In Wallonië en Brussel bestuurt de marxistische partij PTB-PVDA mee in drie gemeenten. Toch zal daar niet zo snel de revolutie worden uitgeroepen, denkt de bekende RTL-journalist Christophe Deborsu. ‘Maar dat Raoul Hedebouw al bij de partij was toen die nog naar Stalin verwees, dat geeft me wel een ongemakkelijk gevoel.’

Bergen was eerst, nadien volgden Sint-Jans-Molenbeek en Vorst. In die drie steden nam Parti Socialiste het initiatief om met de marxisten van PTB-PVDA in zee te gaan. In de Brusselse gemeenten kwam dat niet echt als een grote verrassing, in de Henegouwse hoofdstad Bergen net wél: iedereen was er gefocust op de niet-aflatende strijd van Georges-Louis Bouchez (MR) tegen PS.

Ook al beweert niemand dat het volledige partijprogramma van PTB-PVDA onmiddellijk en zonder maren wordt ingevoerd, het Franstalige establishment is wel flink geschrokken door de driedubbele overwinning van radicaal-links.

Belfiusgate

Eerder deze week raakte bekend dat staatsbank Belfius geen leningen meer zou willen geven aan enkele Waalse steden. Dat lag voordien al moeilijk: enkele jaren geleden trok de bank aan de alarmbel over de toestand van de Waalse financiën. Maar in het geval van Bergen – nog niet eens de meest armlastige Waalse stad – is er voor Belfius een expliciete voorwaarde bijgekomen: er komt in de toekomst alleen geld als de PTB-PVDA van de macht blijft. Niet dus.

‘Dat PTB in de Bergense coalitie zit heeft misschien een rol gespeeld in de beslissing van Belfius’, zegt Christophe Deborsu, het ook in Vlaanderen erg bekende schermgezicht van de Franstalige commerciële zender RTL. ‘Belfius zelf zegt gewoon leningen te verstrekken op grond van een objectieve risicoanalyse. Communisten aan de macht, dat vindt de bank misschien wel te riskant, hoewel ze dat niet met zoveel woorden willen bevestigen tegenover de buitenwereld.’

‘Maar ik vind dat er ook een goede kant aan dat verhaal is’, gaat Deborsu verder. ‘Door de weigering van Belfius kan de Waalse regering van MR en Les Engagés nu aan Bergen, Luik en Charleroi zeggen: “We gaan jullie het geld geven dat Belfius achterhoudt, maar niet zomaar. In ruil voor een beter beleid en voor besparingen.” Handig toch?’

Waarom zijn de bestuursakkoorden in gemeenten met PTB-PVDA geen doordrukje van het marxistische partijprogramma geworden?

Christophe Deborsu: ‘Het zijn zeer zeker linkse bestuursakkoorden, maar de stempel van PTB-PVDA weegt er niet echt in door. Ja, er zijn in Bergen wel linkse accenten in het woonbeleid opgenomen en PVDA heeft verkregen dat de belasting op vuilnisverwerking niet zal stijgen, maar dat is het zowat.’

‘Vergeet niet dat de generatie PTB’ers die nu lokaal mee gaat besturen, niet noodzakelijk de hardliners van de partij zijn. De Bergense schepen Céline De Bruyn heeft dan wel een verleden bij de jongerenbeweging van PVDA, maar ze is bij COMAC gegaan omdat ze de armoede wil aanpakken. Niet omdat ze het marxisme thuis met de paplepel heeft binnengekregen, zoals bij parlementslid Sofie Merckx en partijvoorzitter Raoul Hedebouw bijvoorbeeld wel het geval is.’

‘Net als in Zelzate, waar PVDA voor het eerst mee ging besturen in 2018, brengt de marxisten opnemen in een lokaal bestuur niet zoveel veranderingen teweeg. Ja, men probeert misschien te experimenteren met belastingverschuivingen. In Zelzate gaf men kleine zelfstandigen bijvoorbeeld een forse korting op hun grondbelasting, terwijl de grote Gentse havenbedrijven in die gemeente meer moesten gaan betalen voor hun grondgebruik. Akkoord, voor werkgevers is dat natuurlijk een belasting te veel. Maar de grote sociale omwenteling is dat nu ook weer niet. Sterker nog: de Raad van State heeft die wetgeving niet vernietigd. Ze is dus perfect legaal en democratisch tot stand gekomen.’

Waarom staat PS toe dat een radicalere concurrent lokaal in Wallonië en Brussel mee kan besturen?

