De communautaire angel in de brexit

Op 10 april 2017 kopte het toonaangevende tijdschrift POLITICO dat de Vlamingen pleiten tegen een harde brexit. Ja, we worden zelfs leading advocates genoemd. De handelscontacten tussen Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk zijn heel belangrijk. Na Nederland en Ierland rekent Vlaanderen het sterkst op zijn goede handelsrelatie met het Verenigd Koninkrijk. 87 procent van de Belgische export naar het VK is Vlaams. Goed voor zo’n 28 miljard euro. Ook de Britse export naar België gaat vooral naar Vlaanderen. In geldwaarde: bijna 14 miljard euro.

In augustus van 2016 bepleitte de Vlaamse minister-president Geert Bourgeois (N-VA) al een ‘Unie voor de Noordzee’. Hij haalde de mosterd bij ‘Union for the Mediterranean’ , waarin vijftien landen economisch samenwerken. Met zijn voorstel hoopt Bourgeois de Britten volop economisch te betrekken. De ‘Unie van de Noordzee’ zou, naast de Britten en Vlaanderen, Nederland, Duitsland, Dendemarken, Noorwegen, Zweden en Frankrijk bevatten. Meteen twee derde van het nationale inkomen van de Europese Unie, omgekerend: 9 000 miljard euro.

Het idee heeft voorlopig nog niet veel weerklank gekregen. Doet de stem van Bourgeois ertoe? Toch wel. De hele CETA-heisa, waarbij Waals minister-president Paul Magnette (PS) het handelsakkoord tussen Canada en de EU ‘on hold’ zette, toont het belang van de regio’s in de EU, en dat maakt Bourgeois ongerust. ‘Enkele landen willen er een strafproject van maken. Sommige regio’s exporteren zo goed als niets naar het Verenigd Koninkrijk, terwijl Vlaanderen ernstig zal lijden door wat ik een harde brexit noem’. Een gevaarlijke angel, want Wallonië is zo een regio. De Waalse regering heeft op het eerste zicht economisch niets te verliezen bij een harde brexit. De Waalse overheid deelt de mening van de Europese Commissie dat er eerst duidelijkheid moet verschaft worden over de brexit-voorwaarden, voor men de onderhandelingen over een handelakkoord opstart. ‘Een akkoord moet de EU-principes respecteren’, laat een medewerker van Paul Magnette aan POLITICO weten, ‘en we moeten vermijden dat andere EU-lidstaten zich aangemoedigd voelen om uit de EU te stappen’.

Geert Bourgeois wijst zijn collega in het zuiden erop dat als Vlaanderen economisch bloedt, Wallonië ook lijdt. De vraag is in hoeverre die realteit zal zal worden gebruikt als politieke pasmunt tussen de twee deelstaten. Zal de realiteit opwegen in het electorale opbod waarbij de PS strijdt voor zijn dominantie in Wallonië?

Of hoe Britse ambities een oud-Belgisch probleem worden.

Deze tekst verscheen eerder in De Standaard.

Foto : (c) Reporters