De duistere kant van de EVP

De Europese Volkspartij (EVP) omvat naast de klassieke christendemocratische partijen van Europa ook enkele partijen die in Vlaanderen toch de wenkbrauwen doen fronsen. In april 1991 veroorzaakte de voorzitter van de Europese Volkspartij, Wilfried Martens, onrust in de rangen. Hij zocht openlijk toenadering tot de Europese Conservatieven. Daarin maakten de Britse Conservative Party en de Spaanse Partido Popular de wacht uit. Die laatste is de erfgenaam van de Alianza Popular, gesticht door Manuel Fraga Iribarne, oud-minister tijdens de dictatuur van Franco.

De erfgenamen van Franco

In 1999 steunde de leider van de PP en Spaans premier, José-Maria Aznar, openlijk de kandidatuur van Martens voor het lijsttrekkerschap van de Europese CVP-lijst. Men dacht er zelfs even aan om Martens op de Spaanse lijst te plaatsen om hem vooralsnog in het Europese Parlement te krijgen. De oud-premier kon zich niet verzoenen met het feit dat niet hij, maar Miet Smet de lijst voor de christendemocraten trok. Aznar was niet vergeten dat de Belg de PP had opgenomen. Vandaag staan weinigen nog stil bij de aanwezigheid van de PP, dat nog altijd het erfgoed van de vroegere dictatuur probeert te beschermen. José-Maria Aznar, ondertussen zelf oud-premier, was als jongeling lid van een falangistische (quasi fascistische) beweging die kritisch stond tegenover het beleid van ‘caudillo’ Franco. Vooral omdat de oude Franco te ‘Westers’ werd en te veel afweek van het falangistische ideaal. Regelmatig duiken er vandaag in de Spaanse media berichten op van lokale PP-mandatarissen die deelnemen aan franquistische manifestaties. Ook heeft de huidige regering van Mariano Rajoy (PP) de herbegrafenis van Franco uit het monumentale mausoleum stilgelegd. Meer zelfs, het vatte een restauratie van het graf aan. Het zou echter misplaatst zijn om over brede extreemrechtse tendensen in de PP te praten. De partij is heden weldegelijk een klassiek centrumrechtse vereniging. Met haar verzet tegen het homohuwelijk (net als het Franse UMP van Nicolas Sarkozy , ook lid van de EVP) en abortus is de partij de Iberische evenknie van de Poolse partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Nadat de PP opnieuw aan de macht kwam in 2011 zette de partij de aanval in tegen de door socialisten ingevoerde abortuswet. Sinds begin 2014 is abortus opnieuw uitsluitend toegestaan na verkrachting of wanneer de vrouw haar gezondheid in gevaar is. Haar strijd tegen het homohuwelijk (ook ingevoerd door de socialisten van José Luis Zapatero) mislukte nadat het grondwettelijk hof van Spanje in 2012 duidelijk stelde dat het niet in strijd is met de grondwet.

De erfgenamen van Mussolini

Zeven jaar na de toenadering tussen de EVP en de EC, veroorzaakte Martens opnieuw ophef. 20 europarlementsleden van Forza Italia, de partij van Silvio Berlusconi, sloten zich aan. Hiermee tackelde de voormalige Belgische premier de pogingen van onder meer Berlusconi om een nieuwe centrumrechtse fractie te organiseren in het Europees Parlement. In 2009, ondertussen was de Forza Italia als 10 jaar officieel lid van de EVP, kwamen de neofascisten van Gianfranco Fini via de achterdeur binnen bij de EVP door een nieuwe politieke alliantie o.l.v. Berlusconi (Il Popolo della Liberta). Fini en de zijnen zijn de rechtstreekse erven van Benito Mussolini. Hoewel, de partij omschreef zichzelf als ‘postfascistisch’. Dat hield in dat ze niet antisemitisch was en de democratie aanvaardde (maar de ‘orde’ moest heersen en antisemitische uitspraken waren nooit helemaal weg bij Fini’s Alleanza Nazionale). Het was ook een uitgesproken rooms-katholieke partij en daardoor tegen homoseksualiteit en abortus. Vandaag bestaat de alliantie van Berlusconi en Fini niet meer. Maar de partijen van beide heren, Forza Italia en Futuro e Libertà per l’Italia zijn nog altijd lid van de EVP, hoewel de laatste geen verkozenen meer heeft. Nog een afscheuring van Il Popolo della Liberta, Fratelli d’Italia, is een kind van de neofascisten van Fini en was tot mei 2014 gewoon lid van de EVP. Ook deze partij heeft geen zitjes meer in het Europees Parlement. Een andere telg uit het versplinterde Berlusconi-project, de Nuovo Centrodestra, stuurt opnieuw afgevaardigden naar de assemblée van Europa, samen met de herezen Forza Italia.
Berlusconi zelf is vooral omstreden omwille van zijn strijd tegen de persvrijheid onder zijn premierschap, corruptieschandalen, seksschandalen en talloze misplaatste en aangebrande opmerkingen. Onder meer het goedpraten van het bewind van Mussolini.

De ‘Victator’

In het eerste decennium van deze eeuw realiseerde Martens een samenwerking met het Hongaarse Fidesz van Viktor Orban. Die partij groeide door de jaren heen uit tot de machtspartij van Hongarije. In 2010 behaalde de partij een volstrekte meerderheid (en een twee derde parlementaire meerderheid) in het land en buitte dat meteen uit door de pers en de centrale bank van het land aan banden te leggen. Orban jaagde honderden wetten door het parlement zonder enig debat, veranderde de grondwet en het legislatief stelsel in het voordeel van Fidesz en werd goede vrienden met Vladimir Poetin. In april 2014 won de partij opnieuw overtuigend door onder meer een anti-EU campagne te voeren. De EVP deed ondertussen of haar neus bloedde. Meer nog, Martens’ opvolger, Joseph Daul, juichte bij de overwinning van Fidesz, omdat ‘hij (Orban, nvda) altijd de waarheid heeft gesproken tegen de Hongaren en omdat hij moedige hervormingen doorvoerde (…) Ik ben ervan overtuigd dat de overwinning van Fidesz vandaag zich zal herhalen bij de Europese verkiezingen‘. Over de racistische en homofobe tendensen binnen Fidesz geen woord. Elk zitje telt immers in de strijd om de macht.