Catalaanse minister-president schrijft verkiezingen uit

Eergisteren schreef de Catalaanse minister-president Artur Mas officieel vervroegde verkiezingen uit voor het Catalaanse parlement, te houden op 27 september 2015. Legaal gaat het noodzakelijk over ‘normale’ regionale verkiezingen, politiek zijn de verkiezingen de inzet geworden voor de onafhankelijkheid van Catalonië. In Madrid antwoordt men met het wegwimpelen van het concept ‘plebiscitaire verkiezingen’ en het hameren op het respecteren van de Wet. Wat niet wegsteekt dat de schrik er wel degelijk in zit. Alleen al het feit dat de grootste twee Catalaanse partijen – de liberale CDC en de linkse ERC – de ideologische verschillen opzij zetten voor deze verkiezingen, is nooit gezien. Samen zullen ze, met de onafhankelijkheidsbeweging en kleinere partijen, één lijst vormen, met de onafhankelijkheid als inzet.

De onafhankelijkheidslijst

Op 20 juli werd de onafhankelijkheidslijst – voor de kieskring Barcelona – voorgesteld door grote politieke en maatschappelijke namen. Zelfs voetbaltrainer Pep Guardiola doet mee als lijstduwer. De foto van de Catalaanse minister-president Artur Mas en de voorzitter van de grootste oppositiepartij Oriol Junqueras, die samen met de kopstukken van de onafhankelijkheidsbeweging de handen op elkaar leggen, ging rond in de Spaanse en internationale pers. De woorden van de lijsttrekker, oud-EU-parlementslid Raül Romeva, lieten tijdens zijn toespraak niets aan de verbeelding over: plebiscitaire verkiezingen over onafhankelijkheid, staatsstructuren opzetten, loskoppelen van de Spaanse jurisprudentie, uitspreken onafhankelijkheidsverklaring … ‘We gaan er voor. Iedereen moet begrijpen dat dit ernst is.’ Of de onafhankelijkheidsbeweging de verkiezingen wint of niet, de relatie tussen Spanje en Catalonië zal nooit meer dezelfde zijn.

De onafhankelijkheidsbeweging heeft ondertussen al duidelijk gemaakt waar ze naartoe wil en hoe. In het geval van een meerderheid van 50% plus één van de parlementsleden, zal het volgende plan in werking treden.

Het stappenplan naar onafhankelijkheid

Eerste fase

• Het nieuw samengestelde Catalaans parlement zal een plechtige verklaring afleggen om het onafhankelijkheidsproces aan te vatten, een verklaring die zal overgemaakt worden aan Spanje, de EU en de internationale gemeenschap.
• De nieuwe Catalaanse regering zal de nodige staatsstructuren activeren en opzetten alsook het dagelijks beheer verder zetten.

Tweede fase

• De onafhankelijkheid wordt uitgesproken, met daarbij een loskoppeling van de Spaanse jurisprudentie.
• Onmiddellijk hierna zal het parlement een wet met juridische overgangsregeling stemmen.
• In dit kader wordt ook de rol van het parlement en de burgers (via referenda) vastgelegd voor het tot stand komen van een Catalaanse grondwet.

Ook in het geval dat de Spaanse overheid via politieke of juridische weg het zelfbestuur van Catalonië wil blokkeren, zullen de Catalaanse regering en parlement overgaan tot een – unilaterale – onafhankelijkheidsverklaring.

Derde fase

• Het vormen van een Catalaanse staat wordt afgewerkt met het stemmen van de grondwet door middel van een referendum en het houden van nieuwe parlementaire verkiezingen binnen de 18 maanden na 27 september 2015.

Zuster Teresa geeft er de brui aan

Vooral de buitenlandse pers smulde van het fenomeen zuster Teresa Forcades, de antikapitalistische non voor onafhankelijkheid, die voor drie jaar politiek verlof kreeg van de kerkelijke overheden. In Catalonië keek men over het algemeen met een afwachtende houding naar de non. Veel geblaat, maar weinig wol, zo blijkt nu ook. Als antikapitalistische partij voor onafhankelijkheid, scheurde Teresa’s minipartijtje, Procés Constituent, aan bij het kartel van de ecosocialisten (ICV) met Podemos. Die willen van onafhankelijkheid echter niet weten. Na veel intern debatteren hield Procés Constituent een partijcongres om de weg te bepalen. Ondertussen had het aanmodderen er al voor gezorgd dat de helft van de leden vertrokken was naar de andersglobalistische CUP, die wel radicaal voor onafhankelijkheid is. Het resultaat van het partijcongres was dat meer dan 60% van de leden tegen de coalitie met het kartel stemden en de partij uiteindelijk besloot niet te zullen deelnemen aan de verkiezingen. Woordvoerder Arcadi Oliveres was even nuchter als eerlijk: ‘We liepen het risico om nee te moeten stemmen tegen de onafhankelijkheid.’ Exit zuster Teresa en co.

Een heet najaar kondigt zich aan

Er mogen dan al verkiezingen plaatsvinden op 27 september, met het officiële begin van de campagne op 11 september, de verkiezingskoorts hangt al een tijd in de lucht. Vorig weekend konden de vakantiegangers langs de Catalaanse kusten publiciteitsvliegtuigjes zien voorbij vliegen van de unionistische organisatie Societat Civil Catalana. De onafhankelijkheidsbeweging organiseert voortdurend en overal evenementen en acties. De Spaanse pers gaat de propagandatoer op, de Spaanse overheid zet alle middelen in, het is nu menens …

Op de Catalaanse nationale feestdag, 11 september, wanneer de val van Barcelona voor de troepen van het Spaanse koningshuis in 1714 herdacht wordt, zal opnieuw een massabetoging worden gehouden, voor de vijfde keer nu al. Voor de onafhankelijkheidsbeweging is het alles of niets. Niemand twijfelt er echter aan dat opnieuw een miljoenenopkomst verwacht wordt (vorige keren schommelde dit tussen 1 en 1,8 miljoen). Het zal het startschot zijn voor de officiële campagne naar de ‘moeder aller verkiezingen voor de Catalanen’.

Foto: (vlnr) ERC-voorzitter Oriol Junqueras, Muriel Casals van Òmnium Cultural, groen EU-parlementslid Raül Romeva (ICV), oud-voorzitter van burgerinitiatief ANC Carme Forcadell i Lluís en CDC-leider en minister-president Artur Mas. (c) Reporters