Globalisering 1000 jaar geleden – in promotie
een ongelooflijk boeiend beeld van een duizend jaar oude wereld, haast even geglobaliseerd als vandaag
In 1974 schreef de beroemde Franse mediëvist Georges Duby het baanbrekende boek L’an mil. Daarmee zette deze historicus van de middeleeuwen de poort van de wereldgeschiedenis op een kier. Eurocentrische geschiedenis, waar enkel koningen en kardinalen van het Latijns-christelijke West-Europa ertoe deden, was definitief verleden tijd.
In Het jaar 1000 legde hij de netwerken bloot tussen die Latijnse christenheid, het Byzantijnse rijk, de islamwereld en het Verre Oosten. Tot dan kregen we immers een visie op de geschiedenis alsof die verschillende cultuursferen geïsoleerd van elkaar stonden, en dat pas vanaf 1450, of concreter 1492, met Colombus’ ‘ontdekking’ van Amerika, de wereld zich ‘opende’ voor Europa. Het is een visie die nog ingebakken is in vele hoofden, al is ze compleet achterhaald.
Globalisering
Dat verhaal doet de Amerikaanse historica Valerie Hansen vandaag opnieuw in het recente en gelijknamige boek Het jaar 1000. Een mooie knipoog naar Duby, al komt die in de bibliografie vreemd genoeg niet voor… Hansen maakt wel gebruik van tal van historische werken en onderzoeken van de voorbije paar decennia die de stellingen van Duby alleen maar onderbouwden en versterkten. Eén millennium geleden was de wereld even ‘interdependent’ als vandaag. Al was de impact van die ‘globalisering’ avant la lettre toen niet zo groot op de modale mens in Eurazië en Afrika, als dat vandaag het geval is.
En al reisden barnsteen, slaven, goud en virussen toen al evenzeer de halve planeet rond, als ze dat rond 1500 deden, of vandaag.
Globalisering is van alle tijden, met andere woorden. Handelscontacten tussen het westen van Europa en het Verre Oosten zijn millennia oud. In Hansens boek Het jaar 1000 wordt haarfijn uitgelegd hoe die globalisering er toen concreet uitzag en tot stand kwam. Vikingen, islamitische slavendrijvers, Venetiërs, Filipijnen, Polynesiërs, Maya, Mongolen en Chinezen… ze komen allen aan bod en dreven druk handel met elkaar. Het idee dat men in Europa niet van het bestaan wist van andere cultuur(werelden) wordt daarmee nog maar eens naar het rijk der fabelen verwezen.
Promotie
‘Het jaar 1000 schildert heel overtuigend een middeleeuwse wereld die véél opener en moderner is dan wij ons die vaak voorstellen’, schrijft Karl Drabbe in deze recensie: Valerie Hansen tekent een ongelooflijk boeiend beeld van een duizend jaar oude wereld, haast even geglobaliseerd als vandaag. Het boek is, aldus Drabbe, dan ook ‘een aanrader voor wie zijn eurocentrische blik op de wereld wil verbreden.’
De redactieploeg van Doorbraak bestaat uit een grote groep redacteuren. Standpunten en andere artikelen kunnen verschijnen als "De Redactie". Uiteraard betekent dit niet dat al onze redacteuren per definitie aan deze standpunten gebonden zijn.
Rik Torfs is eregast op het sponsordiner van Doorbraak.
