Controleverslaafde overheden tonen alsmaar minder respect voor privacy

Artificiële intelligentie en ‘big tech’ zouden het bestaan van de mens bedreigen. Om te vermijden dat onze privacy verloren gaat door al die technologie, vindt de Europese Commissie het zelfs verantwoord om nieuwe regels uit te vaardigen. Maar langs de andere kant maakt de overheid zelf steeds meer gebruik van technologie waarmee zo goed als elke beweging in een stad kan worden geanalyseerd.

Ambtenaren mogen via camera’s naar ongekeurde wagens speuren. De Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) zal vanaf eind dit jaar, net zoals de politie nu al doet, kunnen controleren of auto’s in orde zijn met hun keuringsbewijs. Die controles kunnen nu niet alleen gebeuren door voertuigen tegen te houden op de weg, maar ook met ANPR-camera’s die nummerplaten herkennen. Nochtans werd bij de invoering van de ANPR-camera’s gezworen dat ze nooit op die manier zouden worden gebruikt. De camera’s dienden eerst enkel om criminelen en terroristen te pakken.

Berichten

Ook wil Europa al onze online gesprekken controleren. Enkel om kindermisbruik op het internet te bestrijden, sussen de Europese instanties. Maar vraagt niemand zich af of de overheid het recht wel heeft om alle gesprekken van haar burgers te lezen? Durft iemand nog opperen dat dat het begin kan zijn van een controlestaat? De voorstellen gaan echt ver: het doorzoeken zou op je toestel zélf verlopen of door een achterpoortje dat wordt ingebouwd. De beveiliging voor berichten tussen verzender en ontvanger zouden dan worden uitgeschakeld.

In de coronaperiode werden mensen die waarschuwden voor de gevaren van een surveillance-staat met het CST-ticket weggehoond door de goegemeente. Wat dat betreft, is het nu wel positief dat academici die zelden verdacht kunnen worden van  ‘anti-overheidsdenken’ nu zelf waarschuwen dat het allemaal veel te ver gaat. En dat het wel grof is hoe de Europese instanties met de koevoet van kindermisbruik de doos van Pandora proberen te openen als het over controles op privégesprekken gaat.

Het blijft nochtans wachten op stemmen in de media die waarschuwen dat de overheid almaar minder respect heeft voor de privacy van burgers. Je zou denken dat er een toets ingebouwd wordt rond proportionaliteit, en de vraag blijft of de methode sowieso wel effectief is voor het vooropgestelde doel.