‘PS-voorzitter Paul Magnette antwoordt daarop met een boutade: op lokaal vlak hoef je China niet vrij te pleiten van de vervolging van de Oeigoeren (PVDA steunt eerder de centralistische Chinese staat dan Chinese minderheden, red.). PS is van mening dat federaal of regionaal met PTB-PVDA regeren niet wenselijk is, maar dat het op lokaal vlak geen kwaad kan.’

‘Daar komt ook nog eens een erg pragmatisch argument bij: omdat MR en Les Engagés hun lot aan elkaar hebben verbonden, bekijkt PS nu alle opties. En er zijn nu eenmaal niet veel meer opties dan coalities met Ecolo en PTB vormen. Overigens: in geen enkele Waalse gemeente is PTB-PVDA de grootste partij, dus zijn ze makkelijk te beheersen.’

‘Dat is de Waalse PS-logica. De burgemeester van Bergen, Nicolas Martin, allesbehalve een linkse PS’er, wou eigenlijk liever met Les Engagés en Ecolo een coalitie vormen, maar is overstag gegaan omdat er geen andere optie was. De grote verrassing is dat dat in Bergen gebeurd is, waar niemand het verwachtte.’

‘In Brussel is de situatie anders. Burgemeester Cathérine Moureaux behoort wel tot de meest linkse vleugel van PS en ziet wel brood in een erg linkse coalitie in Sint-Jans-Molenbeek. Zeker in Brussel kan PS bijna niet anders, anders verliezen ze enkele grote machtsbastions binnen enkele jaren waarschijnlijk wel aan PTB-PVDA.’

Zaten die coalities met de PTB-PVDA er niet sowieso aan te komen? PS-tenoren als Thomas Dermine gaven in april van dit jaar al aan dat coalities met de marxisten tot de mogelijkheden behoorden. En hij bedoelde toen: federaal.

‘De PS heeft Dermines uitspraken nadien wel afgezwakt. Lokaal mee besturen kunnen ze tolereren, maar op hoger niveau gelooft PS intern gewoon niet dat hoger regeren met PTB-PVDA een goede zaak zou zijn voor de uitstraling en de welvaart van Wallonië of België. En dat zie ik niet snel veranderen.’

Coalities met de marxisten zijn nu een feit. Maar waarom hebben Franstaligen het dan zo moeilijk met Vlaams Belang-coalities in Vlaanderen? Net als PTB-PVDA in Bergen, is Vlaams Belang in Ranst en ook in Izegem bereid om water bij de wijn te doen. Maar toch gelden voor die partij andere regels.

‘Er blijft voor Franstalig België een inhoudelijk verschil tussen de partijprogramma’s van de marxisten en van Vlaams Belang. Communisten sluiten geen mensen uit, Vlaams Belang doet dat wel. Zeker in hun methodes: partijvoorzitter Tom Van Grieken zegt tegen politica Petra De Sutter, die een volwassen transgender is, vlakaf dat transgenders niet bestaan. Of als Guy D’haeseleer, de burgemeester van Ninove, aan mij zegt dat hij het de Franstaligen moeilijk wil maken om in de openbare ruimte Frans te spreken, dan sluit hij natuurlijk ook mensen uit. PTB-PVDA doet dat allemaal niet.’

‘Daarmee zeg ik dus niet dat ik de kritiek op PTB-PVDA niet begrijp. Want die is er: de uitspraken over Venezuela bijvoorbeeld, over Cuba en vroeger ook over de verhouding van Rusland tot het Amerikaanse imperialisme.’

‘Ook ik vind dus dat er te licht over uitspraken van PTB’ers wordt gegaan. Ik wil dan wel erkennen dat er lokaal een jongere garde bij PTB-PVDA aan zet is die misschien niet zo ideologisch is. Maar mensen als Sofie Merckx en Raoul Hedebouw, die waren al lid van PTB-PVDA toen die partij nog naar Sovjetleider Jozef Stalin verwees als een voorbeeld. Dat geeft me toch een ongemakkelijk gevoel. En je kan je ook vragen stellen over Raoul Hedebouw, die onmiddellijk na de Hamas-terreuraanval op Israël op 7 oktober 2023 bijna onvoorwaardelijk Palestina steunde. Dat maakt van PTB-PVDA geen partij als alle anderen.’

