Nederlandse criminelen ronselen minderjarigen voor misdrijven in België

‘Tieners knecht van criminelen’, kopte het Nederlandse dagblad De Telegraaf op de voorpagina. Criminelen ronselen jongeren om voor kleine bedragen klussen uit te voeren. Ze worden vooral ingezet in de buurlanden: België en Duitsland.

‘Kindsoldaten’

Het gaat om duizenden ‘soldaten’, zoals ze worden genoemd in het criminele milieu. In België staan minderjarige verdachten na arrestatie nog sneller weer op straat dan in Nederland. Door tieners in te zetten in het buitenland lopen de criminelen zelf geen risico.

In Antwerpen worden ze ingezet als ‘uithalers’ die drugs uit containers op het haventerrein moeten halen. In Oostende, Ieper, Brugge en Kortrijk dealen ze. In Duitsland plegen ze autodiefstal. Of worden ze ingezet als kanonnenvlees in de oorlog met Duitse drugsbendes. Zo kwam op 25 juni een 17-jarige om het leven toen een explosief dat hij bij zich had ontplofte. Vermoedelijk moest hij een aanslag plegen op de woning van een lid van een rivaliserende bende.

Nederlands Limburg

Het Openbaar Ministerie (OM) van Nederlands Limburg trekt aan de alarmbel. Als enige Nederlandse provincie die aan beide buurlanden grenst is het ideaal om jongeren van daaruit op pad te sturen naar België of Duitsland. Al is het geen exclusief Limburgs verschijnsel. Zoals Limburgse jongeren worden ingezet in de rest van Nederland, is tachtig tot negentig procent van de dealers dan weer afkomstig uit de Randstad, het verstedelijkte westen. Alsof het makkelijker is misdrijven te plegen als het niet in de eigen omgeving gebeurt.

Misdadigers werven niet zomaar jongeren aan. Meestal zijn ze al kwetsbaar: afkomstig uit een kansarm milieu, met schulden of met een laag IQ. Ze worden geronseld bij scholen, maar ook op sociale media. Begin maart hield de Antwerpse havenpolitie vijf jongens aan: drie van 14, twee van 16 en 18 jaar.

Mensenhandel

Juridisch gezien gaat het om uitbuiting of mensenhandel: voor eigen gewin anderen aanzetten tot crimineel gedrag. De straf voor mensenhandel is in principe twaalf jaar cel.

Aangezien de minderjarigen over de grens worden ingezet, gaat het bestrijden ervan gepaard met veel administratief werk. De onderzoeken duren bovendien erg lang. Politie en OM in Limburg komen capaciteit tekort.

Volgens Joan Holthuis, officier van justitie in Limburg, is preventie net zo belangrijk als bestrijding. Denk aan voorlichting op scholen, om tieners en ouders bewust te maken. Een tiener die opeens over veel geld of over dure spullen beschikt, is reden om bezorgd te zijn. Omgekeerd moeten jongeren niet ingaan op een vraag om een pakketje ergens heen te brengen in ruil voor honderd euro of een nieuwe jas. Want zit je eenmaal in het criminele circuit, dan kom je er moeilijk weer uit.

Ook het OM Rotterdam is alert op criminele uitbuiting. Waar in Nederland de focus lijkt te liggen op preventie, houdt België het vizier meer gericht op de criminele organisaties achter de dealers. ‘De kop van de slang moet eraf’, aldus Eline Goeminne, woordvoerder van de politie in Oostende.