Carpe PM

Toen Theresa May aantrad als regeringsleider van de conservatieve regering in Londen werd ze heel snel vergeleken met Margaret Thatcher. Haar beleid als minister van Binnenlandse Zaken was streng en ze toonde zich in bepaalde gevallen bikkelhard. Maar de vrouw blijkt eerder een pragmaticus dan een ideoloog.  Een technocraat volgens insiders. Ze is ook een gewiekste strateeg. In de aanloop naar het brexitreferendum sprak ze weinig en als ze sprak, dan klonk ze anti-EU. Maar ze steunde het ‘Remain’-kamp. Dit leverde haar de beste kaarten op om David Cameron op te volgen na diens ontslag.

Pluk de dag … en de kiezers van de tegenstanders 

De voorbije week kwam de regerende partij van May samen in Birmingham voor het jaarlijkse congres. Daar ontrolde Theresa May haar plannen in twee opvallende redevoeringen. Opvallend, omdat de blitse stijl van de Cameron-speeches werd afgevoerd.  Maar vooral omdat zijn opvolger een nieuw centrum heeft gecreëerd. Haar slotrede werd druk becommentarieerd. De harde lijn ten opzichte van de immigratiepolitiek ontlokte de reactie dat de Conservatives de standpunten van de partij van Nigel Farage – Ukip – klakkeloos hebben overgenomen. Aan de andere kant klonk dan weer de opmerking dat haar pleidooi voor een interventionistische staat recht uit de toespraken van de Labour leken te komen. Dit is geen toeval. Labour likt de diepe wonden van een burgeroorlog tussen de heel linkse partijleider Jeremy Corbyn en de erfgenamen van de eerder rechtse Tony Blair – die van een comeback droomt.  Het arbeiderselectoraat laat het vertrouwde Labour in de steek en geeft zijn stem liever aan het migratiekritische Ukip. Maar ook die partij zit in een hopeloze knoei waarbij de toppers elkaar openlijk aanvallen en de nieuwe partijvoorzitter al na 18 dagen ontslag nam. Hun kiezers zijn nu het wild waarop Theresa May de jacht heeft geopend. Ze vormen het nieuwe centrum waarin de Tory partij kan vissen. ‘Come with me and seize the day’, riep de Britse PM triomfantelijk.

Uit de schaduw van Thatcher

Ze orakelde dat de ideologieën van het socialistische links en het libertaire rechts het verkeerd voor hadden. Brexit betekent niet alleen het herwinnen van de controle op de nationale grenzen – een belangrijke eis van de eurosceptici -, maar ook het herwinnen van de controle op de financiële markten door de staat. Haar beleidsvisie staat dichter bij de Franse gaullisten en de continentale christendemocratie dan bij de Reaganomics van de jaren 1980. Die tijd van de vrije markt en de open grenzen is voorbij onder deze premier. Zij pleit voor een herwaardering van de natiestaat. De staat moet optreden als een ‘goede kracht’ voor de zwakkeren in de samenleving.  Of deze woorden daden worden, dat krijgen we pas te horen bij die andere jaarlijkse speech. Die van de Queen waarin ze de overheidsplannen voor het komende werkjaar ontvouwt bij de opening van het parlement.

‘Als je gelooft in wereldburgerschap, dan ben je nergens een burger’, klonk het ook. Margaret Thatcher zette destijds dit individualisme van de burger op de kaart. De ‘Iron Lady’ veroorzaakte daarmee een revolutie in het politieke landschap van het VK. Theresa May heeft daar in haar toespraak in Birmingham nu afstand van genomen.  Hoewel ze Thatcher aanhaalde als de vrouw die dromen mogelijk maakte, maakt ze komaf met de ideologische golf die haar voorgangster ooit startte. 

(c) Reporters