In het PTB-partijprogramma staat dat leegstaande gebouwen automatisch na drie jaar eigendom worden van de staat. Dat is een zware inbreuk op het eigendomsrecht. Ook wil PTB-PVDA dat huurprijzen door de overheid bepaald worden, en niet door de markt. Ik wil maar zeggen: elke politieke partij sluit toch een bepaalde categorie mensen uit? Bij PVDA zijn dat de ‘rijken’, dus iedereen die wat geld heeft.

‘Sommige liberalen maken dezelfde analyse als u, maar de meerderheid van de bevolking ziet in wat u noemt geen radicale inbreuk tegen de rechtstaat. Ook PS wil leegstand en verhuur collectiever aanpakken. Is een huis bewust laten verkommeren terwijl er steeds meer daklozen zijn verantwoord?’

Iets anders nu. Hoe komt het dat Franstalig België zo van federaal formateur Bart De Wever (N-VA) is gaan houden?

‘Er is vandaag veel respect voor Bart De Wever in Franstalig België. Dat merk ik ook op als ik met de mensen praat. Dat komt volgens mij omdat de Zweedse coalitie (de federale regering met N-VA tussen 2014 en 2018, red.) heeft aangetoond dat België niet gebarsten is, en dat N-VA-ministers als Jan Jambon en Theo Francken best goed werk hebben geleverd.’

‘Bart De Wever heeft sindsdien ook aan zijn houding tegenover de Franstalige pers gewerkt, spreekt perfect Frans en doet moeite om zijn standpunten uitgebreid aan ons uit te leggen. Dat is allesbehalve het schrikbeeld van de N-VA waarmee de Franstaligen voor 2014 geconfronteerd werden.’

‘Een tweede oorzaak van de liefde van Franstaligen voor De Wever, is dat hij nu eenmaal Vlaams Belang op afstand heeft gehouden. En dan nog onverwacht, want ook De Wever zelf dacht dat hij de verkiezingen in juni ging verliezen. Het is een beetje het verhaal van Sint-Joris die de draak verslaat. Pas op: ik vergelijk Vlaams Belang niet met een draak, dit is louter een metafoor (lacht). Ik wil gewoon zeggen: De Wever blijkt een staatsman te zijn die alles in zich heeft om een populaire premier te worden.’

Hoe verklaart u de ruk naar rechts van Wallonië in juni?

‘Iets dat me als journalist opviel toen ik de voorbije jaren met Walen sprak, is dat ze de mensen die de kantjes ervan af blijven rijden echt beu zijn. Door de coronacrisis is het geld op, zeker in Wallonië, en de burger voelt dat elke dag aan. De lakse houding tegenover mensen die niet productief willen zijn, het PS-model, dat wordt niet meer getolereerd. PS-voorzitter Paul Magnette wou dat niet inzien en is een te linkse koers gaan varen. Dat heeft hem een nederlaag opgeleverd.’

Als er geen federale regering mogelijk blijkt en de situatie muurvast komt te zitten, is het dan ooit mogelijk dat de Franstaligen met Vlaams Belang gaan praten, als dat echt de enige optie zou zijn?

‘Neen, dat is uitgesloten. Ook niet met PTB-PVDA trouwens, want Maxime Prévot – die volgens mij goed op weg is om de volgende verkiezingen te winnen – heeft al gezegd dat hij nooit met de marxisten wil regeren.’

‘Kijk, ik vind Vlaams Belangers doorgaans geen racisten. Dat zou ik nooit zeggen. Je kan vaststellen dat de partij te vaak te intolerant is, maar echt racisme, wat nog altijd een misdrijf is, zou ik dat niet noemen. Wel een exclusief en hard nationalisme. Een nationalisme dat anders is dan dat van N-VA, wat eerder een nationalisme is om de meest kwetsbaren binnen een warm Vlaanderen te beschermen, net zoals PS dat in Wallonië regelmatig heeft gedaan.’

‘Weet u: een van mijn beste Vlaamse vrienden — en ik heb weinig vrienden — stemt op Vlaams Belang. Al heel erg lang. Toch is dat tussen ons geen probleem, want zonder het met hem op dat gebied eens te zijn delen we zoveel andere interesses. Hij heeft zelfs van mijn tweetalige roman Bente en Boudewijn, Een Belgisch liefdesverhaal hard genoten. Op Vlaams Belang stemmen is geen zonde. Trouwens, nu ik eraan denk: ik heb eigenlijk geen echte vrienden die voor PVDA stemmen (lacht).’

Bergen geld

De week van Vlasti!

Woke is broke

Flitsterdeflits!

Wero

Hey Joe