Brussel in vieze papieren? On n’y est pour rien!

Van de bestuurlijke spaghetti over de precaire financiële toestand tot het mobiliteitsinfarct en de woningnood in Brussel: de OESO boog zich 15 maanden over onze hoofdstad en in die periode passeerden tal van pijnpunten de revue. Jammer genoeg hielden de OESO-experts geen tijd meer over om zich ook nog over pakweg de verloedering van heel wat centrumwijken of over de instortende Brusselse riolen te buigen.

Pro memorie: het Brusselse waterbedrijf Vivaqua torst intussen een schuldenlast van ruim 1 miljard euro, maar ceo Laurence Bouvy (PS) mag zich blijven verheugen in een maandloon van ruim 23.000 euro bruto. En, driewerf helaas, ook het totale gebrek aan respect voor de moedertaal van de Nederlandstaligen in de hoofdstad was de OESO-experts geen paragraaf waard. Misschien moeten ze daarvoor nog eens een ommetje maken langs enkele Brusselse ziekenhuizen? Of een babbeltje slaan met Jozef Ostyn, de Brusselse vice-gouverneur die deze week signaleerde dat in 2022 zomaar eventjes 68,2 procent van alle contractuele aanwervingen bij Brusselse lokale besturen moest worden geschorst, omdat de taalwetgeving niet werd gerespecteerd.

Maar er is gelukkig beterschap op komst: de onvolprezen Vlaams-Brusselse excellentie Sven Gatz – onder meer bevoegd voor Meertaligheid – pakte uitgerekend deze week trots uit met de opstart van de Brusselse Raad voor Meertaligheid. Belgisch surrealisme op zijn Brussels, zeg maar.

Snoeihard

Maar goed, terug naar het OESO-rapport. Dat toont zich niet bepaald mals voor het beleid van de voorbije jaren in de hoofdstad. Zo signaleren de OESO-experts dat Brussel met een acute huisvestingscrisis kampt.

De reële prijs van een appartement in de hoofdstad is in de periode 1996-2020 bijna verdrievoudigd, wat een veel snellere stijging is dan het OESO-gemiddelde van 50 procent voor die periode. Op de koop toe is het aantal sociale woningen, ondanks een aanzienlijke bevolkingstoename, amper toegenomen. Met als gevolg dat anno 2023 ruim 50.000 gezinnen er op een sociale woning wachten.

Ook het Brusselse mobiliteitsbeleid – good move in welluidend Engels, weet u nog wel – krijgt er van langs. Door de versnippering van de gewestelijke en gemeentelijke actoren die het openbaar vervoer beheren, loopt de stedelijke mobiliteitsplanning stevig in de soep, concludeert de OESO. Hierdoor is Brussel vandaag een van de steden met de meeste verkeersopstoppingen ter wereld, slechter dan Mexico City zelfs, en dat is toch ook geen dorp.

En dan is er uiteraard nog de bestuurlijke spaghetti in de hoofdstad. Om die even kort samen te vatten: negentien gemeenten, zes ­politiezones en een versnippering van bevoegdheden tussen het ­gewest, de gemeenschappen en drie gemeenschapscommissies. ‘De conferentie van burgemeesters biedt een flexibel kader voor informele coördinatie, maar doet dit buiten het wettelijke kader, zonder transparantie en verantwoordingsplicht’, klinkt het in het rapport. In diplomatieke termen heet dat ‘snoeihard’. En de OESO vervolgt: ‘Verticale samenwerking tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Vlaams en Waals Gewest en de federale overheid komt het vaakst voor via overeenkomsten. Deze worden echter niet altijd uitgevoerd of gecontroleerd en hangen af van de politieke wil.’

Mocht uw kind met zo’n schoolrapport komen aandraven, u haalde er prompt de kwarwats bij.

PS en Open Vld

We hebben het – ijverig als we zijn – even voor u uitgezocht. Sinds 1989 zagen de Brusselaars 11 regeringen komen en gaan. Zeven daarvan werden geleid door een PS-excellentie, vier kregen we een minister-president van MR-signatuur aan het hoofd. Aan Franstalige kant zat de PS altijd – intussen al 35 jaar dus – mee in de regering. Aan Nederlandstalige kant zit Open Vld intussen al 25 jaar onafgebroken mee aan tafel.

In onze zoektocht naar de politieke verantwoordelijken voor de weinig benijdenswaardige situatie waarin het Brusselse gewest zich vandaag bevindt, kunnen we dus maar moeilijk om deze twee partijen heen. Maar in een reactie op het rapport klopt Sven Gatz – alweer hij – nog maar eens op de nagel van de ‘onderfinanciering’. Lees: Vlaanderen moet over de brug komen met vers geld. Wallonië wellicht ook, maar dat ligt natuurlijk nogal lastig voor een regio die virtueel failliet is.

Nu wijst de OESO in haar aanbevelingen ook op de noodzaak van meer middelen voor het Brussels gewest, maar daar voegt ze meteen aan toe dat de overheidsinvesteringen beter gecoördineerd moeten worden. Ook dat is, voor de goede verstaander, een scherpe vingerwijzing aan het adres van de partijen die in de hoofdstad al 35 jaar de postjes onder elkaar verdelen. In de eerste plaats de PS van Rudi Vervoort en de Open Vld van Sven Gatz dus.

Mogen we beide heren dan ook een tip geven? In Brussel bestaat er sinds kort een Raad voor Meertaligheid. Ze kunnen daar misschien even mee gaan aanschuiven, zo leren ze alvast tussen de regels te lezen. In het Engels, het Frans en wie weet zelfs in het Nederlands.