensent alvast lovend.
De overheid moet niet bepalen wat je mag zien, lezen en horen. Dat schrijft Bart Collards pleidooi in zijn nieuwe boek Het recht op misinformatie. Volgens hem moeten we oppassen met het censureren van informatie, ook als die onjuist is. Want er bestaat zoiets als vrijheid van expressie dat ook het uiten van onwaarheden omvat, aldus Collards.
De vrijheid van expressie is de vrijheid van burgers om hun overtuigingen in het openbaar kenbaar te maken zonder voor de mening door de staat bestraft te worden. Niet zomaar een recht trouwens, maar een grondrecht. Ieder van ons heeft er recht op.
Sociale media en kunstmatige intelligentie
Collards betoog is van belang. Het legt problemen die met de komst van sociale media en kunstmatige intelligentie lijken te verergeren. Sociale media staan vol met berichten die onjuiste informatie bevatten. Dat probleem wordt verder aangewakkerd met de komst met kunstmatige intelligentie.
En dan is de vraag wie mag bepalen wat waar is en wat niet, en wanneer dat het geval is. Is het verstandig om van overheidswege op te treden tegen berichten waarvan wordt gedacht dat ze onjuist zijn? Moet de overheid berichten laten verwijderen wanneer ze – in de woorden van de Nederlandse staatssecretaris voor Koninkrijksrelaties en Digitalisering – ‘totale onzin’ zijn? Het zijn maar enkele van de juridische en morele dilemma’s die ontstaan.
Overheden voeren propaganda
Wat onze recensent Paul Cliteur opviel, is dat je van geheime diensten misschien kan verwachten dat ze misinformatie de wereld in sturen maar niet van overheden in een democratische rechtsstaat. Toch blijken ook die lang niet onschuldig. ‘De Nederlandse overheid huurde eerst influencers in om een boodschap over de heilzame werking van vaccinaties ingang te doen vinden bij het Nederlandse publiek’, schrijft Cliteur.
‘De CIA probeerde het publieke debat te beïnvloeden ten gunste van het Amerikaanse systeem en ten nadele van het communisme. De KGB deed dat ook. Overheden plegen propaganda. Maar de Nederlandse overheid vandaag lijkt dat te doen en op een schaal die tot voor kort ongekend was.’
Aandachtig blijven is dus de boodschap.
Het recht op misinformatie is ons boek van de week, verkrijgbaar in het Doorbraak Boekencafé.
Wannes is eindredacteur en journalist. Hij werkt sinds 2021 mee aan Doorbraak.
Aan de hand van stukken uit binnen- en buitenland reconstrueert historicus Björn Rzoska in ‘Gedeelde grond’ nauwgezet het oorlogstraject van zijn beide grootvaders. Het werk is ons boek van de week.
